پرش به محتوا

پیش‌نویس:نجف‌آباد: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
imported>شاهرودی
 
(۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۹ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<big>'''نجف‌آباد؛'''</big> یکی از شهرهای غربی استان اصفهان.<br>
[[پرونده:نجف‌آباد (1).jpg|بندانگشتی|نمای بالا از شهر نجف آباد]]
{{درشت|'''نجف‌آباد؛'''}} یکی از شهرهای غربی استان اصفهان.


شهر نجف‌آباد در 29 کیلومتری غرب اصفهان، گستره‌ای در حدود ۴۱۶۰ کیلومتر مربع دارد<ref>[http://najafabad.gov.ir/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D9%86%D8%AC%D9%81-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF/ «معرفی نجف‌آباد»، وب‌سایت استان‌داری اصفهان فرمان‌داری ویژه شهرستان نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>  و دارای دو بخش مرکزی و مهردشت، شش شهر (شهرهای نجف‌آباد، گلدشت، جُوزْدان، دِهَقْ، عَلَویجه و کَهریزسَنگْ)، پنج دهستان (صفائیه، صادقیه، جوزدان، حسین‌آباد و اَشَن)<ref>[https://www.injaisfahan.ir/news/143/ «قدمت شهر نجف‌آباد»، وب‌سایت اینجا اصفهان، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref> و 14 روستا است. این شهر آب و هوای نسبتاً خشک دارد. بر اساس سرشماری سال 1395ش، جمعیت این شهرستان حدود ۳۱۹۲۰0 نفر بوده است.<ref>[http://najafabad.gov.ir/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D9%86%D8%AC%D9%81-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF/ «معرفی نجف‌آباد»، وب‌سایت استان‌داری اصفهان فرمان‌داری ویژه شهرستان نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>
نجف‌آباد، شهری تاریخی در ۲۹ کیلومتری غرب اصفهان با وسعت ۴۱۶۰ کیلومتر مربع و آب و هوای نسبتاً خشک است. این شهر در دوران شاه‌عباس [[صفویه|صفوی]] و با طرح شیخ بهایی ساخته شد که نظام‌مند و هماهنگ با نیاز کشاورزان و صنعتگران بود. جاذبه‌های تاریخی آن شامل برج‌های [[کبوترخانه]]، ارگ [[شیخ بهایی]]، قلعه قمیشلو، خانه نوریان و کاروان‌سراها است. نجف‌آباد مهد علم و ایثار بوده و مفاخر برجسته‌ای همچون آیت‌الله ایزدی و پرفسور ابراهیم اسرافیلیان از آن برخاسته‌اند.
==پیشینه==
شهر نجف‌آباد در دوره شاه‌عباس صفوی ((۹۹۶-۱۰۳۸ق) و با طرح ویژه‌ای از شیخ بهایی (۹۵۳-۱۰۳۱ق) بنا شده است.<ref>[https://najafabad.farhang.gov.ir/fa/najafabad «شهرستان نجف‌آباد»، وب‌سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان شهرستان نجف‌آباد،‌ تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>  طرح او برای ساخت شهر، از چنان نظم و دقتی برخوردار بود که علاوه بر داشتن سبک شهرهای امروزی، تقسیم آب قنوات آن، نیازهای کشاورزان، دامداران و صنعتگران را برطرف می‌کرد.<ref>[https://najafabad.farhang.gov.ir/fa/najafabad «شهرستان نجف آباد»، وب‌سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان شهرستان نجف‌آباد،‌ تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش].</ref>
==جاذبه‌های گردشگری==
یکی از جاذبه‌های گردشگری شهرستان نجف‌آباد، کبوترخانه‌ها است. کبوترخانه یا برج کبوتر، مکانی در میان مزارع بوده که محل مناسبی برای زندگی کبوترها فراهم می‌کرده ‌است. از کود‌های جمع‌آوری شده در این برج‌ها برای کشاورزی، صنعت (چرم‌سازی) و صنایع نظامی (باروت) استفاده می‌کرده‌اند. ارگ شیخ بهایی (هفت برج خارون)، برج‌‌های دوقلوی صفا (آق غلامعلی) از جمله همین کبوترخانه‌ها هستند.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/list/najafabad-81-ci/sort/13/ «دیدنی‌های نجف‌آباد» وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>


یکی دیگر از مکان‌های دیدنی شهر نجف‌آباد قلعة قمیشلو است. این قلعه در 12 کیلومتری شمال‌ شرق تیران واقع شده ‌است. قمیشلو واژه‌ای ترکی و به‌معنای نیزار است. این قلعه را یکی از شاهزادگان قاجار در این مکان خوش آب‌وهوا، برای گردش و تفریح بنا کرده است.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/30306-%d9%82%d9%84%d8%b9%d9%87-%d9%82%d9%85%db%8c%d8%b4%d9%84%d9%88/ «قلعه قمیشلو»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>
این شهر با ۲۳۷۷ شهید، سرانه بالای شهدا را در استان و کشور دارد. [[صنایع دستی]] مانند [[گیوه بافی|گیوه‌دوزی]] و [[قالی بافی|قالی‌بافی]] و غذاهای سنتی همچون کباب‌شامی و گُندی، فرهنگ غنی آن را نشان می‌دهد. همچنین دانشگاه‌ها و [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] متعدد، نجف‌آباد را به قطب آموزشی و پژوهشی منطقه تبدیل کرده‌اند.


از دیگر مکان‌های دیدنی نجف‌آباد، خانة تاریخی نوریان (مکتب‌خانة خواجه نصیر) است. این خانه، اولین مکتب‌خانة نجف‌آباد است که در اواخر دوران قاجار و اوایل دوران پهلوی ساخته‌ شده ‌است.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/27212-%d8%ae%d8%a7%d9%86%d9%87-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae%db%8c-%d9%86%d9%88%d8%b1%db%8c%d8%a7%d9%86/ «خانه تاریخ نوریان»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>  
== معرفی نجف آباد ==
شهر نجف‌آباد در ۲۹ کیلومتری غرب اصفهان، گستره‌ای در حدود ۴۱۶۰ کیلومتر مربع دارد<ref>[http://najafabad.gov.ir/معرفی-نجف-آباد/ «معرفی نجف‌آباد»، وب‌سایت استان‌داری اصفهان فرمان‌داری ویژه شهرستان نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref> و دارای دو بخش مرکزی و مهردشت، شش شهر (شهرهای نجف‌آباد، گلدشت، جُوزْدان، دِهَقْ، عَلَویجه و کَهریزسَنگْ)، پنج دهستان (صفائیه، صادقیه، جوزدان، حسین‌آباد و اَشَن)<ref>[https://www.injaisfahan.ir/news/143/ «قدمت شهر نجف‌آباد»، وب‌سایت اینجا اصفهان، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref> و ۱۴ روستا است. این شهر [[آب]] و هوای نسبتاً خشک دارد. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ش، جمعیت این شهرستان حدود ۳۱۹۲۰۰ نفر بوده است.<ref>[http://najafabad.gov.ir/معرفی-نجف-آباد/ «معرفی نجف‌آباد»، وب‌سایت استان‌داری اصفهان فرمان‌داری ویژه شهرستان نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>


حسنیچه یکی از روستاهای توابع مهردشت است و کاروان‌سرای آن نیز به همین نام شهرت یافته ‌است. این کاروان‌سرا، استراحتگاه‌ کاروان‌های مسیر اصفهان به گلپایگان در عهد صفویه بود.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/30093-%da%a9%d8%a7%d8%b1%d9%88%d8%a7%d9%86%d8%b3%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d8%ad%d8%b3%d9%86%db%8c%d8%ac%d9%87/ «قلعه حسنیچه»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref> کاروان‌سرای جلوگیر نیز از آثار تاریخی نجف‌آباد است که به ثبت ملی رسیده است.<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%84%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1 «کاروان‌سرای جلوگیر»، وب‌سایت ویکی پدیا، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>  همچنین قنات‌های متعددی مانند احمدآباد، پایین‌آباد، جنت‌آباد، شور، سفید دالو در شهر نجف‌آباد وجود دارد.<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D8%AC%D9%81%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF «الگو: نجف‌‌آباد»، وب‌سایت ویکی پدیا، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>  
== پیشینه نجف آباد ==
شهر نجف‌آباد در دورهٔ شاه‌عباس صفوی (۹۹۶–۱۰۳۸ق) و با طرح ویژه‌ای از شیخ بهایی (۹۵۳–۱۰۳۱ق) بنا شده است.<ref>[https://najafabad.farhang.gov.ir/fa/najafabad «شهرستان نجف‌آباد»، وب‌سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان شهرستان نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref> طرح او برای ساخت شهر، از چنان نظم و دقتی برخوردار بود که علاوه برداشتن سبک شهرهای امروزی، تقسیم آب [[قنات|قنوات]] آن، نیازهای کشاورزان، دامداران و صنعتگران را برطرف می‌کرد.<ref>[https://najafabad.farhang.gov.ir/fa/najafabad «شهرستان نجف آباد»، وب‌سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان شهرستان نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش].</ref>


امامزاده ساره مریم، پارک ملی قمیشلو، خانة مهرپرور (موزة مردم‌شناسیکاروان‌سرای جلوگیر، عصارخانه آقا، مسجد تاریخی نصیر،<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/list/najafabad-81-ci/sort/13/ «دیدنی‌های نجف‌آباد» وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>  حوزة علمیة الحجة (مدرسة شیخ ابراهیم ریاضی)، حمام اخوت، خانة تاریخی لطفی نیز از دیگر جاذبه‌های گردشگری نجف‌آباد است.<ref>[https://www.injaisfahan.ir/news/143/ «قدمت شهر نجف‌آباد»، وب‌سایت اینجا اصفهان، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>
== جاذبه‌های گردشگری نجف آباد ==
[[پرونده:نجف‌آباد (3).jpg|جایگزین=برج کبوترخانه بوستان زندگی|بندانگشتی|نمای بیرونی برج کبوترخانه، نجف آباد، حجتی، بوستان زندگی (محلهٔ بهارستان)]]
یکی از جاذبه‌های [[گردشگری]] شهرستان نجف‌آباد، [[کبوترخانه]]‌ها است. کبوترخانه یا برج کبوتر، مکانی در میان مزارع بوده که محل مناسبی برای زندگی کبوترها فراهم می‌کرده است. از کودهای جمع‌آوری شده در این برج‌ها برای کشاورزی، صنعت (چرم‌سازی) و صنایع نظامی (باروت) استفاده می‌کرده‌اند. ارگ شیخ بهایی (هفت برج خارونبرج‌های دوقلوی صفا (آق غلامعلی) از جمله همین کبوترخانه‌ها هستند.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/list/najafabad-81-ci/sort/13/ «دیدنی‌های نجف‌آباد» وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>


==مفاخر و مشاهیر ==
یکی دیگر از مکان‌های دیدنی شهر نجف‌آباد قلعهٔ قمیشلو است. این قلعه در ۱۲ کیلومتری شمال شرق تیران واقع شده است. قمیشلو واژه‌ای ترکی و به‌معنای نیزار است. این قلعه را یکی از شاهزادگان [[قاجاریه|قاجار]] در این مکان خوش آب‌وهوا، برای گردش و [[تفریح]] بنا کرده است.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/30306-قلعه-قمیشلو/ «قلعه قمیشلو»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>
از میان علمای برجستة شهرستان نجف‌آباد می‌توان به آیت‌الله منتظری که مدتی نیز به عنوان قائم مقام امام خمینی بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران انتخاب شده بود، آیت‌الله ایزدی، ‌آیت‌الله سیدعلی نجف‌آبادی استادِ بانو مجتهده امین، آیت‌‌الله ابراهیم امینی صاحب کتاب آیین همسرداری، ابوالقاسم پاینده نگارندة کتاب نهج‌الفصاحه و پرفسور ابراهیم اسرافیلیان (رئیس سابق دانشگاه علم و صنعت ایران و دانشگاه تربیت معلم تهران و از پایه‌گذاران انقلاب فرهنگی ایران)<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86 «ابراهیم اسرافیلیان»، وب‌سایت ویکی پدیا، تاریخ بازدید: 22 مرداد 1401ش.]</ref> اشاره کرد.


شهدای نامداری هم‌چون احمد کاظمی و غلامرضا یزدانی (از شهدای عرفه)، محمد منتظری و محسن حججی از اهالی شهرستان نجف‌آباد هستند. فراوانی علما، اندیشمندان و شهیدان در نجف‌آباد، موجب شده است که این شهر با عنوان شهر علم و ایثار و شهادت، شناخته شود.  
از دیگر مکان‌های دیدنی نجف‌آباد، خانهٔ تاریخی نوریان (مکتب‌خانهٔ [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه نصیر]]) است. این خانه، اولین مکتب‌خانهٔ نجف‌آباد است که در اواخر دوران قاجار و اوایل دوران پهلوی ساخته شده است.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/27212-خانه-تاریخی-نوریان/ «خانه تاریخ نوریان»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>


کیومرث پوراحمد و پروین‌دخت یزدانیان، از هنرمندان مشهور سینما و تلویزیون نیز اهل نجف‌آباد هستند.<ref>[https://www.najafabad.info/%D9%85%D9%81%D8%A7%D8%AE%D8%B1-%D9%88-%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1-%D9%86%D8%AC%D9%81-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF/ «مفاخر و مشاهیر نجف‌آباد»، وب‌سایت شهر الکترونیک نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>
حسنیچه یکی از روستاهای توابع مهردشت است و کاروان‌سرای آن نیز به همین نام شهرت یافته است. این کاروان‌سرا، استراحتگاه کاروان‌های مسیر [[اصفهان]] به گلپایگان در عهد صفویه بود.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/30093-کاروانسرای-حسنیجه/ «قلعه حسنیچه»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref> کاروان‌سرای جلوگیر نیز از آثار تاریخی نجف‌آباد است که به ثبت ملی رسیده است.<ref>[[کاروانسرای جلوگیر|«کاروان‌سرای جلوگیر»، وب‌سایت ویکی‌پدیا، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]]</ref> همچنین قنات‌های متعددی مانند احمدآباد، پایین‌آباد، جنت‌آباد، شور، سفید دالو در شهر نجف‌آباد وجود دارد.<ref>[[الگو:نجف‌آباد|«الگو: نجف‌آباد»، وب‌سایت ویکی‌پدیا، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]]</ref>


==صنایع دستی==
[[امام‌زاده|امامزاده]] ساره مریم، پارک ملی قمیشلو، خانهٔ مهرپرور (موزهٔ مردم‌شناسی)، کاروان‌سرای جلوگیر، عصارخانه آقا، مسجد تاریخی نصیر،<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/list/najafabad-81-ci/sort/13/ «دیدنی‌های نجف‌آباد» وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref> حوزهٔ علمیهٔ الحجهٔ (مدرسهٔ شیخ ابراهیم ریاضی)، [[حمام]] اخوت، خانهٔ تاریخی لطفی نیز از دیگر جاذبه‌های گردشگری نجف‌آباد است.<ref>[https://www.injaisfahan.ir/news/143/ «قدمت شهر نجف‌آباد»، وب‌سایت اینجا اصفهان، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>
گیوه‌دوزی (گیوه ملکی)، تخت‌کشی، قالی‌بافی، چاقوسازی، سبدبافی (لوده بافی)، نمدمالی و قفل‌سازی، از صنایع دستی نجف‌آباد است.<ref> [https://www.injaisfahan.ir/news/143/ «قدمت شهر نجف‌آباد»، وب‌سایت اینجا اصفهان، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>  
 
==غذاهای سنتی==
== مفاخر و مشاهیر ==
کباب‌شامی، گُندی، کوفته، آب‌گوشت غوره، کماج،<ref>[https://dibagaran7.ir/category/najafabad/mahali-n/ «غذاهای محلی شهرستان نجف‌آباد»، وب‌سایت دیباگران، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref> کاچی، آماج کدو و شوربا<ref>[https://najafabadema.ir/tag/%D8%BA%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D9%86%D8%AC%D9%81-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF/ «غذاهای سنتی نجف‌آباد»، وب‌سایت نجف‌آباد ما، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref> از غذاهای سنتی نجف‌آباد است.
از میان علمای برجستهٔ شهرستان نجف‌آباد می‌توان به آیت‌الله حسینعلی منتظری، آیت‌الله ایزدی، آیت‌الله سیدعلی نجف‌آبادی استادِ [[بانو مجتهده امین|سیده نصرت‌بیگم امین]]، آیت‌الله ابراهیم امینی صاحب کتاب آیین همسرداری، ابوالقاسم پاینده نگارندهٔ کتاب نهج‌الفصاحهٔ و پرفسور ابراهیم اسرافیلیان (رئیس سابق دانشگاه علم و صنعت ایران و دانشگاه تربیت معلم تهران و از پایه‌گذاران انقلاب فرهنگی ایران)<ref>[[ابراهیم اسرافیلیان|«ابراهیم اسرافیلیان»، وب‌سایت ویکی‌پدیا، تاریخ بازدید: 22 مرداد 1401ش.]]</ref> اشاره کرد.
==مراکز علمی و تحقیقاتی==
 
از مراکز علمی و تحقیقاتی نجف‌آباد می‌توان به دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه پیام نور، دانشگاه فنی و حرفه‌ای سمیه، مؤسسة آموزش عالی غیرانتفاعی و غیردولتی نجف‌آباد،<ref>«نجف‌آباد» وب‌سایت ویکی پدیا، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.</ref> مرکز تحقیقات معلمان،<ref>[http://mtnjf.blogfa.com/ «معرفی مرکز تحقیقات معلمان نجف‌آباد سال90-89»، وب‌سایت مرکز تحقیقات معلمان نجف‌آباد، تاریخ انتشار: 21 دی 1389ش.]</ref> حوزة علمیة امام المنتظر (برادران)<ref>[https://article.tebyan.net/117885/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%87-%D9%86%D8%AC%D9%81-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF «گزارشی از حوزه علمیه نجف‌‌آباد»، وب‌سایت تبیان، تاریخ انتشار: 8 فروردین 1389ش.]</ref> و حوزه‌های علمیة زهرائیه<ref>[https://najafabadnegar.ir/6191/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%85%D9%8A%D9%87-%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%87-%D9%86%D8%AC%D9%81-%D8%A2%D8%A8/ «معرفی اجمالی حوزه علميه زهرائيه نجف‌آباد»، وب‌سایت نجف‌آباد نگار، تاریخ بازدید: 22 مرداد 1401ش.]</ref> و فاطمیه و ام‌الائمه (بانوان)<ref>[https://www.imna.ir/news/156639/%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D8%AC%D9%81-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B4%D8%AF%D9%86%D8%AF «اولین حوزه های علمیه خواهران کشور در نجف‌آباد راه اندازی شدند»، وب‌سایت خبرگزاری ایمنا، تاریخ انتشار: 16 مرداد 1393ش.]</ref> اشاره کرد.
نجف آباد با ۲۳۷۷ شهید در دوران جنگ ایران و عراق، از نظر سرانه شهدا بیشترین آمار را در استان اصفهان و کشور به خود اختصاص داده است. شهدای نامداری هم‌چون احمد کاظمی و غلامرضا یزدانی (از شهدای عرفه)، محمد منتظری و محسن حججی از اهالی شهرستان نجف‌آباد هستند. فراوانی علما، اندیشمندان و شهیدان در نجف‌آباد، موجب شده است که این شهر با عنوان شهر [[علم نافع|علم]] و [[ایثار]] و [[شهادت]]، شناخته شود.
==پانویس==
 
کیومرث پوراحمد و پروین‌دخت یزدانیان، از هنرمندان مشهور سینما و تلویزیون نیز اهل نجف‌آباد هستند.<ref>[https://www.najafabad.info/مفاخر-و-مشاهیر-نجف-آباد/ «مفاخر و مشاهیر نجف‌آباد»، وب‌سایت شهر الکترونیک نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>
[[پرونده:نجف‌آباد (4).jpg|جایگزین=گُندی|بندانگشتی|تصویر گُندی نجف آباد]]
 
== صنایع دستی نجف آباد ==
گیوه‌دوزی (گیوه ملکی)، تخت‌کشی، قالی‌بافی، چاقوسازی، سبدبافی (لوده بافی)، نمدمالی و قفل‌سازی، از [[صنایع دستی]] نجف‌آباد است.<ref>[https://www.injaisfahan.ir/news/143/ «قدمت شهر نجف‌آباد»، وب‌سایت اینجا اصفهان، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref>
 
== غذاهای سنتی نجف آباد ==
کباب‌شامی، گُندی، [[کوفته]]، [[آبگوشت|آب‌گوشت]] غوره، کماج،<ref>[https://dibagaran7.ir/category/najafabad/mahali-n/ «غذاهای محلی شهرستان نجف‌آباد»، وب‌سایت دیباگران، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref> [[کاچی]]، [[اماج|آماج]] کدو و شوربا<ref>[https://najafabadema.ir/tag/غذاهای-سنتی-نجف-آباد/ «غذاهای سنتی نجف‌آباد»، وب‌سایت نجف‌آباد ما، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref> از غذاهای سنتی نجف‌آباد است.
 
== مراکز علمی و تحقیقاتی نجف آباد ==
از مراکز علمی و تحقیقاتی نجف‌آباد می‌توان به دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه پیام نور، دانشگاه فنی و حرفه‌ای سمیه، مؤسسهٔ آموزش عالی غیرانتفاعی و غیردولتی نجف‌آباد،<ref>«نجف‌آباد» وب‌سایت ویکی‌پدیا، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.</ref> مرکز تحقیقات معلمان،<ref>[http://mtnjf.blogfa.com/ «معرفی مرکز تحقیقات معلمان نجف‌آباد سال90-89»، وب‌سایت مرکز تحقیقات معلمان نجف‌آباد، تاریخ انتشار: 21 دی 1389ش.]</ref> حوزهٔ علمیهٔ امام المنتظر (برادران)<ref>[https://article.tebyan.net/117885/گزارشی-از-حوزه-علمیه-نجف-آباد «گزارشی از حوزه علمیه نجف‌آباد»، وب‌سایت تبیان، تاریخ انتشار: 8 فروردین 1389ش.]</ref> و حوزه‌های علمیهٔ زهرائیه<ref>[https://najafabadnegar.ir/6191/معرفی-اجمالی-حوزه-علميه-زهرائيه-نجف-آب/ «معرفی اجمالی حوزه علمیه زهرائیه نجف‌آباد»، وب‌سایت نجف‌آباد نگار، تاریخ بازدید: 22 مرداد 1401ش.]</ref> و فاطمیه و ام‌الائمه (بانوان)<ref>[https://www.imna.ir/news/156639/اولین-حوزه-های-علمیه-خواهران-کشور-در-نجف-آباد-راه-اندازی-شدند «اولین حوزه‌های علمیه خواهران کشور در نجف‌آباد راه اندازی شدند»، وب‌سایت خبرگزاری ایمنا، تاریخ انتشار: 16 مرداد 1393ش.]</ref> اشاره کرد.
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع==
* «اولین حوزه های علمیه خواهران کشور در نجف آباد راه اندازی شدند»، وب‌سایت خبرگزاری ایمنا، تاریخ انتشار: 16 مرداد 1393ش.
* «خانه تاریخ نوریان»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
* «دیدنی‌های نجف‌آباد» وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید 7 مرداد 1401ش.
* «شهرستان نجف آباد»، وب‌سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان شهرستان نجف‌آباد،‌ تاریخ بازدید 7 مرداد 1401ش.
* «قدمت شهر نجف‌آباد»، وب‌سایت اینجا اصفهان، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
* «قلعه حسنیچه»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
* «قلعه قمیشلو»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
* «کاروان‌سرای جلوگیر»، وب‌سایت ویکی پدیا، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
* «گزارشی از حوزه علمیه نجف‌‌آباد»، وب‌سایت تبیان، تاریخ انتشار: 8 فروردین 1389ش.
* «معرفی اجمالی حوزه علميه زهرائيه نجف‌آباد»، وب‌سایت نجف‌آباد نگار، تاریخ بازدید: 22مرداد 1401ش.
* «معرفی مرکز تحقیقات معلمان نجف آباد سال90-89»، وب‌سایت مرکز تحقیقات معلمان نجف‌آباد، تاریخ انتشار: 21 دی 1389ش.
* «معرفی نجف‌آباد»، وب‌سایت استان‌داری اصفهان فرمان‌داری ویژه شهرستان نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
* «مفاخر و مشاهیر نجف‌آباد»، وب‌سایت شهر الکترونیک نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.


[[رده: ویکی‌زندگی]]
== منابع ==
[[رده: گردشگری]]
{{آغاز منابع}}
* «اولین حوزه‌های علمیه خواهران کشور در نجف آباد راه اندازی شدند»، وب‌سایت خبرگزاری ایمنا، تاریخ انتشار: ۱۶ مرداد ۱۳۹۳ش.
* «خانه تاریخ نوریان»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
* «دیدنی‌های نجف‌آباد» وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
* «شهرستان نجف آباد»، وب‌سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان شهرستان نجف‌آباد، تاریخ بازدید ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
* «قدمت شهر نجف‌آباد»، وب‌سایت اینجا اصفهان، تاریخ بازدید: ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
* «قلعه حسنیچه»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
* «قلعه قمیشلو»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
* «کاروان‌سرای جلوگیر»، وب‌سایت ویکی‌پدیا، تاریخ بازدید: ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
* «گزارشی از حوزه علمیه نجف‌آباد»، وب‌سایت تبیان، تاریخ انتشار: ۸ فروردین ۱۳۸۹ش.
* «معرفی اجمالی حوزه علمیه زهرائیه نجف‌آباد»، وب‌سایت نجف‌آباد نگار، تاریخ بازدید: ۲۲ مرداد ۱۴۰۱ش.
* «معرفی مرکز تحقیقات معلمان نجف آباد سال۹۰–۸۹»، وب‌سایت مرکز تحقیقات معلمان نجف‌آباد، تاریخ انتشار: ۲۱ دی ۱۳۸۹ش.
* «معرفی نجف‌آباد»، وب‌سایت استان‌داری اصفهان فرمان‌داری ویژه شهرستان نجف‌آباد، تاریخ بازدید: ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
* «مفاخر و مشاهیر نجف‌آباد»، وب‌سایت شهر الکترونیک نجف‌آباد، تاریخ بازدید: ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
{{پایان منابع}}
 
{{#seo:
|title=شهر نجف‌آباد کجاست؟ راهنمay سفر به شهر علم و ایثار - ویکی زندگی
|title_mode=Replaced Title
|keywords=نجف‌آباد، شهر نجف آباد، نجف آباد اصفهان، جاهای دیدنی نجف آباد، شیخ بهایی، سوغات نجف آباد
|description=نجف‌آباد، شهری تاریخی در غرب اصفهان است که در دوره صفوی با طرح شیخ بهایی ساخته شد. با جاذبه‌های تاریخی، مفاخر و فرهنگ غنی این شهر آشنا شوید - ویکی زندگی
}}
 
{{اصفهان-افقی}}
 
[[رده:شهرهای استان اصفهان]]
[[رده:شهرهای ایران]]

نسخهٔ کنونی تا ۲۳ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۱۵:۰۸

نمای بالا از شهر نجف آباد

نجف‌آباد؛ یکی از شهرهای غربی استان اصفهان.

نجف‌آباد، شهری تاریخی در ۲۹ کیلومتری غرب اصفهان با وسعت ۴۱۶۰ کیلومتر مربع و آب و هوای نسبتاً خشک است. این شهر در دوران شاه‌عباس صفوی و با طرح شیخ بهایی ساخته شد که نظام‌مند و هماهنگ با نیاز کشاورزان و صنعتگران بود. جاذبه‌های تاریخی آن شامل برج‌های کبوترخانه، ارگ شیخ بهایی، قلعه قمیشلو، خانه نوریان و کاروان‌سراها است. نجف‌آباد مهد علم و ایثار بوده و مفاخر برجسته‌ای همچون آیت‌الله ایزدی و پرفسور ابراهیم اسرافیلیان از آن برخاسته‌اند.

این شهر با ۲۳۷۷ شهید، سرانه بالای شهدا را در استان و کشور دارد. صنایع دستی مانند گیوه‌دوزی و قالی‌بافی و غذاهای سنتی همچون کباب‌شامی و گُندی، فرهنگ غنی آن را نشان می‌دهد. همچنین دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه متعدد، نجف‌آباد را به قطب آموزشی و پژوهشی منطقه تبدیل کرده‌اند.

معرفی نجف آباد

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

شهر نجف‌آباد در ۲۹ کیلومتری غرب اصفهان، گستره‌ای در حدود ۴۱۶۰ کیلومتر مربع دارد[۱] و دارای دو بخش مرکزی و مهردشت، شش شهر (شهرهای نجف‌آباد، گلدشت، جُوزْدان، دِهَقْ، عَلَویجه و کَهریزسَنگْ)، پنج دهستان (صفائیه، صادقیه، جوزدان، حسین‌آباد و اَشَن)[۲] و ۱۴ روستا است. این شهر آب و هوای نسبتاً خشک دارد. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ش، جمعیت این شهرستان حدود ۳۱۹۲۰۰ نفر بوده است.[۳]

پیشینه نجف آباد

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

شهر نجف‌آباد در دورهٔ شاه‌عباس صفوی (۹۹۶–۱۰۳۸ق) و با طرح ویژه‌ای از شیخ بهایی (۹۵۳–۱۰۳۱ق) بنا شده است.[۴] طرح او برای ساخت شهر، از چنان نظم و دقتی برخوردار بود که علاوه برداشتن سبک شهرهای امروزی، تقسیم آب قنوات آن، نیازهای کشاورزان، دامداران و صنعتگران را برطرف می‌کرد.[۵]

جاذبه‌های گردشگری نجف آباد

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
برج کبوترخانه بوستان زندگی
نمای بیرونی برج کبوترخانه، نجف آباد، حجتی، بوستان زندگی (محلهٔ بهارستان)

یکی از جاذبه‌های گردشگری شهرستان نجف‌آباد، کبوترخانه‌ها است. کبوترخانه یا برج کبوتر، مکانی در میان مزارع بوده که محل مناسبی برای زندگی کبوترها فراهم می‌کرده است. از کودهای جمع‌آوری شده در این برج‌ها برای کشاورزی، صنعت (چرم‌سازی) و صنایع نظامی (باروت) استفاده می‌کرده‌اند. ارگ شیخ بهایی (هفت برج خارون)، برج‌های دوقلوی صفا (آق غلامعلی) از جمله همین کبوترخانه‌ها هستند.[۶]

یکی دیگر از مکان‌های دیدنی شهر نجف‌آباد قلعهٔ قمیشلو است. این قلعه در ۱۲ کیلومتری شمال شرق تیران واقع شده است. قمیشلو واژه‌ای ترکی و به‌معنای نیزار است. این قلعه را یکی از شاهزادگان قاجار در این مکان خوش آب‌وهوا، برای گردش و تفریح بنا کرده است.[۷]

از دیگر مکان‌های دیدنی نجف‌آباد، خانهٔ تاریخی نوریان (مکتب‌خانهٔ خواجه نصیر) است. این خانه، اولین مکتب‌خانهٔ نجف‌آباد است که در اواخر دوران قاجار و اوایل دوران پهلوی ساخته شده است.[۸]

حسنیچه یکی از روستاهای توابع مهردشت است و کاروان‌سرای آن نیز به همین نام شهرت یافته است. این کاروان‌سرا، استراحتگاه کاروان‌های مسیر اصفهان به گلپایگان در عهد صفویه بود.[۹] کاروان‌سرای جلوگیر نیز از آثار تاریخی نجف‌آباد است که به ثبت ملی رسیده است.[۱۰] همچنین قنات‌های متعددی مانند احمدآباد، پایین‌آباد، جنت‌آباد، شور، سفید دالو در شهر نجف‌آباد وجود دارد.[۱۱]

امامزاده ساره مریم، پارک ملی قمیشلو، خانهٔ مهرپرور (موزهٔ مردم‌شناسی)، کاروان‌سرای جلوگیر، عصارخانه آقا، مسجد تاریخی نصیر،[۱۲] حوزهٔ علمیهٔ الحجهٔ (مدرسهٔ شیخ ابراهیم ریاضی)، حمام اخوت، خانهٔ تاریخی لطفی نیز از دیگر جاذبه‌های گردشگری نجف‌آباد است.[۱۳]

مفاخر و مشاهیر

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

از میان علمای برجستهٔ شهرستان نجف‌آباد می‌توان به آیت‌الله حسینعلی منتظری، آیت‌الله ایزدی، آیت‌الله سیدعلی نجف‌آبادی استادِ سیده نصرت‌بیگم امین، آیت‌الله ابراهیم امینی صاحب کتاب آیین همسرداری، ابوالقاسم پاینده نگارندهٔ کتاب نهج‌الفصاحهٔ و پرفسور ابراهیم اسرافیلیان (رئیس سابق دانشگاه علم و صنعت ایران و دانشگاه تربیت معلم تهران و از پایه‌گذاران انقلاب فرهنگی ایران)[۱۴] اشاره کرد.

نجف آباد با ۲۳۷۷ شهید در دوران جنگ ایران و عراق، از نظر سرانه شهدا بیشترین آمار را در استان اصفهان و کشور به خود اختصاص داده است. شهدای نامداری هم‌چون احمد کاظمی و غلامرضا یزدانی (از شهدای عرفه)، محمد منتظری و محسن حججی از اهالی شهرستان نجف‌آباد هستند. فراوانی علما، اندیشمندان و شهیدان در نجف‌آباد، موجب شده است که این شهر با عنوان شهر علم و ایثار و شهادت، شناخته شود.

کیومرث پوراحمد و پروین‌دخت یزدانیان، از هنرمندان مشهور سینما و تلویزیون نیز اهل نجف‌آباد هستند.[۱۵]

گُندی
تصویر گُندی نجف آباد

صنایع دستی نجف آباد

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

گیوه‌دوزی (گیوه ملکی)، تخت‌کشی، قالی‌بافی، چاقوسازی، سبدبافی (لوده بافی)، نمدمالی و قفل‌سازی، از صنایع دستی نجف‌آباد است.[۱۶]

غذاهای سنتی نجف آباد

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

کباب‌شامی، گُندی، کوفته، آب‌گوشت غوره، کماج،[۱۷] کاچی، آماج کدو و شوربا[۱۸] از غذاهای سنتی نجف‌آباد است.

مراکز علمی و تحقیقاتی نجف آباد

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

از مراکز علمی و تحقیقاتی نجف‌آباد می‌توان به دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه پیام نور، دانشگاه فنی و حرفه‌ای سمیه، مؤسسهٔ آموزش عالی غیرانتفاعی و غیردولتی نجف‌آباد،[۱۹] مرکز تحقیقات معلمان،[۲۰] حوزهٔ علمیهٔ امام المنتظر (برادران)[۲۱] و حوزه‌های علمیهٔ زهرائیه[۲۲] و فاطمیه و ام‌الائمه (بانوان)[۲۳] اشاره کرد.

  1. «معرفی نجف‌آباد»، وب‌سایت استان‌داری اصفهان فرمان‌داری ویژه شهرستان نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  2. «قدمت شهر نجف‌آباد»، وب‌سایت اینجا اصفهان، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  3. «معرفی نجف‌آباد»، وب‌سایت استان‌داری اصفهان فرمان‌داری ویژه شهرستان نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  4. «شهرستان نجف‌آباد»، وب‌سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان شهرستان نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  5. «شهرستان نجف آباد»، وب‌سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان شهرستان نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  6. «دیدنی‌های نجف‌آباد» وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  7. «قلعه قمیشلو»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  8. «خانه تاریخ نوریان»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  9. «قلعه حسنیچه»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  10. «کاروان‌سرای جلوگیر»، وب‌سایت ویکی‌پدیا، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  11. «الگو: نجف‌آباد»، وب‌سایت ویکی‌پدیا، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  12. «دیدنی‌های نجف‌آباد» وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  13. «قدمت شهر نجف‌آباد»، وب‌سایت اینجا اصفهان، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  14. «ابراهیم اسرافیلیان»، وب‌سایت ویکی‌پدیا، تاریخ بازدید: 22 مرداد 1401ش.
  15. «مفاخر و مشاهیر نجف‌آباد»، وب‌سایت شهر الکترونیک نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  16. «قدمت شهر نجف‌آباد»، وب‌سایت اینجا اصفهان، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  17. «غذاهای محلی شهرستان نجف‌آباد»، وب‌سایت دیباگران، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  18. «غذاهای سنتی نجف‌آباد»، وب‌سایت نجف‌آباد ما، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  19. «نجف‌آباد» وب‌سایت ویکی‌پدیا، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
  20. «معرفی مرکز تحقیقات معلمان نجف‌آباد سال90-89»، وب‌سایت مرکز تحقیقات معلمان نجف‌آباد، تاریخ انتشار: 21 دی 1389ش.
  21. «گزارشی از حوزه علمیه نجف‌آباد»، وب‌سایت تبیان، تاریخ انتشار: 8 فروردین 1389ش.
  22. «معرفی اجمالی حوزه علمیه زهرائیه نجف‌آباد»، وب‌سایت نجف‌آباد نگار، تاریخ بازدید: 22 مرداد 1401ش.
  23. «اولین حوزه‌های علمیه خواهران کشور در نجف‌آباد راه اندازی شدند»، وب‌سایت خبرگزاری ایمنا، تاریخ انتشار: 16 مرداد 1393ش.
  • «اولین حوزه‌های علمیه خواهران کشور در نجف آباد راه اندازی شدند»، وب‌سایت خبرگزاری ایمنا، تاریخ انتشار: ۱۶ مرداد ۱۳۹۳ش.
  • «خانه تاریخ نوریان»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
  • «دیدنی‌های نجف‌آباد» وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
  • «شهرستان نجف آباد»، وب‌سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان شهرستان نجف‌آباد، تاریخ بازدید ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
  • «قدمت شهر نجف‌آباد»، وب‌سایت اینجا اصفهان، تاریخ بازدید: ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
  • «قلعه حسنیچه»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
  • «قلعه قمیشلو»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
  • «کاروان‌سرای جلوگیر»، وب‌سایت ویکی‌پدیا، تاریخ بازدید: ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
  • «گزارشی از حوزه علمیه نجف‌آباد»، وب‌سایت تبیان، تاریخ انتشار: ۸ فروردین ۱۳۸۹ش.
  • «معرفی اجمالی حوزه علمیه زهرائیه نجف‌آباد»، وب‌سایت نجف‌آباد نگار، تاریخ بازدید: ۲۲ مرداد ۱۴۰۱ش.
  • «معرفی مرکز تحقیقات معلمان نجف آباد سال۹۰–۸۹»، وب‌سایت مرکز تحقیقات معلمان نجف‌آباد، تاریخ انتشار: ۲۱ دی ۱۳۸۹ش.
  • «معرفی نجف‌آباد»، وب‌سایت استان‌داری اصفهان فرمان‌داری ویژه شهرستان نجف‌آباد، تاریخ بازدید: ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.
  • «مفاخر و مشاهیر نجف‌آباد»، وب‌سایت شهر الکترونیک نجف‌آباد، تاریخ بازدید: ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.