پرش به محتوا

پیش‌نویس:ژاله آموزگار: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''<big>ژاله آموزگار</big>'''، بانوی اسطوره‌شناس، پژوهشگر فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران، مترجم و نویسنده.<br>
[[پرونده:ژاله آموزگار.jpg|جایگزین=ژاله آموزگار|بندانگشتی|ژاله آموزگار]]
'''{{درشت|ژاله آموزگار}}'''، بانوی اسطوره‌شناس، پژوهشگر فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران، مترجم و نویسنده.


[[ژاله آموزگار|ژاله آموزگار یگانه]]، در ۱۲ آذر 1318ش در خوی متولد شد.<ref>[https://www.iranketab.ir/profile/9007-jaleh-amouzgar «ژاله آموزگار»، ایران کتاب، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref> پدرش اهل تبریز و مدیر دبیرستان دخترانه و مادرش تهرانی و فردی تحصیل‌کرده بود.<ref>[https://cafesour.ir/%da%98%d8%a7%d9%84%d9%87-%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%da%af%d8%a7%d8%b1/ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
[[ژاله آموزگار|ژاله آموزگار یگانه]]، در ۱۲ آذر ۱۳۱۸ش در خوی متولد شد.<ref>[https://www.iranketab.ir/profile/9007-jaleh-amouzgar «ژاله آموزگار»، ایران کتاب، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref> پدرش اهل [[تبریز]] و مدیر دبیرستان دخترانه و مادرش تهرانی و فردی تحصیل‌کرده بود.<ref>[https://cafesour.ir/ژاله-آموزگار/ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
==تحصیلات==
ژاله پس از اخذ مدرک دیپلم علمی از دبیرستان ایراندخت خوى و دیپلم سال دوازدهم ادبى از دبیرستان ایراندخت تبریز، به دانشکدۀ ادبیات و علوم‌انسانى دانشگاه تبریز وارد شد و با احراز رتبۀ اول در دانشکدۀ ادبیات تبریز موفق به دریافت بورس تحصیلی شد.<ref>[https://cafesour.ir/%da%98%d8%a7%d9%84%d9%87-%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%da%af%d8%a7%d8%b1/ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref> اما خانواده به او اجازه نداد که برای بهره‌گیری از بورسیه، به‌تنهایی از ایران خارج شود؛ به‌همین جهت در سال‌های ۱۳۳۸ تا ۱۳۴۲ش در مدارس تهران، نیشابور و کاشمر مشغول تدریس شد. او پس از ازدواج، مقدمات سفر به فرانسه با همان بورسیۀ تحصیلی را فراهم آورد و در سال 1342ش همراه همسر و دخترش به پاریس رفت و تحصیلاتش را در دانشگاه پاریس آغاز کرد<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/%DA%98%D8%A7%D9%84%D9%87_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1 «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref> و دکترای زبان‌های باستانی (زبان‌های ایرانی و ادبیات مزدیسنی) خود را از دانشگاه سوربن گرفت. او همچنین توانست به زبان‌های انگلیسی، فرانسه، ترکی، پهلوی و اوستایی مسلط شود.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/author/221275/ «ژاله آموزگار»، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>


==ازدواج و خانواده==
==تحصیلات ژاله آموزگار==
ژاله آموزگار با یکی از هم‌کلاسی‌های خود در دانشگاه ازدواج کرد. آموزگار بسیاری از موفقیت‌های خود را مدیون همسرش می‌داند و او را مشوق و همراه دائمی خود معرفی کرده است.<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/%DA%98%D8%A7%D9%84%D9%87_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1 «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
ژاله پس از اخذ مدرک دیپلم علمی از دبیرستان ایراندخت خوی و دیپلم سال دوازدهم ادبی از دبیرستان ایراندخت [[تبریز]]، به دانشکدهٔ ادبیات و علوم‌انسانی دانشگاه تبریز وارد شد و با احراز رتبهٔ اول در دانشکدهٔ ادبیات تبریز موفق به دریافت بورس تحصیلی شد.<ref>[https://cafesour.ir/ژاله-آموزگار/ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
 
اما [[خانواده]] به او اجازه نداد که برای بهره‌گیری از بورسیه، به‌تنهایی از [[ایران]] خارج شود؛ به‌همین جهت در سال‌های ۱۳۳۸ تا ۱۳۴۲ش در مدارس [[تهران]]، نیشابور و [[کاشمر]] مشغول تدریس شد. او پس از [[ازدواج]]، مقدمات سفر به فرانسه با همان بورسیهٔ تحصیلی را فراهم آورد و در سال ۱۳۴۲ش همراه همسر و دخترش به پاریس رفت و تحصیلاتش را در دانشگاه پاریس آغاز کرد<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/ژاله_آموزگار «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref> و دکترای زبان‌های باستانی (زبان‌های ایرانی و ادبیات مزدیسنی) خود را از دانشگاه سوربن گرفت. او همچنین توانست به زبان‌های [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]، فرانسه، ترکی، پهلوی و اوستایی مسلط شود.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/author/221275/ «ژاله آموزگار»، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
 
==ازدواج و خانواده ژاله آموزگار==
[[پرونده:ژاله آموزگار۲.jpg|جایگزین=ژاله آموزگار در کنار همسر و فرزندش|بندانگشتی|ژاله آموزگار در کنار همسر و فرزندش]]
ژاله آموزگار با یکی از هم‌کلاسی‌های خود در دانشگاه ازدواج کرد. آموزگار بسیاری از موفقیت‌های خود را مدیون همسرش می‌داند و او را مشوق و همراه دائمی خود معرفی کرده است.<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/ژاله_آموزگار «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
 
==تدریس ژاله آموزگار==
آموزگار پس از دریافت مدرک دکترا در سال ۱۳۴۷ش به [[ایران]] بازگشت و به‌مدت یک سال در بنیاد فرهنگ ایران مشغول به کار شد.<ref>[https://cafesour.ir/ژاله-آموزگار/ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref> او در سال ۱۳۴۹ش به‌عنوان استادیارِ گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه تهران مشغول به تدریس شد و در سال ۱۳۶۲ش به دانشیاری ارتقا پیدا کرد.<ref>[https://azargh.farhang.gov.ir/fa/mafakherostan/jalehamouzgar «ژاله آموزگار یگانه»، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش].</ref> او بیش از سی‌سال از عمر خود را وقف تدریس کرد و به‌سال ۱۳۸۵ش با بالاترین درجهٔ استادی، بازنشسته شد.<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/ژاله_آموزگار «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref> آموزگار سال‌ها به‌عنوان همکار استاد فقید دکتر احمد تفضلی (۱۳۱۶–۱۳۷۵ش) به فعالیت‌های علمی پرداخت و پس از درگذشت او، به تدریس، تألیف و ترجمه ادامه داد.<ref>[https://www.isna.ir/news/95101005969/ دومین «سرو ایرانی» برای «ژاله آموزگار»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 10 دی 1395ش.]</ref>


==تدریس==
آموزگار پس از دریافت مدرک دکترا در سال ۱۳۴۷ش به ایران بازگشت و به‌مدت یک سال در بنیاد فرهنگ ایران مشغول به کار شد.<ref>[https://cafesour.ir/%da%98%d8%a7%d9%84%d9%87-%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%da%af%d8%a7%d8%b1/ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref> او در سال ۱۳۴۹ش به‌عنوان استادیارِ گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه تهران مشغول به تدریس شد و در سال 1362ش به دانشیاری ارتقا پیدا کرد.<ref>[https://azargh.farhang.gov.ir/fa/mafakherostan/jalehamouzgar «ژاله آموزگار یگانه»، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش].</ref> او بیش از سی‌سال از عمر خود را وقف تدریس کرد و به‌سال 1385ش با بالاترین درجۀ استادی، بازنشسته شد.<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/%DA%98%D8%A7%D9%84%D9%87_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1 «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref> آموزگار سال‌ها به‌عنوان همکار استاد فقید دکتر احمد تفضلی (1316-1375ش) به فعالیت‌های علمی پرداخت و پس از درگذشت او، به تدریس، تألیف و ترجمه ادامه داد.<ref>[https://www.isna.ir/news/95101005969/ دومین «سرو ایرانی» برای «ژاله آموزگار»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 10 دی 1395ش.]</ref>
==اساتید آموزگار==
==اساتید آموزگار==
ماهیار نوابی (1291-1379ش) استاد زبان‌های باستانی، منوچهر مرتضوی (1308-1389ش)، احمدعلی رجائی بخارایی (1295-1357ش)، خیام‌پور (1277-1358ش)، محمدجواد مشکور (1297-1374ش) و ادیب طوسی (1283-1361ش) اساتید آموزگار در دانشگاه تبریز<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/%DA%98%D8%A7%D9%84%D9%87_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1 «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref> و پروفسور «پی‌یر دومناش» از اساتید او در سوربن بود.<ref>[https://cafesour.ir/%da%98%d8%a7%d9%84%d9%87-%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%da%af%d8%a7%d8%b1/ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
ماهیار نوابی (۱۲۹۱–۱۳۷۹ش) استاد زبان‌های باستانی، منوچهر مرتضوی (۱۳۰۸–۱۳۸۹ش)، احمدعلی رجائی بخارایی (۱۲۹۵–۱۳۵۷ش)، خیام‌پور (۱۲۷۷–۱۳۵۸ش)، محمدجواد مشکور (۱۲۹۷–۱۳۷۴ش) و ادیب طوسی (۱۲۸۳–۱۳۶۱ش) اساتید آموزگار در دانشگاه [[تبریز]]<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/ژاله_آموزگار «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref> و پروفسور «پی‌یر دومناش» از اساتید او در سوربن بود.<ref>[https://cafesour.ir/ژاله-آموزگار/ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
==مأخذ فکری==
 
از جمله افرادی که به‌گفتۀ آموزگار بر منش و طرز فکر او اثرگذار بودند، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
==مأخذ فکری ژاله آموزگار==
* حسین امید؛ او مدت تحصیل خود در دانشگاه تبریز را در منزل عمویش، حسین امید، سپرى کرد و همین همنشینى با عمو که یکى از شعرا و نویسندگان معتبر آذربایجان بود باعث شد تا شخصیت علمى او شکل گیرد.<ref>[https://cafesour.ir/%da%98%d8%a7%d9%84%d9%87-%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%da%af%d8%a7%d8%b1/ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
از جمله افرادی که به‌گفتهٔ آموزگار بر منش و طرز فکر او اثرگذار بودند، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
* ماهیار نوابی (1291-1379ش) که به‌گفتۀ آموزگار عشق و علاقه به فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران را در نهاد او کاشت.<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/%DA%98%D8%A7%D9%84%D9%87_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1 «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>  
*حسین امید؛ او مدت تحصیل خود در دانشگاه تبریز را در منزل عمویش، حسین امید، سپری کرد و همین همنشینی با عمو که یکی از شعرا و نویسندگان معتبر آذربایجان بود باعث شد تا شخصیت علمی او شکل گیرد.<ref>[https://cafesour.ir/ژاله-آموزگار/ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
* پروفسور «پی‌یر دومِناش» خاورشناس فرانسوی و استاد ادیان باستان او در دانشگاه سوربن که آموزگار او را به‌دلیل انسانیت و درس زندگی‌ای که به او آموخت می‌ستاید.<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/%DA%98%D8%A7%D9%84%D9%87_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1 «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
*ماهیار نوابی (۱۲۹۱–۱۳۷۹ش) که به‌گفتهٔ آموزگار عشق و علاقه به فرهنگ و زبان‌های باستانی [[ایران]] را در نهاد او کاشت.<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/ژاله_آموزگار «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
* دکتر احمد تفضلی (1316-1375ش) که از همکاران و دوستان او بود، آموزگار او را نه‌تنها همکار بلکه معلم خود می‌دانست که چیزهای فراوانی از او آموخته است.<ref>[https://cafesour.ir/%da%98%d8%a7%d9%84%d9%87-%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%da%af%d8%a7%d8%b1/ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>  
*پروفسور «پی‌یر دومِناش» خاورشناس فرانسوی و استاد ادیان باستان او در دانشگاه سوربن که آموزگار او را به‌دلیل انسانیت و درس زندگی‌ای که به او آموخت می‌ستاید.<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/ژاله_آموزگار «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
==مسئولیت‌ها==
*دکتر احمد تفضلی (۱۳۱۶–۱۳۷۵ش) که از همکاران و دوستان او بود، آموزگار او را نه‌تنها همکار بلکه معلم خود می‌دانست که چیزهای فراوانی از او آموخته است.<ref>[https://cafesour.ir/ژاله-آموزگار/ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
* پژوهشگر بنیاد فرهنگ ایران ازسال ۱۳۴۷ تا 1349ش؛<ref>[https://azargh.farhang.gov.ir/fa/mafakherostan/jalehamouzgar «ژاله آموزگار یگانه»، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش].</ref>
 
* عضو وابستۀ فرهنگستان زبان ایران، ۱۳۶۸ش؛<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/%DA%98%D8%A7%D9%84%D9%87_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1 «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
==مسئولیت‌های ژاله آموزگار==
* عضو شورای عالی علمی مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی از 1384ش تاکنون؛
*پژوهشگر بنیاد فرهنگ ایران ازسال ۱۳۴۷ تا ۱۳۴۹ش؛<ref>[https://azargh.farhang.gov.ir/fa/mafakherostan/jalehamouzgar «ژاله آموزگار یگانه»، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش].</ref>
* استاد دانشکده ادبيات و علوم انسانی دانشگاه تهران از 1372ش تاکنون؛<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/author/221275/ «ژاله آموزگار»، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>  
*عضو وابستهٔ فرهنگستان زبان ایران، ۱۳۶۸ش؛<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/ژاله_آموزگار «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
* استاد گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه آزاد؛
*عضو شورای عالی علمی مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی از ۱۳۸۴ش تاکنون؛
* استاد گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشکده زبان دانشگاه آزاد تهران واحد علوم تحقیقات.
*استاد دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران از ۱۳۷۲ش تاکنون؛<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/author/221275/ «ژاله آموزگار»، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
* عضو گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان ایران، ۱۳۸۷ش؛
*استاد گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه آزاد؛
* عضو هيئت آئين كتاب و جوایز بنياد موقوفات دكتر محمود افشار؛
*استاد گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشکده زبان دانشگاه آزاد تهران واحد علوم تحقیقات.
* عضو هیئت‌علمی جایزۀ پروین اعتصامی.<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/%DA%98%D8%A7%D9%84%D9%87_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1 «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
*عضو گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان ایران، ۱۳۸۷ش؛
*عضو هیئت آئین کتاب و جوایز بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛
==افتخارات و جوایز==
*عضو هیئت‌علمی جایزهٔ پروین اعتصامی.<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/ژاله_آموزگار «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
* دریافت جایزۀ سرو ایرانی (در زمینۀ میراث فرهنگی)؛<ref>[https://www.isna.ir/news/95101005969/ دومین «سرو ایرانی» برای «ژاله آموزگار»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 10 دی 1395ش.]</ref>
 
* نامزدی دریافت جایزه «یک عمر تلاشِ ممتاز» از سوی انجمن بین‌المللی مطالعات ایرانی در خرداد ۱۳۸۹
==افتخارات و جوایز ژاله آموزگار==
* جایزۀ کتاب سال جمهوری اسلامی ۱۳۶۹ش؛
[[پرونده:ژاله آموزگار۱.jpg|جایگزین=جایزه سرو ایرانی ۹۵ در دستان استاد ژاله آموزگار|بندانگشتی|جایزه سرو ایرانی ۹۵ در دستان استاد ژاله آموزگار]]
* جایزه کتاب برگزیده سال دانشگاه‌های کشور ۶۸-۱۳۶۹؛
*دریافت جایزهٔ سرو ایرانی (در زمینهٔ میراث فرهنگی)؛<ref>[https://www.isna.ir/news/95101005969/ دومین «سرو ایرانی» برای «ژاله آموزگار»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 10 دی 1395ش.]</ref>
* تقدیرنامۀ رئیس بنیاد ایران شناسی 1381ش؛
*نامزدی دریافت جایزه «یک عمر تلاشِ ممتاز» از سوی انجمن بین‌المللی مطالعات ایرانی در [[خرداد]] ۱۳۸۹
* بزرگداشت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی1382ش؛
*جایزهٔ کتاب سال جمهوری اسلامی ۱۳۶۹ش؛
* تقدیرنامه احمد مسجدجامعی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی 1383ش؛
*جایزه کتاب برگزیده سال دانشگاه‌های کشور ۶۸–۱۳۶۹؛
* جایزه کتاب فصل سال 1386ش برای کتاب دینکرد پنجم؛<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/%DA%98%D8%A7%D9%84%D9%87_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1 «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
*تقدیرنامهٔ رئیس بنیاد ایران‌شناسی ۱۳۸۱ش؛
* ملقب به «بزرگ‌بانوی مطالعات ایران‌ِ باستان» از سوی داریوش شایگان (1313-1397ش)؛<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/%DA%98%D8%A7%D9%84%D9%87_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1 «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
*بزرگداشت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی۱۳۸۲ش؛
* دریافت جایزۀ لژیون دونور از وزارت فرهنگ فرانسه در سال۱۳۹۵ش.<ref>[https://azargh.farhang.gov.ir/fa/mafakherostan/jalehamouzgar «ژاله آموزگار یگانه»، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش].</ref>
*تقدیرنامه احمد مسجدجامعی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ۱۳۸۳ش؛
==آثار==
*جایزه کتاب فصل سال ۱۳۸۶ش برای کتاب دینکرد پنجم؛<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/ژاله_آموزگار «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
آموزگار بیش از سیزده کتاب، ۵۷ مقاله علمی، پژوهشی و ترویجی به زبان فارسی، هفت مقاله به زبان انگلیسی، ۲۹ سخنرانی در دانشگاه‌ها و مجامع علمی و بین‌المللی و عضویت در هیئت تحریریۀ هشت نشریۀ داخلی را نیز در فعالیت‌های پژوهشی خود دارد. برخی آثار و تألیفات او به‌شرح ذیل است:
*ملقب به «بزرگ‌بانوی مطالعات ایرانِ باستان» از سوی داریوش شایگان (۱۳۱۳–۱۳۹۷ش)؛<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/ژاله_آموزگار «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
===کتاب‌ها===
*دریافت جایزهٔ لژیون دونور از وزارت فرهنگ فرانسه در سال۱۳۹۵ش.<ref>[https://azargh.farhang.gov.ir/fa/mafakherostan/jalehamouzgar «ژاله آموزگار یگانه»، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش].</ref>
* اسطوره زندگی زردشت (با همکاری دکتر احمد تفضلی) 1370ش؛
 
* تاريخ اساطيری ايران، 1374ش؛
==آثار ژاله آموزگار==
* زبان پهلوي: ادبيات و دستور آن، (با همکاری دکتر احمد تفضلی) 1372ش؛
آموزگار بیش از سیزده کتاب، ۵۷ مقاله علمی، پژوهشی و ترویجی به [[زبان فارسی]]، هفت مقاله به زبان انگلیسی، ۲۹ سخنرانی در دانشگاه‌ها و مجامع علمی و بین‌المللی و عضویت در هیئت تحریریهٔ هشت نشریهٔ داخلی را نیز در فعالیت‌های پژوهشی خود دارد. برخی آثار و تألیفات او به‌شرح ذیل است:
* زبان، فرهنگ و اسطوره، مجموعه مقالات، 1386ش؛
 
* اوستا کتاب مقدس پارسيان، (با همکاری کارل فريدريش گلدنر)، انتشارات اساطير، 1381ش.
===کتاب‌های ژاله آموزگار===
===مقاله‌ها===
*اسطوره زندگی زردشت (با همکاری دکتر احمد تفضلی) ۱۳۷۰ش؛
* «در بزرگداشت خرد و دانش»، نامه پارسی، 1377ش؛
*تاریخ اساطیری ایران، ۱۳۷۴ش؛
* «نمونه‌هايی از مباحث اسطوره‌ای درکتاب پنجم دينکرد»، کتاب ماه هنر1379ش؛
*زبان پهلوی: ادبیات و دستور آن، (با همکاری دکتر احمد تفضلی) ۱۳۷۲ش؛
* «سنگ‌ نوشه‌های پارس هخامنشی»، نامه فرهنگستان، بهار 1380ش؛
*زبان، فرهنگ و اسطوره، مجموعه مقالات، ۱۳۸۶ش؛
* «جامی سيمين از زمان اردشير يکم ساسانی؟»، نامه ايران باستان، 1383ش؛
*اوستا کتاب مقدس پارسیان، (با همکاری کارل فریدریش گلدنر)، انتشارات اساطیر، ۱۳۸۱ش.
* نوروزنامه: ايزادانی که با سال نو به زمي «باز می‌گردند»، بخارا، 1392ش.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/author/221275/ «ژاله آموزگار»، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
 
===ترجمه‌ها===
===مقاله‌های ژاله آموزگار===
* «نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایرانیان»، اثر رتور کریستن‌سن، 1364ش؛
*«در بزرگداشت خرد و دانش»، نامه پارسی، ۱۳۷۷ش؛
* «شناخت اساطیر ایران» اثر جان هینلز، 1368ش؛
*«نمونه‌هایی از مباحث اسطوره‌ای درکتاب پنجم دینکرد»، کتاب ماه هنر۱۳۷۹ش؛
* «ارداويراف نامه (ارداويرازنامه)» متن پهلوی، حرف‌نويسی، ترجمۀ متن پهلوی، واژه‌نامه (به کوشش فيليپ ژينيو)، 1372ش.<ref>[https://azargh.farhang.gov.ir/fa/mafakherostan/jalehamouzgar «ژاله آموزگار یگانه»، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش].</ref>
*«سنگ نوشه‌های پارس هخامنشی»، نامه فرهنگستان، [[بهار]] ۱۳۸۰ش؛
==سیرۀ اخلاقی==
*«جامی سیمین از زمان اردشیر یکم ساسانی؟»، نامه ایران باستان، ۱۳۸۳ش؛
دکتر آموزگار را فردی فرزانه و دانشور، متواضع و فروتن، سخن‌سنج و سخندان، مهربان و صمیمى معرفی می‌کنند که در انتقال آموخته‌هاى خود به جوانان مشتاق و سخى است. آموزگار را انسانی پرتلاش و کوشا دانسته‌اند که عشق به تاریخ کهن ایران در گفتار و نوشته‌هایش را می‌توان به‌آسانی یافت.<ref>[https://cafesour.ir/%da%98%d8%a7%d9%84%d9%87-%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%da%af%d8%a7%d8%b1/ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref> او همچنین با دانشجویانش رابطۀ مادرانه‌ و صمیمی‌ای برقرار می‌کند به‌گونه‌ای که همواره جویای شرایط و احوال آنان است.<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/%DA%98%D8%A7%D9%84%D9%87_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1 «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>  
*نوروزنامه: ایزادانی که با سال نو به زمی «بازمی‌گردند»، بخارا، ۱۳۹۲ش.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/author/221275/ «ژاله آموزگار»، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
 
===ترجمه‌های ژاله آموزگار===
*«نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایرانیان»، اثر رتور کریستن‌سن، ۱۳۶۴ش؛
*«شناخت اساطیر ایران» اثر جان هینلز، ۱۳۶۸ش؛
*«ارداویراف نامه (ارداویرازنامه)» متن پهلوی، حرف‌نویسی، ترجمهٔ متن پهلوی، واژه‌نامه (به کوشش فیلیپ ژینیو)، ۱۳۷۲ش.<ref>[https://azargh.farhang.gov.ir/fa/mafakherostan/jalehamouzgar «ژاله آموزگار یگانه»، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش].</ref>
 
==سیرهٔ اخلاقی ژاله آموزگار==
دکتر آموزگار را فردی فرزانه و دانشور، متواضع و فروتن، سخن‌سنج و سخندان، مهربان و صمیمی معرفی می‌کنند که در انتقال آموخته‌های خود به جوانان مشتاق و سخی است. آموزگار را انسانی پرتلاش و کوشا دانسته‌اند که عشق به تاریخ کهن ایران در گفتار و نوشته‌هایش را می‌توان به‌آسانی یافت.<ref>[https://cafesour.ir/ژاله-آموزگار/ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref> او همچنین با دانشجویانش رابطهٔ مادرانه و صمیمی‌ای برقرار می‌کند به‌گونه‌ای که همواره جویای شرایط و احوال آنان است.<ref>[http://wikiadabiat.net/index.php/ژاله_آموزگار «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.]</ref>
 
==ساخت مستند آموزگار==
==ساخت مستند آموزگار==
در قسمتی از مجموعۀ مستند «حکایت دل» به معرفی و زندگی ایشان با عنوان «آموزگار سخن در اساطیر ایران» پرداخته شده است.<ref>[https://www.borna.news/fa/tiny/news-109633 «حکایت دل با استاد ژاله آموزگار/«آموزگار سخن در اساطیر ایران» در حکایت دل»، خبرگزاری برنا، تاریخ درج مطلب: 11 آذر 1399ش.]</ref>
در قسمتی از مجموعهٔ مستند «حکایت دل» به معرفی و زندگی ایشان با عنوان «آموزگار سخن در اساطیر ایران» پرداخته شده است.<ref>[https://www.borna.news/fa/tiny/news-109633 «حکایت دل با استاد ژاله آموزگار/«آموزگار سخن در اساطیر ایران» در حکایت دل»، خبرگزاری برنا، تاریخ درج مطلب: 11 آذر 1399ش.]</ref>
==گرامیداشت==
 
مراسم بزرگداشت ژاله آموزگار در ۲۹ بهمن 1382ش از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با حضور بزرگانی چون بدرالزمان قریب، یدالله ثمره و مهدي محقق برگزار شد و به‌پاس سال‌ها مجاهدت علمی او لوح تقدیر و نشان زرین انجمن به این بانوی سخت‌کوش تقدیم شد.<ref>[https://www.isna.ir/news/8212-11988/ «با سخنراني مهدي محقق، بدرالزمان قريب، كتايون مزداپور و... مراسم بزرگداشت ژاله آموزگار در روز جشن اسپندگان برگزار شد»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 1 اسفند 1382ش.]</ref>
==گرامیداشت ژاله آموزگار==
همچنین در سال 1400ش با تصویب شورای شهر تهران،<ref>[https://www.borna.news/fa/tiny/news-120197 «نام مادر ادبیات کودک و نوجوان ایران برخیابانی در پایتخت ثبت شد»، خبرگزاری برنا، تاریخ درج مطلب: 13 تیر 1400ش.]</ref> کوچۀ لادن واقع در خیابان شهید اعجازی به نام آموزگار تغییر یافت.<ref>[https://www.isna.ir/news/1400042013740/ «واکنش ژاله آموزگار به نام‌گذاری کوچه به نامش»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 20 تیر 1400ش.]</ref>
مراسم بزرگداشت ژاله آموزگار در ۲۹ بهمن ۱۳۸۲ش از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با حضور بزرگانی چون بدرالزمان قریب، یدالله ثمره و مهدی محقق برگزار شد و به‌پاس سال‌ها مجاهدت علمی او لوح تقدیر و نشان زرین انجمن به این بانوی سخت‌کوش تقدیم شد.<ref>[https://www.isna.ir/news/8212-11988/ «با سخنرانی مهدی محقق، بدرالزمان قریب، کتایون مزداپور و... مراسم بزرگداشت ژاله آموزگار در روز جشن اسپندگان برگزار شد»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 1 اسفند 1382ش.]</ref>
 
همچنین در سال ۱۴۰۰ش با تصویب شورای شهر [[تهران]]،<ref>[https://www.borna.news/fa/tiny/news-120197 «نام مادر ادبیات کودک و نوجوان ایران برخیابانی در پایتخت ثبت شد»، خبرگزاری برنا، تاریخ درج مطلب: 13 تیر 1400ش.]</ref> کوچهٔ لادن واقع در خیابان شهید اعجازی به نام آموزگار تغییر یافت.<ref>[https://www.isna.ir/news/1400042013740/ «واکنش ژاله آموزگار به نام‌گذاری کوچه به نامش»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 20 تیر 1400ش.]</ref>


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}  
{{پانویس}}
 
==منابع==
==منابع==
* «دومین «سرو ایرانی» برای ژاله آموزگار»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 10 دی 1395ش.
{{آغاز منابع}}
* «با سخنراني مهدي محقق، بدرالزمان قريب، كتايون مزداپور و... مراسم بزرگداشت ژاله آموزگار در روز جشن اسپندگان برگزار شد»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 1 اسفند 1382ش.
*«دومین «سرو ایرانی» برای ژاله آموزگار»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۱۰ دی ۱۳۹۵ش.
* «حکایت دل با استاد ژاله آموزگار/ «آموزگار سخن در اساطیر ایران» در حکایت دل»، خبرگزاری برنا، تاریخ درج مطلب: 11 آذر 1399ش.
*«با سخنرانی مهدی محقق، بدرالزمان قریب، کتایون مزداپور و… مراسم بزرگداشت ژاله آموزگار در روز جشن اسپندگان برگزار شد»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۱ اسفند ۱۳۸۲ش.
* «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
*«حکایت دل با استاد ژاله آموزگار/ «آموزگار سخن در اساطیر ایران» در حکایت دل»، خبرگزاری برنا، تاریخ درج مطلب: ۱۱ آذر ۱۳۹۹ش.
* «ژاله آموزگار یگانه»، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
*«دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: ۱۹ مرداد ۱۴۰۱ش.
* «ژاله آموزگار»، ایران کتاب، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
*«ژاله آموزگار یگانه»، ادارهٔ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، تاریخ بازدید: ۱۹ مرداد ۱۴۰۱ش.
* «ژاله آموزگار»، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
*«ژاله آموزگار»، ایران کتاب، تاریخ بازدید: ۱۹ مرداد ۱۴۰۱ش.
* «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
*«ژاله آموزگار»، مرکز دایرهٔ المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ بازدید: ۱۹ مرداد ۱۴۰۱ش.
* «نام مادر ادبیات کودک و نوجوان ایران بر خیابانی در پایتخت ثبت شد»، خبرگزاری برنا، تاریخ درج مطلب: 13 تیر 1400ش.
*«ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: ۱۹ مرداد ۱۴۰۱ش.
* «واکنش ژاله آموزگار به نام‌گذاری کوچه به نامش»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 20 تیر 1400ش.
*«نام مادر ادبیات کودک و نوجوان ایران بر خیابانی در پایتخت ثبت شد»، خبرگزاری برنا، تاریخ درج مطلب: ۱۳ تیر ۱۴۰۰ش.
[[رده:ویکی‌زندگی]]
*«واکنش ژاله آموزگار به نام‌گذاری کوچه به نامش»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۰ تیر ۱۴۰۰ش.
[[رده:زنان]]
{{پایان منابع}}
[[رده:دانشمندان]]
{{ادبیات فارسی-افقی}}
 
[[رده:اهالی خوی]]
[[رده:زادگان ۱۳۱۸]]
[[رده:زادگان خوی]]
[[رده:زنان دانشمندان اهل ایران]]
[[رده:مترجمان ادبی]]
[[رده:مترجمان اهل ایران]]
[[رده:نویسندگان اهل ایران]]

نسخهٔ کنونی تا ۲۴ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۴۵

ژاله آموزگار
ژاله آموزگار

ژاله آموزگار، بانوی اسطوره‌شناس، پژوهشگر فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران، مترجم و نویسنده.

ژاله آموزگار یگانه، در ۱۲ آذر ۱۳۱۸ش در خوی متولد شد.[۱] پدرش اهل تبریز و مدیر دبیرستان دخترانه و مادرش تهرانی و فردی تحصیل‌کرده بود.[۲]

تحصیلات ژاله آموزگار

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ژاله پس از اخذ مدرک دیپلم علمی از دبیرستان ایراندخت خوی و دیپلم سال دوازدهم ادبی از دبیرستان ایراندخت تبریز، به دانشکدهٔ ادبیات و علوم‌انسانی دانشگاه تبریز وارد شد و با احراز رتبهٔ اول در دانشکدهٔ ادبیات تبریز موفق به دریافت بورس تحصیلی شد.[۳]

اما خانواده به او اجازه نداد که برای بهره‌گیری از بورسیه، به‌تنهایی از ایران خارج شود؛ به‌همین جهت در سال‌های ۱۳۳۸ تا ۱۳۴۲ش در مدارس تهران، نیشابور و کاشمر مشغول تدریس شد. او پس از ازدواج، مقدمات سفر به فرانسه با همان بورسیهٔ تحصیلی را فراهم آورد و در سال ۱۳۴۲ش همراه همسر و دخترش به پاریس رفت و تحصیلاتش را در دانشگاه پاریس آغاز کرد[۴] و دکترای زبان‌های باستانی (زبان‌های ایرانی و ادبیات مزدیسنی) خود را از دانشگاه سوربن گرفت. او همچنین توانست به زبان‌های انگلیسی، فرانسه، ترکی، پهلوی و اوستایی مسلط شود.[۵]

ازدواج و خانواده ژاله آموزگار

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
ژاله آموزگار در کنار همسر و فرزندش
ژاله آموزگار در کنار همسر و فرزندش

ژاله آموزگار با یکی از هم‌کلاسی‌های خود در دانشگاه ازدواج کرد. آموزگار بسیاری از موفقیت‌های خود را مدیون همسرش می‌داند و او را مشوق و همراه دائمی خود معرفی کرده است.[۶]

تدریس ژاله آموزگار

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

آموزگار پس از دریافت مدرک دکترا در سال ۱۳۴۷ش به ایران بازگشت و به‌مدت یک سال در بنیاد فرهنگ ایران مشغول به کار شد.[۷] او در سال ۱۳۴۹ش به‌عنوان استادیارِ گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه تهران مشغول به تدریس شد و در سال ۱۳۶۲ش به دانشیاری ارتقا پیدا کرد.[۸] او بیش از سی‌سال از عمر خود را وقف تدریس کرد و به‌سال ۱۳۸۵ش با بالاترین درجهٔ استادی، بازنشسته شد.[۹] آموزگار سال‌ها به‌عنوان همکار استاد فقید دکتر احمد تفضلی (۱۳۱۶–۱۳۷۵ش) به فعالیت‌های علمی پرداخت و پس از درگذشت او، به تدریس، تألیف و ترجمه ادامه داد.[۱۰]

اساتید آموزگار

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ماهیار نوابی (۱۲۹۱–۱۳۷۹ش) استاد زبان‌های باستانی، منوچهر مرتضوی (۱۳۰۸–۱۳۸۹ش)، احمدعلی رجائی بخارایی (۱۲۹۵–۱۳۵۷ش)، خیام‌پور (۱۲۷۷–۱۳۵۸ش)، محمدجواد مشکور (۱۲۹۷–۱۳۷۴ش) و ادیب طوسی (۱۲۸۳–۱۳۶۱ش) اساتید آموزگار در دانشگاه تبریز[۱۱] و پروفسور «پی‌یر دومناش» از اساتید او در سوربن بود.[۱۲]

مأخذ فکری ژاله آموزگار

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

از جمله افرادی که به‌گفتهٔ آموزگار بر منش و طرز فکر او اثرگذار بودند، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

  • حسین امید؛ او مدت تحصیل خود در دانشگاه تبریز را در منزل عمویش، حسین امید، سپری کرد و همین همنشینی با عمو که یکی از شعرا و نویسندگان معتبر آذربایجان بود باعث شد تا شخصیت علمی او شکل گیرد.[۱۳]
  • ماهیار نوابی (۱۲۹۱–۱۳۷۹ش) که به‌گفتهٔ آموزگار عشق و علاقه به فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران را در نهاد او کاشت.[۱۴]
  • پروفسور «پی‌یر دومِناش» خاورشناس فرانسوی و استاد ادیان باستان او در دانشگاه سوربن که آموزگار او را به‌دلیل انسانیت و درس زندگی‌ای که به او آموخت می‌ستاید.[۱۵]
  • دکتر احمد تفضلی (۱۳۱۶–۱۳۷۵ش) که از همکاران و دوستان او بود، آموزگار او را نه‌تنها همکار بلکه معلم خود می‌دانست که چیزهای فراوانی از او آموخته است.[۱۶]

مسئولیت‌های ژاله آموزگار

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  • پژوهشگر بنیاد فرهنگ ایران ازسال ۱۳۴۷ تا ۱۳۴۹ش؛[۱۷]
  • عضو وابستهٔ فرهنگستان زبان ایران، ۱۳۶۸ش؛[۱۸]
  • عضو شورای عالی علمی مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی از ۱۳۸۴ش تاکنون؛
  • استاد دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران از ۱۳۷۲ش تاکنون؛[۱۹]
  • استاد گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه آزاد؛
  • استاد گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشکده زبان دانشگاه آزاد تهران واحد علوم تحقیقات.
  • عضو گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان ایران، ۱۳۸۷ش؛
  • عضو هیئت آئین کتاب و جوایز بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛
  • عضو هیئت‌علمی جایزهٔ پروین اعتصامی.[۲۰]

افتخارات و جوایز ژاله آموزگار

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
جایزه سرو ایرانی ۹۵ در دستان استاد ژاله آموزگار
جایزه سرو ایرانی ۹۵ در دستان استاد ژاله آموزگار
  • دریافت جایزهٔ سرو ایرانی (در زمینهٔ میراث فرهنگی)؛[۲۱]
  • نامزدی دریافت جایزه «یک عمر تلاشِ ممتاز» از سوی انجمن بین‌المللی مطالعات ایرانی در خرداد ۱۳۸۹
  • جایزهٔ کتاب سال جمهوری اسلامی ۱۳۶۹ش؛
  • جایزه کتاب برگزیده سال دانشگاه‌های کشور ۶۸–۱۳۶۹؛
  • تقدیرنامهٔ رئیس بنیاد ایران‌شناسی ۱۳۸۱ش؛
  • بزرگداشت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی۱۳۸۲ش؛
  • تقدیرنامه احمد مسجدجامعی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ۱۳۸۳ش؛
  • جایزه کتاب فصل سال ۱۳۸۶ش برای کتاب دینکرد پنجم؛[۲۲]
  • ملقب به «بزرگ‌بانوی مطالعات ایرانِ باستان» از سوی داریوش شایگان (۱۳۱۳–۱۳۹۷ش)؛[۲۳]
  • دریافت جایزهٔ لژیون دونور از وزارت فرهنگ فرانسه در سال۱۳۹۵ش.[۲۴]

آثار ژاله آموزگار

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

آموزگار بیش از سیزده کتاب، ۵۷ مقاله علمی، پژوهشی و ترویجی به زبان فارسی، هفت مقاله به زبان انگلیسی، ۲۹ سخنرانی در دانشگاه‌ها و مجامع علمی و بین‌المللی و عضویت در هیئت تحریریهٔ هشت نشریهٔ داخلی را نیز در فعالیت‌های پژوهشی خود دارد. برخی آثار و تألیفات او به‌شرح ذیل است:

کتاب‌های ژاله آموزگار

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  • اسطوره زندگی زردشت (با همکاری دکتر احمد تفضلی) ۱۳۷۰ش؛
  • تاریخ اساطیری ایران، ۱۳۷۴ش؛
  • زبان پهلوی: ادبیات و دستور آن، (با همکاری دکتر احمد تفضلی) ۱۳۷۲ش؛
  • زبان، فرهنگ و اسطوره، مجموعه مقالات، ۱۳۸۶ش؛
  • اوستا کتاب مقدس پارسیان، (با همکاری کارل فریدریش گلدنر)، انتشارات اساطیر، ۱۳۸۱ش.

مقاله‌های ژاله آموزگار

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  • «در بزرگداشت خرد و دانش»، نامه پارسی، ۱۳۷۷ش؛
  • «نمونه‌هایی از مباحث اسطوره‌ای درکتاب پنجم دینکرد»، کتاب ماه هنر۱۳۷۹ش؛
  • «سنگ نوشه‌های پارس هخامنشی»، نامه فرهنگستان، بهار ۱۳۸۰ش؛
  • «جامی سیمین از زمان اردشیر یکم ساسانی؟»، نامه ایران باستان، ۱۳۸۳ش؛
  • نوروزنامه: ایزادانی که با سال نو به زمی «بازمی‌گردند»، بخارا، ۱۳۹۲ش.[۲۵]

ترجمه‌های ژاله آموزگار

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  • «نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایرانیان»، اثر رتور کریستن‌سن، ۱۳۶۴ش؛
  • «شناخت اساطیر ایران» اثر جان هینلز، ۱۳۶۸ش؛
  • «ارداویراف نامه (ارداویرازنامه)» متن پهلوی، حرف‌نویسی، ترجمهٔ متن پهلوی، واژه‌نامه (به کوشش فیلیپ ژینیو)، ۱۳۷۲ش.[۲۶]

سیرهٔ اخلاقی ژاله آموزگار

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

دکتر آموزگار را فردی فرزانه و دانشور، متواضع و فروتن، سخن‌سنج و سخندان، مهربان و صمیمی معرفی می‌کنند که در انتقال آموخته‌های خود به جوانان مشتاق و سخی است. آموزگار را انسانی پرتلاش و کوشا دانسته‌اند که عشق به تاریخ کهن ایران در گفتار و نوشته‌هایش را می‌توان به‌آسانی یافت.[۲۷] او همچنین با دانشجویانش رابطهٔ مادرانه و صمیمی‌ای برقرار می‌کند به‌گونه‌ای که همواره جویای شرایط و احوال آنان است.[۲۸]

ساخت مستند آموزگار

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در قسمتی از مجموعهٔ مستند «حکایت دل» به معرفی و زندگی ایشان با عنوان «آموزگار سخن در اساطیر ایران» پرداخته شده است.[۲۹]

گرامیداشت ژاله آموزگار

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مراسم بزرگداشت ژاله آموزگار در ۲۹ بهمن ۱۳۸۲ش از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با حضور بزرگانی چون بدرالزمان قریب، یدالله ثمره و مهدی محقق برگزار شد و به‌پاس سال‌ها مجاهدت علمی او لوح تقدیر و نشان زرین انجمن به این بانوی سخت‌کوش تقدیم شد.[۳۰]

همچنین در سال ۱۴۰۰ش با تصویب شورای شهر تهران،[۳۱] کوچهٔ لادن واقع در خیابان شهید اعجازی به نام آموزگار تغییر یافت.[۳۲]

پانویس

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  1. ↑ «ژاله آموزگار»، ایران کتاب، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  2. ↑ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  3. ↑ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  4. ↑ «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  5. ↑ «ژاله آموزگار»، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  6. ↑ «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  7. ↑ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  8. ↑ «ژاله آموزگار یگانه»، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  9. ↑ «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  10. ↑ دومین «سرو ایرانی» برای «ژاله آموزگار»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 10 دی 1395ش.
  11. ↑ «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  12. ↑ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  13. ↑ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  14. ↑ «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  15. ↑ «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  16. ↑ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  17. ↑ «ژاله آموزگار یگانه»، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  18. ↑ «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  19. ↑ «ژاله آموزگار»، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  20. ↑ «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  21. ↑ دومین «سرو ایرانی» برای «ژاله آموزگار»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 10 دی 1395ش.
  22. ↑ «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  23. ↑ «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  24. ↑ «ژاله آموزگار یگانه»، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  25. ↑ «ژاله آموزگار»، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  26. ↑ «ژاله آموزگار یگانه»، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  27. ↑ «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  28. ↑ «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: 19 مرداد 1401ش.
  29. ↑ «حکایت دل با استاد ژاله آموزگار/«آموزگار سخن در اساطیر ایران» در حکایت دل»، خبرگزاری برنا، تاریخ درج مطلب: 11 آذر 1399ش.
  30. ↑ «با سخنرانی مهدی محقق، بدرالزمان قریب، کتایون مزداپور و... مراسم بزرگداشت ژاله آموزگار در روز جشن اسپندگان برگزار شد»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 1 اسفند 1382ش.
  31. ↑ «نام مادر ادبیات کودک و نوجوان ایران برخیابانی در پایتخت ثبت شد»، خبرگزاری برنا، تاریخ درج مطلب: 13 تیر 1400ش.
  32. ↑ «واکنش ژاله آموزگار به نام‌گذاری کوچه به نامش»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 20 تیر 1400ش.

منابع

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  • «دومین «سرو ایرانی» برای ژاله آموزگار»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۱۰ دی ۱۳۹۵ش.
  • «با سخنرانی مهدی محقق، بدرالزمان قریب، کتایون مزداپور و… مراسم بزرگداشت ژاله آموزگار در روز جشن اسپندگان برگزار شد»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۱ اسفند ۱۳۸۲ش.
  • «حکایت دل با استاد ژاله آموزگار/ «آموزگار سخن در اساطیر ایران» در حکایت دل»، خبرگزاری برنا، تاریخ درج مطلب: ۱۱ آذر ۱۳۹۹ش.
  • «دکتر ژاله آموزگار»، کافه صور، تاریخ بازدید: ۱۹ مرداد ۱۴۰۱ش.
  • «ژاله آموزگار یگانه»، ادارهٔ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، تاریخ بازدید: ۱۹ مرداد ۱۴۰۱ش.
  • «ژاله آموزگار»، ایران کتاب، تاریخ بازدید: ۱۹ مرداد ۱۴۰۱ش.
  • «ژاله آموزگار»، مرکز دایرهٔ المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ بازدید: ۱۹ مرداد ۱۴۰۱ش.
  • «ژاله آموزگار»، ویکی ادبیات، تاریخ بازدید: ۱۹ مرداد ۱۴۰۱ش.
  • «نام مادر ادبیات کودک و نوجوان ایران بر خیابانی در پایتخت ثبت شد»، خبرگزاری برنا، تاریخ درج مطلب: ۱۳ تیر ۱۴۰۰ش.
  • «واکنش ژاله آموزگار به نام‌گذاری کوچه به نامش»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۰ تیر ۱۴۰۰ش.
برگرفته از «https://iranpedia.wiki/w/index.php?title=پیش‌نویس:ژاله_آموزگار&oldid=30355»