پیشنویس:مسجد اعظم قم: تفاوت میان نسخهها
imported>هانیه کلهر صفحهای تازه حاوی «<big>'''مسجد اعظم قم'''</big>؛ مسجدی بزرگ در جوار حرم فاطمه معصومه در شهر قم. مسجد اعظم قم به دستور آیتالله سیدحسین بروجردی در سال ۱۳۷۴ق تأسیس شد. امروزه، مسجد اعظم یکی از مهمترین مراکز آموزش دروس دینی در حوزهی علمیه قم است. ==تاریخچه== آیتالله س...» ایجاد کرد |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:مسجد اعظم.jpg|جایگزین=مسجد اعظم قم|بندانگشتی|مسجد اعظم قم]] | |||
{{درشت|'''مسجد اعظم قم'''}}؛ مسجدی بزرگ در جوار حرم فاطمه معصومه در شهر قم. | |||
مسجد اعظم قم به دستور آیتالله سیدحسین بروجردی در سال ۱۳۷۴ق تأسیس شد.<ref>[https://vajehyab.com/dehkhoda/مسجد+اعظم دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه مسجد اعظم.]</ref> امروزه، مسجد اعظم یکی از مهمترین مراکز آموزش دروس دینی در حوزهٔ علمیه قم است. | |||
==تاریخچه مسجد اعظم قم== | |||
[[پرونده:مسجد اعظم۱.jpg|جایگزین=بازدید آیت الله بروجردی از مراحل ساخت مسجد اعظم|بندانگشتی|بازدید آیت الله بروجردی از مراحل ساخت مسجد اعظم]] | |||
آیتالله سیدحسین بروجردی (۱۲۵۴–۱۳۴۰ش)، بهمنظور بهرهمندی زائران حرم [[حضرت معصومه|فاطمه معصومه]] از فضای روحانی [[مسجد]] و نیز بهرهمندی [[حوزه علمیه قم]] از فضایی گستردهتر، تصمیم گرفت تا مسجد بزرگی را در کنار حرم فاطمه معصومه برپا کند. او تعدادی از خانهها و مسافرخانههای اطراف [[حرم]] را خریداری کرد و کلنگ بنای مسجد در ۲۱ [[تیر]] ۱۳۳۳ش (مصادف با میلاد [[امام رضا]]) زده شد. ساخت مسجد، ۶ سال به طول انجامید و سرانجام، مسجد اعظم در ۱۳۳۹ش با اقامه نماز جماعت توسط آیتالله بروجردی افتتاح شد.<ref>عربزاده، جغرافیای تاریخی قم، ۱۳۸۳ش، ص۱۸۷.</ref> | |||
==معماری مسجد اعظم قم== | |||
[[پرونده:مسجد اعظم۲.jpg|جایگزین=نمایی از داخل گنبد مسجد اعظم|بندانگشتی|نمایی از داخل گنبد مسجد اعظم]] | |||
گستره مسجد اعظم قم، ۱۲٬۰۰۰ متر مربع است و بتون مسلح بهکار رفته، این مسجد را به یکی از مستحکمترین بناهای اسلامی تبدیل کرده است. مسجد دارای ۴ شبستان است؛ شبستان زیر گنبد ۴۰۰ متر مربع و شبستانهای جانبی ۹۰۰ متر مربع وسعت دارند. در ضلع شمالی مسجد نیز شبستان زیر ساعت با مساحت ۳۰۰ متر مربع قرار دارد. | |||
مسجد اعظم توسط حسین لُرزاده به سبک معماری اسلامی بنا گردیده است. کاشیتراش آن حسین برهانی اصفهانی و بنّای آن محمد غلامعلی شعرباف بود.<ref>[https://vajehyab.com/dehkhoda/مسجد+اعظم دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه مسجد اعظم.]</ref> | |||
این مسجد دارای گنبدی بسیار بزرگ به قطر ۳۰ متر و ارتفاع ۳۵ متر از سطح زمین و دارای گلدستههای بلند به ارتفاع ۲۵ متر از سطح زمین است. این بنا همچنین دارای دو مأذنه به ارتفاع ۵ متر و یک برج ساعتی زیبا در ضلع شمالی مسجد است که از چهار جهت دیده میشود. کاشیکاری، تزئینات و جلوههای هنری مسجد اعظم قم از نمونههای بدیع کاشیکاری در دوران معاصر است. فرشهای داخلی مسجد از نوع قالی [[کرمان]] است که خاص این مسجد بافته شدهاند.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/مسجد_اعظم_قم#cite_note-3 «مسجد اعظم قم»، ویکی شیعه.]</ref> کارشناسان معماری، عمر ۱۰۰۰ ساله برای این مسجد پیشبینی کردهاند.<ref>[https://www.isna.ir/news/1400053121476/مسجد-اعظم-مسجدی-که-برای-هزار-سال-آینده-ساخته-شد ردکا، «مسجد اعظم، مسجدی که برای هزار سال آینده ساخته شد»، سایت ایسنا.]</ref> | |||
==کتابخانه مسجد اعظم قم== | |||
پس از تکمیل بنای مسجد اعظم، حوزویان پیشنهاد تأسیس کتابخانه را دادند. در سال ۱۳۳۸ش حسین لرزاده در ضلع غربی مسجد، فضایی برای بنای کتابخانه در نظر گرفت. در این کتابخانه حدود ۷۰۹۶ عنوان نسخه خطی، ۸۰۰۰ نسخه چاپ سنگی، ۲۰۰ عنوان کتاب چاپ سربی و بیش از ۶۶۰ نسخه مصور، رسالههای علمیه و کتابهای دوره [[قاجاریه|قاجار]] موجود است.<ref>[http://www.blib.ir/libportal/tabid/168/Default.aspx «تاریخچه کتابخانه»، سایت کتابخانه حضرت آیتالله العظمی بروجردی.]</ref> | |||
==مرقد آیتالله بروجردی== | ==مرقد آیتالله بروجردی== | ||
مرقد این عالم شیعه در ضلع غربی مسجد اعظم واقع شده است. این مکان قبلأ | مرقد این عالم [[شیعه]] در ضلع غربی مسجد اعظم واقع شده است. این مکان قبلأ [[خانه]] کوچکی بود که از مال شخصی او خریداری شده بود. آیتالله بروجردی وصیت کرده بود که چون این مکان، راهروی ورودی به حرم فاطمه معصومه است او را در این مکان دفن کنند تا خاک کفش زوار روی قبر او باشد.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/مسجد_اعظم_قم#cite_note-3 «مسجد اعظم قم»، ویکی شیعه.]</ref> | ||
==موقوفات== | |||
==موقوفات مسجد اعظم قم== | |||
برای تأمین هزینههای نگهداری مسجد اعظم، املاکی وقف شده است. این موقوفات به شرح زیر است: | برای تأمین هزینههای نگهداری مسجد اعظم، املاکی وقف شده است. این موقوفات به شرح زیر است: | ||
یک دهکده شش دانگ به نام محمدآباد واقع در بروجرد. | یک دهکده شش دانگ به نام محمدآباد واقع در بروجرد. | ||
چهل و هفت شعیر (هر دانگ معادل ۱۶ شعیر است) از یک روستا در بروجرد بهنام (مگسان). | چهل و هفت شعیر (هر دانگ معادل ۱۶ شعیر است) از یک روستا در بروجرد بهنام (مگسان). | ||
سه دانگ از یک دهکده به نام (سراب زارم) در بروجرد. | سه دانگ از یک دهکده به نام (سراب زارم) در بروجرد. | ||
هفت شعیر از شش دانگ (زارم). | هفت شعیر از شش دانگ (زارم). | ||
چهاردانگ از چهار خانه متعلق به یک بانوی تهرانی. | |||
۱۳۵ سهم از کارخانه برق قم. | چهاردانگ از چهار خانه متعلق به یک بانوی [[تهران|تهرانی]]. | ||
۱۸ باب مغازه فوقانی و تحتانی از متعلقات مسجد اعظم. | |||
==تولیت== | ۱۳۵ سهم از کارخانه برق [[قم]]. | ||
آیتالله بروجردی در زمان حیات، | |||
==رویدادهای مهم مسجد== | ۱۸ باب مغازه فوقانی و تحتانی از متعلقات مسجد اعظم.<ref>عربزاده، جغرافیای تاریخی قم، ۱۳۸۳ش، ص۱۸۸.</ref> | ||
دیدار آیتالله سیدحسین بروجردی و محمدرضا پهلوی در سال ۱۳۳۷ش. | |||
سخنرانی محمد صادقی تهرانی علیه محمدرضا پهلوی( در جریان سخنان تند علیه روحانیت در ۴ بهمن ۱۳۴۱ش) در سالگرد درگذشت آیتالله بروجردی. | ==تولیت مسجد اعظم قم== | ||
سخنرانی امام خمینی پس از آزادی از حبس در تاریخ ۲۶ | آیتالله بروجردی در زمان حیات، شخصاً تولیت این مسجد را بر عهده داشت. پس از او سید محمدحسن طباطبائی بروجردی سپس سیدصادق طباطبائی بروجردی و از سال ۱۳۸۳ش تولیت، به سیدمحمدباقر طباطبائی بروجردی رسید. اکنون تولیت این مسجد برعهده سید محمدجواد بروجردی نوه دختری آیتالله بروجردی است و اداره آن بر عهده مدیریت حوزه علمیه است.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/مسجد_اعظم_قم#cite_note-3 «مسجد اعظم قم»، ویکی شیعه.]</ref> | ||
تجمع طلاب در صبح روز ۱۹ دی ۱۳۵۶ش در اعتراض به چاپ مقاله آًقای رشیدی مطلق در روزنامه اطلاعات در ۱۷ دی ۱۳۵۶ش. | |||
==رویدادهای مهم مسجد اعظم قم== | |||
دیدار آیتالله سیدحسین بروجردی و محمدرضا پهلوی در سال ۱۳۳۷ش.<ref>احمد، خاطرات آیتالله محمدعلی گرامی، ۱۳۸۱ش، ص۱۳۲؛ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، خاطرات آیتالله سیدحسین موسوی کرمانی، ۱۳۸۴ش، ص۱۰۷.</ref> | |||
سخنرانی محمد صادقی تهرانی علیه محمدرضا پهلوی (در جریان سخنان تند علیه روحانیت در ۴ بهمن ۱۳۴۱ش) در سالگرد درگذشت آیتالله بروجردی. | |||
سخنرانی [[امام خمینی]] پس از آزادی از حبس در تاریخ ۲۶ [[فروردین]] سال ۱۳۴۳ش. | |||
تجمع طلاب در صبح روز ۱۹ دی ۱۳۵۶ش در اعتراض به چاپ مقاله آًقای رشیدی مطلق در روزنامه اطلاعات در ۱۷ دی ۱۳۵۶ش.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n25250/سرویس_های_اطلاع_رسانی/تاریخ/توهینی_که_دامن_شاه_و_ساواک_را_گرفت «توهینی که دامن شاه و ساواک را گرفت»، پرتال امام خمینی.]</ref> | |||
سخنرانی آیتالله عبدالله جوادی آملی در جمع طلاب و روحانیون و در رد سخنان آیتالله حسینعلی منتظری در سال ۱۳۷۶ش. | سخنرانی آیتالله عبدالله جوادی آملی در جمع طلاب و روحانیون و در رد سخنان آیتالله حسینعلی منتظری در سال ۱۳۷۶ش. | ||
تحصن طلاب و روحانیون در اعتراض به سیاستهای فرهنگی دولت در سال ۱۳۷۸ش. | |||
گردهمایی اعتراضی با حضور مراجع تقلید حوزههای علمیه قم به مناسبت تخریب حرم عسگریین در سال ۱۳۸۴ش. | تحصن طلاب و روحانیون در اعتراض به سیاستهای فرهنگی دولت در سال ۱۳۷۸ش. | ||
==مرکز آموزش دروس عالی | |||
مسجد اعظم یکی از مهمترین مراکز تدریس | گردهمایی اعتراضی با حضور مراجع تقلید حوزههای علمیه قم به مناسبت تخریب حرم عسگریین در سال ۱۳۸۴ش.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/مسجد_اعظم_قم#cite_note-3 «مسجد اعظم قم»، ویکی شیعه.]</ref> | ||
==مرکز آموزش دروس عالی حوزۀ علمیه قم== | |||
[[پرونده:مسجد اعظم۳.jpg|جایگزین=درس خارج فقه یکی از مراجع تقلید در مسجد اعظم|بندانگشتی|درس خارج فقه یکی از مراجع تقلید در مسجد اعظم]] | |||
مسجد اعظم یکی از مهمترین مراکز تدریس حوزه علمیه قم است. علما و فقهای بزرگ [[شیعه]] در دوران معاصر، سطوح عالی [[فقه اسلامی|فقه]]، اصول فقه و [[تفسیر قرآن]] را در شبستانهای این [[مسجد]]، تدریس میکنند.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/ «اساتید حوزه علمیه قم-مسجد اعظم»، سایت مدرسه فقاهت.]</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* احمدی، محمدرضا، خاطرات آیتالله محمدعلی گرامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چ۱، ۱۳۸۱ش. | {{آغاز منابع}} | ||
* «اساتید حوزه علمیه قم-مسجد اعظم»، سایت مدرسه فقاهت، تاریخ بازدید: ۶ مرداد ۱۴۰۱ش. | *احمدی، محمدرضا، خاطرات آیتالله محمدعلی گرامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چ۱، ۱۳۸۱ش. | ||
* «تاریخچه کتابخانه»، سایت کتابخانه حضرت آیتالله العظمی بروجردی، تاریخ بازدید: ۶ مرداد ۱۴۰۱ش. | *«اساتید حوزه علمیه قم-مسجد اعظم»، سایت مدرسه فقاهت، تاریخ بازدید: ۶ مرداد ۱۴۰۱ش. | ||
* «توهینی که دامن شاه و ساواک را گرفت»، پرتال امام خمینی، تاریخ درج مطلب: ۱۷ دی ۱۳۹۳ش. | *«تاریخچه کتابخانه»، سایت کتابخانه حضرت آیتالله العظمی بروجردی، تاریخ بازدید: ۶ مرداد ۱۴۰۱ش. | ||
* دهخدا، علیاکبر، لغتنامه، سایت واژهیاب، تاریخ بازدید: ۶ مرداد ۱۴۰۱ش. | *«توهینی که دامن شاه و ساواک را گرفت»، پرتال امام خمینی، تاریخ درج مطلب: ۱۷ دی ۱۳۹۳ش. | ||
* ردکا، الهام، «مسجد اعظم، مسجدی که برای هزار سال آینده ساخته شد»، سایت ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۳۱ مرداد ۱۴۰۰ش. | *دهخدا، علیاکبر، لغتنامه، سایت واژهیاب، تاریخ بازدید: ۶ مرداد ۱۴۰۱ش. | ||
* عربزاده، ابوالفضل، جغرافیای تاریخی قم، قم، زائر، چ۱، ۱۳۸۳ش. | *ردکا، الهام، «مسجد اعظم، مسجدی که برای هزار سال آینده ساخته شد»، سایت ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۳۱ مرداد ۱۴۰۰ش. | ||
* مرکز اسناد انقلاب اسلامی، خاطرات آیتالله سیدحسین موسوی کرمانی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چ۱، ۱۳۸۴ش. | *عربزاده، ابوالفضل، جغرافیای تاریخی قم، قم، زائر، چ۱، ۱۳۸۳ش. | ||
* «مسجد اعظم قم»، سایت ویکی شیعه، تاریخ بازدید: ۶ مرداد ۱۴۰۱ش. | *مرکز اسناد انقلاب اسلامی، خاطرات آیتالله سیدحسین موسوی کرمانی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چ۱، ۱۳۸۴ش. | ||
*«مسجد اعظم قم»، سایت ویکی شیعه، تاریخ بازدید: ۶ مرداد ۱۴۰۱ش. | |||
{{پایان منابع}} | |||
{{قم-افقی}} | |||
[[رده:مساجد استان قم]] | |||
[[رده:مساجد ایران]] | |||
[[رده:جاذبههای گردشگری استان قم]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۶:۳۲
مسجد اعظم قم؛ مسجدی بزرگ در جوار حرم فاطمه معصومه در شهر قم.
مسجد اعظم قم به دستور آیتالله سیدحسین بروجردی در سال ۱۳۷۴ق تأسیس شد.[۱] امروزه، مسجد اعظم یکی از مهمترین مراکز آموزش دروس دینی در حوزهٔ علمیه قم است.
تاریخچه مسجد اعظم قم
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
آیتالله سیدحسین بروجردی (۱۲۵۴–۱۳۴۰ش)، بهمنظور بهرهمندی زائران حرم فاطمه معصومه از فضای روحانی مسجد و نیز بهرهمندی حوزه علمیه قم از فضایی گستردهتر، تصمیم گرفت تا مسجد بزرگی را در کنار حرم فاطمه معصومه برپا کند. او تعدادی از خانهها و مسافرخانههای اطراف حرم را خریداری کرد و کلنگ بنای مسجد در ۲۱ تیر ۱۳۳۳ش (مصادف با میلاد امام رضا) زده شد. ساخت مسجد، ۶ سال به طول انجامید و سرانجام، مسجد اعظم در ۱۳۳۹ش با اقامه نماز جماعت توسط آیتالله بروجردی افتتاح شد.[۲]
معماری مسجد اعظم قم
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
گستره مسجد اعظم قم، ۱۲٬۰۰۰ متر مربع است و بتون مسلح بهکار رفته، این مسجد را به یکی از مستحکمترین بناهای اسلامی تبدیل کرده است. مسجد دارای ۴ شبستان است؛ شبستان زیر گنبد ۴۰۰ متر مربع و شبستانهای جانبی ۹۰۰ متر مربع وسعت دارند. در ضلع شمالی مسجد نیز شبستان زیر ساعت با مساحت ۳۰۰ متر مربع قرار دارد.
مسجد اعظم توسط حسین لُرزاده به سبک معماری اسلامی بنا گردیده است. کاشیتراش آن حسین برهانی اصفهانی و بنّای آن محمد غلامعلی شعرباف بود.[۳]
این مسجد دارای گنبدی بسیار بزرگ به قطر ۳۰ متر و ارتفاع ۳۵ متر از سطح زمین و دارای گلدستههای بلند به ارتفاع ۲۵ متر از سطح زمین است. این بنا همچنین دارای دو مأذنه به ارتفاع ۵ متر و یک برج ساعتی زیبا در ضلع شمالی مسجد است که از چهار جهت دیده میشود. کاشیکاری، تزئینات و جلوههای هنری مسجد اعظم قم از نمونههای بدیع کاشیکاری در دوران معاصر است. فرشهای داخلی مسجد از نوع قالی کرمان است که خاص این مسجد بافته شدهاند.[۴] کارشناسان معماری، عمر ۱۰۰۰ ساله برای این مسجد پیشبینی کردهاند.[۵]
کتابخانه مسجد اعظم قم
[ویرایش | ویرایش مبدأ]پس از تکمیل بنای مسجد اعظم، حوزویان پیشنهاد تأسیس کتابخانه را دادند. در سال ۱۳۳۸ش حسین لرزاده در ضلع غربی مسجد، فضایی برای بنای کتابخانه در نظر گرفت. در این کتابخانه حدود ۷۰۹۶ عنوان نسخه خطی، ۸۰۰۰ نسخه چاپ سنگی، ۲۰۰ عنوان کتاب چاپ سربی و بیش از ۶۶۰ نسخه مصور، رسالههای علمیه و کتابهای دوره قاجار موجود است.[۶]
مرقد آیتالله بروجردی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]مرقد این عالم شیعه در ضلع غربی مسجد اعظم واقع شده است. این مکان قبلأ خانه کوچکی بود که از مال شخصی او خریداری شده بود. آیتالله بروجردی وصیت کرده بود که چون این مکان، راهروی ورودی به حرم فاطمه معصومه است او را در این مکان دفن کنند تا خاک کفش زوار روی قبر او باشد.[۷]
موقوفات مسجد اعظم قم
[ویرایش | ویرایش مبدأ]برای تأمین هزینههای نگهداری مسجد اعظم، املاکی وقف شده است. این موقوفات به شرح زیر است:
یک دهکده شش دانگ به نام محمدآباد واقع در بروجرد.
چهل و هفت شعیر (هر دانگ معادل ۱۶ شعیر است) از یک روستا در بروجرد بهنام (مگسان).
سه دانگ از یک دهکده به نام (سراب زارم) در بروجرد.
هفت شعیر از شش دانگ (زارم).
چهاردانگ از چهار خانه متعلق به یک بانوی تهرانی.
۱۳۵ سهم از کارخانه برق قم.
۱۸ باب مغازه فوقانی و تحتانی از متعلقات مسجد اعظم.[۸]
تولیت مسجد اعظم قم
[ویرایش | ویرایش مبدأ]آیتالله بروجردی در زمان حیات، شخصاً تولیت این مسجد را بر عهده داشت. پس از او سید محمدحسن طباطبائی بروجردی سپس سیدصادق طباطبائی بروجردی و از سال ۱۳۸۳ش تولیت، به سیدمحمدباقر طباطبائی بروجردی رسید. اکنون تولیت این مسجد برعهده سید محمدجواد بروجردی نوه دختری آیتالله بروجردی است و اداره آن بر عهده مدیریت حوزه علمیه است.[۹]
رویدادهای مهم مسجد اعظم قم
[ویرایش | ویرایش مبدأ]دیدار آیتالله سیدحسین بروجردی و محمدرضا پهلوی در سال ۱۳۳۷ش.[۱۰]
سخنرانی محمد صادقی تهرانی علیه محمدرضا پهلوی (در جریان سخنان تند علیه روحانیت در ۴ بهمن ۱۳۴۱ش) در سالگرد درگذشت آیتالله بروجردی.
سخنرانی امام خمینی پس از آزادی از حبس در تاریخ ۲۶ فروردین سال ۱۳۴۳ش.
تجمع طلاب در صبح روز ۱۹ دی ۱۳۵۶ش در اعتراض به چاپ مقاله آًقای رشیدی مطلق در روزنامه اطلاعات در ۱۷ دی ۱۳۵۶ش.[۱۱]
سخنرانی آیتالله عبدالله جوادی آملی در جمع طلاب و روحانیون و در رد سخنان آیتالله حسینعلی منتظری در سال ۱۳۷۶ش.
تحصن طلاب و روحانیون در اعتراض به سیاستهای فرهنگی دولت در سال ۱۳۷۸ش.
گردهمایی اعتراضی با حضور مراجع تقلید حوزههای علمیه قم به مناسبت تخریب حرم عسگریین در سال ۱۳۸۴ش.[۱۲]
مرکز آموزش دروس عالی حوزۀ علمیه قم
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مسجد اعظم یکی از مهمترین مراکز تدریس حوزه علمیه قم است. علما و فقهای بزرگ شیعه در دوران معاصر، سطوح عالی فقه، اصول فقه و تفسیر قرآن را در شبستانهای این مسجد، تدریس میکنند.[۱۳]
پانویس
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- ↑ دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه مسجد اعظم.
- ↑ عربزاده، جغرافیای تاریخی قم، ۱۳۸۳ش، ص۱۸۷.
- ↑ دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه مسجد اعظم.
- ↑ «مسجد اعظم قم»، ویکی شیعه.
- ↑ ردکا، «مسجد اعظم، مسجدی که برای هزار سال آینده ساخته شد»، سایت ایسنا.
- ↑ «تاریخچه کتابخانه»، سایت کتابخانه حضرت آیتالله العظمی بروجردی.
- ↑ «مسجد اعظم قم»، ویکی شیعه.
- ↑ عربزاده، جغرافیای تاریخی قم، ۱۳۸۳ش، ص۱۸۸.
- ↑ «مسجد اعظم قم»، ویکی شیعه.
- ↑ احمد، خاطرات آیتالله محمدعلی گرامی، ۱۳۸۱ش، ص۱۳۲؛ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، خاطرات آیتالله سیدحسین موسوی کرمانی، ۱۳۸۴ش، ص۱۰۷.
- ↑ «توهینی که دامن شاه و ساواک را گرفت»، پرتال امام خمینی.
- ↑ «مسجد اعظم قم»، ویکی شیعه.
- ↑ «اساتید حوزه علمیه قم-مسجد اعظم»، سایت مدرسه فقاهت.
منابع
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- احمدی، محمدرضا، خاطرات آیتالله محمدعلی گرامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چ۱، ۱۳۸۱ش.
- «اساتید حوزه علمیه قم-مسجد اعظم»، سایت مدرسه فقاهت، تاریخ بازدید: ۶ مرداد ۱۴۰۱ش.
- «تاریخچه کتابخانه»، سایت کتابخانه حضرت آیتالله العظمی بروجردی، تاریخ بازدید: ۶ مرداد ۱۴۰۱ش.
- «توهینی که دامن شاه و ساواک را گرفت»، پرتال امام خمینی، تاریخ درج مطلب: ۱۷ دی ۱۳۹۳ش.
- دهخدا، علیاکبر، لغتنامه، سایت واژهیاب، تاریخ بازدید: ۶ مرداد ۱۴۰۱ش.
- ردکا، الهام، «مسجد اعظم، مسجدی که برای هزار سال آینده ساخته شد»، سایت ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۳۱ مرداد ۱۴۰۰ش.
- عربزاده، ابوالفضل، جغرافیای تاریخی قم، قم، زائر، چ۱، ۱۳۸۳ش.
- مرکز اسناد انقلاب اسلامی، خاطرات آیتالله سیدحسین موسوی کرمانی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چ۱، ۱۳۸۴ش.
- «مسجد اعظم قم»، سایت ویکی شیعه، تاریخ بازدید: ۶ مرداد ۱۴۰۱ش.
| مناطق گردشگری | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| جاذبههای گردشگری | |||||
| شهرها | |||||
| روستاها | |||||
| سوغات | |||||
| مشاهیر |
| ||||
