پیشنویس:اهواز: تفاوت میان نسخهها
imported>محمد مولایی |
imported>علیرضا آزادوار بهینه سازی سئو |
||
| (۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
''' | [[پرونده:اهواز۱.jpg|300px|thumb|تصویر پل هفتم اهواز در شب|جایگزین=تصویر پل هفتم اهواز در شب]]'''{{درشت|اهواز؛}}''' مرکز استان خوزستان در جنوب غربِ ایران. | ||
شهرستان [[اهواز]] با داشتن ۲ شهر (اهواز و الهائی)، ۳ بخش (مرکزی، اسماعیلیه و غیزانیه) و ۶ دهستان (الهائی، لامی، اسماعیلیه شمالی، اسماعیلیه جنوبی، غیزانیه و مشرحات)،<ref>[https://www.amar.org.ir/نقشه-دهستانها/سال-۱۳۹۰/خوزستان «خوزستان»، سایت مرکز آمار ایران، تاریخ بازید: 29 خرداد 1401ش.]</ref> هشتمین کلانشهر<ref>منصف و دیگران، «رتبهبندی هشت کلانشهر ایران از لحاظ سطح توسعه یافتگی به کمک روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی و روش تاکسونومی در سال 1390»، 1395ش، ص1.</ref> [[ایران]] محسوب میشود. اهواز را آیینهٔ تمامنما از ترکیب نیروی انسانی استان [[خوزستان]] بهلحاظ جمعیتی، نژادی، دینی و زبانی دانستهاند.<ref>فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص10- 13.</ref> مذهب عمومی مردم اهواز، شیعهٔ اثنیعشری است؛ اقلیتهای مذهبی همچون زرتشتی، مسیحی، ارمنی، آشوری و صابئی نیز در این شهر سکنی کردهاند.<ref>فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص14.</ref> [[زبان فارسی|فارسی]]، زبان مردم اهواز است. در بین فارسیزبانان، اغلب مردم با گویشهای بختیاری، ذرفولی، شوشتری، ترکی و لری سخن میگویند. [[زبان عربی|عربی]] نیز گویش محلی بخشی از مردم اهواز است.<ref>فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص14.</ref> | |||
==پیشینه نام اهواز== | ==پیشینه نام اهواز== | ||
مورخان از اهواز با نام «اکسین» یاد کردهاند. این شهر در دوره ایلامیان «تاریانا»، و در عصر ساسانیان «هرمزاردشیر» خوانده شده است. در اواخر دوره ساسانیان به «خوجستان/ هوجستان وازار» (بازار خوزیها) شهرت یافت. پس از ورود اسلام، عربها نام «اهواز / سوق الاهواز» را بر این شهر نهادند. از زمان ناصرالدین شاه، این شهر به ناصری یا ناصریه، شهرت یافت. در شهریور | مورخان از اهواز با نام «اکسین» یاد کردهاند. این شهر در دوره ایلامیان «تاریانا»، و در عصر [[ساسانیان]] «هرمزاردشیر» خوانده شده است. در اواخر دوره ساسانیان به «خوجستان/ هوجستان وازار» (بازار خوزیها) شهرت یافت. پس از ورود اسلام، عربها نام «اهواز / سوق الاهواز» را بر این شهر نهادند. از زمان ناصرالدین شاه، این شهر به ناصری یا ناصریه، شهرت یافت. در شهریور ۱۳۱۴ش این شهر با تصویب هیئت وزیران، رسماً «اهواز» نامیده شد.<ref>فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص18-19.</ref> | ||
==موقعیت جغرافیایی== | ==موقعیت جغرافیایی== | ||
شهر اهواز با مساحت | شهر اهواز با مساحت ۱۰۵۵۶ کیلومتر مربع از شمال به ذرفول و شوشتر، از شرق به رامهرمز و شوشتر، از غرب به دشت آزادگان و از جنوب به بندر ماهشهر، شادگان و [[خرمشهر]] محدود میشود. این شهر بین ۳۱ درجه و ۴۵ دقیقه و ۳۰ ثانیه عرض شمالی، و ۴۸ درجه و ۲ دقیقه و ۳۰ ثانیه طول شرقی نسبت به نصفالنهار گرینویچ قرار دارد. بلندی شهر اهواز از سطح دریا، ۱۲ متر است.<ref>[http://portal.nlai.ir/EI/Wiki%20Pages/اهواز.aspx تکمیلهمایون، «اهواز»، سایت دانشنامه ایرانزمین، تاریخ بازدید: 19 خرداد 1401ش.]</ref> فاصله زمینی این شهر تا [[تهران]] ۸۸۱ کیلومتر است و تفاوت زمانی آن ۹ دقیقه و ۲۰ ثانیه است.<ref>فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص10.</ref> | ||
==اقلیم== | |||
اهواز از گرمترین مناطق دنیا محسوب میشود به دلیل آنکه دارای آب و هوای نیمهصحرایی و از نواحی کمعرض جغرافیایی است. گرمترین ماههای اهواز، تیر و مردادْ و سردترین ماهها دی و بهمن است. میانگین دمای اهواز در تابستان | ==اقلیم اهواز== | ||
==جمعیت== | اهواز از گرمترین مناطق دنیا محسوب میشود به دلیل آنکه دارای آب و هوای نیمهصحرایی و از نواحی کمعرض جغرافیایی است. گرمترین ماههای اهواز، [[تیر]] و مردادْ و سردترین ماهها دی و بهمن است. میانگین دمای اهواز در تابستان ۴۸ درجه و در [[زمستان]] ۴ درجه سانتیگراد است.<ref>فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص11.</ref> | ||
بر اساس سرشماری سال | |||
==جمعیت اهواز== | |||
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ش، جمعیت شهرستان اهواز ۱٬۳۰۲٬۵۹۱ نفر بوده است که از این تعداد ۱٬۱۹۲٬۴۳۹ نفر در نقاط شهری سکنی دارند و ۱۱۰٬۱۴۶ نفر در مناطق روستایی سکونت دارند.<ref>[https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/نتایج-تفصیلی-سرشماری-1395-شهرستان/جدول-3-جمعيت «خوزستان»، سایت مرکز آمار ایران، تاریخ بازدید: 29 خرداد 1401ش.]</ref> در اهواز اقوامی چون اعراب، بختیاریها، لرها، قشقاییها، صابئین مندایی و کولیها سکونت دارند، شهرنشینان اهواز شامل دزفولیها، شوشتریها، بهبهانیها، رامهرمزیها و درصد اندکی هم اصفهانیها هستند.<ref>فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص13-14.</ref> | |||
==جاذبههای گردشگری== | ==جاذبههای گردشگری== | ||
===جاذبههای تاریخی=== | ===جاذبههای مذهبی اهواز=== | ||
* کاروانسرای معینالتجار؛ این بنا را حاج محمدتقی معینالتجار که | *قدمگاه [[امام رضا]]؛ بنا بر گزارشهای تاریخی، امام رضا در سفر از حجاز به [[خراسان]]، روز ۱۶ صفر ۲۰۱ق وارد اهواز شد و چند روز در این شهر اقامت داشت. بعدها در محل اقامت امام، مسجدی به نام مسجد الرضا بنا گردید.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/اهواز «اهواز»، ویکی شیعه، تاریخ بازدید: 18 خرداد 1401ش.]</ref> | ||
* هتل قو؛ این هتل بهعنوان اولین هتل استان خوزستان شناخته میشود. این عمارت در اواخر دوره قاجار و اوائل دوره پهلوی، مشرف به رودخانه کارون ساخته شد. این ساختمان بعدها توسط بانک انگلیس از مالکینش خریداری شد.<ref> فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص94.</ref | *آرامگاه علی بن مهزیار؛ علی بن مهزیار (سده ۳ق) از فقها و محدثان معروف شیعه و از اصحاب [[امام رضا]]، امام جواد، امام هادی و امام حسن عسکری بوده است. بنا بر وصیتش، او را در مسجد الرضا دفن کردهاند.<ref>فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص100.</ref> | ||
* عمارت ماپار؛ قدمت این عمارت به دوره پهلوی اول بازمیگردد و در خیابان خوانساری جنوبی واقع است.<ref> فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص95.</ref | |||
* پل سفید؛ این پل، چهارمین پل فلزی معلق در جهان است و توسط یک مهندس آلمانی و همسرش در | ===جاذبههای تاریخی اهواز=== | ||
* پل سیاه؛ در سال | [[پرونده:اهواز.jpg|300px|thumb|نمایی از پل سیاه شهر اهواز|جایگزین=شهر اهواز-پل سیاه]] | ||
* سرای عجم؛ یکی از کاروانسراهای اهواز است<ref>[https://hamsafarha.com/mag/ahvaz/historical-places-of-ahvaz/ «معرفی اماکن تاریخی اهواز و پیشینه هرکدام»، سایت همسفر گشت، تاریخ بازدید: 19 خرداد 1401ش.] </ref> | *کاروانسرای معینالتجار؛ این بنا را حاج محمدتقی معینالتجار که اصالتاً بوشهری بوده با همکاری محمدحسن خان سعدالدوله در دوره [[قاجاریه]]، مشرف به ساحل رودخانه [[کارون]] بنا کرده است. کشتیها بار خود را در این کاروانسرا تخلیه میکردند.<ref>فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص92.</ref> | ||
* دانشکده سه گوش؛ معماری این دانشکده توسط یک طراح فرانسوی انجام شد و در | *هتل قو؛ این هتل بهعنوان اولین هتل استان [[خوزستان]] شناخته میشود. این عمارت در اواخر دوره قاجار و اوائل دوره پهلوی، مشرف به رودخانه کارون ساخته شد. این ساختمان بعدها توسط بانک انگلیس از مالکینش خریداری شد.<ref>فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص94.</ref> | ||
*عمارت ماپار؛ قدمت این عمارت به دوره پهلوی اول بازمیگردد و در خیابان خوانساری جنوبی واقع است.<ref>فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص95.</ref> | |||
*پل سفید؛ این پل، چهارمین پل فلزی معلق در جهان است و توسط یک مهندس آلمانی و همسرش در ۱۳۱۵ش، ساخته شد.<ref>فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص105.</ref> | |||
*پل سیاه؛ در سال ۱۳۰۸ شمسی و همزمان با احداث راهآهن سراسری [[ایران]]، اولین پل راهآهنی در اهواز به طول ۱۰۵۰ متر و عرض ۶ متر بر روی [[کارون]] ساخته شد و بهدلیل رنگ سیاه بدنه و پایههایش به پل سیاه معروف گردید.<ref>فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص104.</ref> | |||
*سرای عجم؛ یکی از کاروانسراهای اهواز است<ref>[https://hamsafarha.com/mag/ahvaz/historical-places-of-ahvaz/ «معرفی اماکن تاریخی اهواز و پیشینه هرکدام»، سایت همسفر گشت، تاریخ بازدید: 19 خرداد 1401ش.]</ref> که گفته میشود ساخت آن همزمان با رونق شهر اهواز به اتمام رسیده است. | |||
*دانشکده سه گوش؛ معماری این دانشکده توسط یک طراح فرانسوی انجام شد و در ۱۳۱۳ش بهعنوان ساختمان سرپرستی بانک ملی و با الهام از معماری ایرانی، ساخته شد. از سال ۱۳۳۶ش عنوان دانشکده را به خود گرفت و اکنون دانشکده ادبیات و علوم انسانی است.<ref>فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص97.</ref> | |||
===جاذبههای طبیعی اهواز=== | |||
رودخانهٔ کارون، مهمترین جاذبه طبیعی اهواز است؛ کارون یکی از طولانیترین (۸۵۰ کیلومتر) و پرآبترین رودهای ایران است. سرچشمهٔ آن از ارتفاعات زردکوه بختیاری در جبال زاگرس است. [[کارون]] در مسیر خود پس از ورود به اهواز، شهر را به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم کرده است.<ref>فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص12.</ref> | |||
==خوراکیهای اهواز== | |||
انواع ارده، حلوا ارده، شیرهٔ خرما، انواع [[خرما]]، انواع ماهی و میگو از خوردنیهای رایج و پرطرفدار در میان مردم اهواز است. «آو تفتالو»، «تلیکه»، «ماهی حشو»، «آش توله»، «او باقله»، «کپه»، «قلیه ماهی»، «ماهی صُبور»، «کُبّه»، «فلافل»، «[[حلیم]]»، «میگو پلو» و «ماهی شور» از غذاهای مخصوص اهوازیها است.<ref>[https://www.daneshchi.ir/farhang-khuzestan/ «تاریخچه و فرهنگ بومی خوزستان»، سایت دانشچی، تاریخ بازدید: 19 خرداد 1401ش.]</ref> انواع کلوچه شکری و خرمایی (کلیچه)<ref>[https://blog.rahbal.com/ahwaz-souvenirs/ مشرقی، «سوغات اهواز»، وبلاگ رهبال آسمان، 1400ش.]</ref> و [[رنگینک]]، از شیرینیهای فارس-زبانهای اهواز است. «لیگمات»، «معسل»، «شعث»، «مهلبیه» و «شَعریَه» از شیرینیهای عربزبانان اهواز است. | |||
==صنایع دستی اهواز== | |||
[[گلیمبافی]]، بوریابافی، قلمزنی، عبابافی، [[خراطی]]، [[میناکاری]] روی طلا، کپوبافی و احرامیبافی، از جمله [[صنایع دستی]] است که میان اقوام مختلف ساکن در شهرستان اهواز، رایج است.<ref>[https://blog.rahbal.com/ahwaz-souvenirs/ مشرقی، «سوغات اهواز»، وبلاگ رهبال آسمان، 1400ش.]</ref> | |||
==آداب و رسوم اهواز== | |||
*[[گرگیعان]]؛ در شب پانزدهم رمضان [[کودک|کودکان]] اهواز با پوشیدن لباسهای عید وخواندن آوازهای محلی به درب خانه همسایهها میروند و طلب شیرینی وعیدی میکنند.<ref>[https://blog.rahbal.com/ahvaz/ تقیان، «شهر مردمان غیور و مهماننواز»، وبلاگ رهبال آسمان، 1400ش.]</ref> | |||
*قهوهخوری؛ قهوه در میان اعراب اهواز اهمیت زیادی دارد. مراسم قهوهخوری اعراب [[خوزستان]] در فهرست آثار ملی ثبت شده است. پذیرایی با قهوه در انواع مراسم رسمی و غیررسمی مثل میهمانیهای خاص، [[عید فطر]]، سوگواری و [[خواستگاری]] با آداب ویژه انجام میشود.<ref>[https://blog.rahbal.com/ahvaz/ تقیان، «شهر مردمان غیور و مهماننواز»، وبلاگ رهبال آسمان، 1400ش.]</ref> | |||
*عید فطر؛ عید فطر نزد اهالی [[خوزستان]] همانند عید [[نوروز]]، مهم است و آداب ویژهای دارد. اهوازیها یک روز پیش از عید فطر به خانهتکانی مشغول میشوند. هر [[خانواده]] با توجه به اوضاع مالی خودش، اجناس نو میخرد. در روز عید فطر، مردم لباسهای نو بر تن میکنند و به دیدار اقوام و بزرگان میروند؛ تعطیلات عید فطر در خوزستان، بیشتر از سایر مناطق [[ایران]] است.<ref>[https://blog.rahbal.com/ahvaz/ تقیان، «شهر مردمان غیور و مهماننواز»، وبلاگ رهبال آسمان، 1400ش.]</ref> | |||
==نقش اهواز در جنگ ایران و عراق== | |||
اهواز از اولین روزهای جنگ تحمیلی (۱۳۵۹–۱۳۶۷ش)، هدف حملات ارتش بعثی عراق بود تا ادعای صدام برای فتح ۳ روزهٔ استان [[خوزستان]]، محقق شود. شهر اهواز به ایستادگی جوانانش معروف است.<ref>[https://khl.ink/f/3309 خامنهای، «بیانات در دیدار جمعی از پیشکسوتان جهاد و شهادت و خاطرهگویان دفتر ادبیات و هنر مقاومت»، دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله العظمی خامنهای، تاریخ سخنرانی: 31 شهریور 1384ش.]</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* «اهواز»، در وبسایت ویکیشیعه، تاریخ بازدید: | {{آغاز منابع}} | ||
* «تاریخچه و فرهنگ بومی خوزستان»، وبسایت دانشچی، تاریخ بازدید: | *«اهواز»، در وبسایت ویکیشیعه، تاریخ بازدید: ۱۹ خرداد ۱۴۰۱ش. | ||
* خامنهای، سیدعلی، «بیانات در دیدار جمعی از پیشکسوتان جهاد و شهادت و خاطرهگویان دفتر ادبیات و هنر مقاومت»، دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله العظمی خامنهای، تاریخ سخنرانی: | *«تاریخچه و فرهنگ بومی خوزستان»، وبسایت دانشچی، تاریخ بازدید: ۲۹ خرداد ۱۴۰۱ش. | ||
* «خوزستان»، وبسایت مرکز آمار ایران، تاریخ بازدید: | *خامنهای، سیدعلی، «بیانات در دیدار جمعی از پیشکسوتان جهاد و شهادت و خاطرهگویان دفتر ادبیات و هنر مقاومت»، دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله العظمی خامنهای، تاریخ سخنرانی: ۳۱ شهریور ۱۳۸۴ش. | ||
* تکمیلهمایون، غلامحسین، «اهواز»، سایت دانشنامه ایرانزمین، تاریخ درج مقاله: | *«خوزستان»، وبسایت مرکز آمار ایران، تاریخ بازدید: ۳۰ خرداد ۱۴۰۱ش. | ||
* تقیان، بانو، «شهر مردمان غیور و مهماننواز»، وبلاگ رهبال آسمان، آخرین بهروز رسانی: | *تکمیلهمایون، غلامحسین، «اهواز»، سایت دانشنامه ایرانزمین، تاریخ درج مقاله: ۲ خرداد ۱۳۸۵ش. | ||
* فلاحی مقدم، رضا، اهواز: دیروز، امروز، فردا، اهواز، معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری کلانشهر اهواز، | *تقیان، بانو، «شهر مردمان غیور و مهماننواز»، وبلاگ رهبال آسمان، آخرین بهروز رسانی: ۱۳ آبان ۱۴۰۰ش. | ||
* مشرقی، علیرضا، «سوغات اهواز»، وبلاگ رهبال آسمان، آخرین بهروزرسانی: | *فلاحی مقدم، رضا، اهواز: دیروز، امروز، فردا، اهواز، معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری کلانشهر اهواز، چ۲، ۱۳۸۹ش. | ||
* «معرفی اماکن تاریخی اهواز و پیشینه هرکدام»، وبسایت همسفر گشت، تاریخ بازدید: | *مشرقی، علیرضا، «سوغات اهواز»، وبلاگ رهبال آسمان، آخرین بهروزرسانی: ۶ مهر ۱۴۰۰ش. | ||
* منصف، عبدالعلی و دیگران، | *«معرفی اماکن تاریخی اهواز و پیشینه هرکدام»، وبسایت همسفر گشت، تاریخ بازدید: ۱۸ خرداد ۱۴۰۱ش. | ||
* همدانی، علی و نظامی، مژگان، «اهواز»، وبسایت دائرة المعارف بزرگ اسلامی، آخرین بهروز رسانی: | *منصف، عبدالعلی و دیگران، «رتبهبندی هشت کلانشهر ایران از لحاظ سطح توسعه یافتگی به کمک روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی و روش تاکسونومی در سال ۱۳۹۰»، مجله اقتصاد توسعه و برنامهریزی، ۱۳۹۵ش. | ||
*همدانی، علی و نظامی، مژگان، «اهواز»، وبسایت دائرة المعارف بزرگ اسلامی، آخرین بهروز رسانی: ۲۰ خرداد ۱۳۹۹ش. | |||
{{پایان منابع}} | |||
{{خوزستان-افقی}} | |||
[[رده:شهرهای استان خوزستان]] | |||
[[رده:شهرهای ایران]] | |||
{{#seo: | |||
|title=اهواز کجاست؟ مرکز استان خوزستان و ویژگیهای جمعیتی - ویکی زندگی | |||
|title_mode=Replaced Title | |||
|keywords=اهواز, استان خوزستان, کلان شهر ایران, اقوام اهواز, گویش های اهواز, اقلیت های مذهبی | |||
|description=اهواز کجاست و چه ویژگیهایی دارد؟ معرفی کامل مرکز استان خوزستان - از ترکیب جمعیتی متنوع و گویشهای مختلف تا اقلیتهای مذهبی و موقعیت جغرافیایی - ویکی زندگی | |||
}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۴:۲۵
اهواز؛ مرکز استان خوزستان در جنوب غربِ ایران.
شهرستان اهواز با داشتن ۲ شهر (اهواز و الهائی)، ۳ بخش (مرکزی، اسماعیلیه و غیزانیه) و ۶ دهستان (الهائی، لامی، اسماعیلیه شمالی، اسماعیلیه جنوبی، غیزانیه و مشرحات)،[۱] هشتمین کلانشهر[۲] ایران محسوب میشود. اهواز را آیینهٔ تمامنما از ترکیب نیروی انسانی استان خوزستان بهلحاظ جمعیتی، نژادی، دینی و زبانی دانستهاند.[۳] مذهب عمومی مردم اهواز، شیعهٔ اثنیعشری است؛ اقلیتهای مذهبی همچون زرتشتی، مسیحی، ارمنی، آشوری و صابئی نیز در این شهر سکنی کردهاند.[۴] فارسی، زبان مردم اهواز است. در بین فارسیزبانان، اغلب مردم با گویشهای بختیاری، ذرفولی، شوشتری، ترکی و لری سخن میگویند. عربی نیز گویش محلی بخشی از مردم اهواز است.[۵]
پیشینه نام اهواز
[ویرایش | ویرایش مبدأ]مورخان از اهواز با نام «اکسین» یاد کردهاند. این شهر در دوره ایلامیان «تاریانا»، و در عصر ساسانیان «هرمزاردشیر» خوانده شده است. در اواخر دوره ساسانیان به «خوجستان/ هوجستان وازار» (بازار خوزیها) شهرت یافت. پس از ورود اسلام، عربها نام «اهواز / سوق الاهواز» را بر این شهر نهادند. از زمان ناصرالدین شاه، این شهر به ناصری یا ناصریه، شهرت یافت. در شهریور ۱۳۱۴ش این شهر با تصویب هیئت وزیران، رسماً «اهواز» نامیده شد.[۶]
موقعیت جغرافیایی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]شهر اهواز با مساحت ۱۰۵۵۶ کیلومتر مربع از شمال به ذرفول و شوشتر، از شرق به رامهرمز و شوشتر، از غرب به دشت آزادگان و از جنوب به بندر ماهشهر، شادگان و خرمشهر محدود میشود. این شهر بین ۳۱ درجه و ۴۵ دقیقه و ۳۰ ثانیه عرض شمالی، و ۴۸ درجه و ۲ دقیقه و ۳۰ ثانیه طول شرقی نسبت به نصفالنهار گرینویچ قرار دارد. بلندی شهر اهواز از سطح دریا، ۱۲ متر است.[۷] فاصله زمینی این شهر تا تهران ۸۸۱ کیلومتر است و تفاوت زمانی آن ۹ دقیقه و ۲۰ ثانیه است.[۸]
اقلیم اهواز
[ویرایش | ویرایش مبدأ]اهواز از گرمترین مناطق دنیا محسوب میشود به دلیل آنکه دارای آب و هوای نیمهصحرایی و از نواحی کمعرض جغرافیایی است. گرمترین ماههای اهواز، تیر و مردادْ و سردترین ماهها دی و بهمن است. میانگین دمای اهواز در تابستان ۴۸ درجه و در زمستان ۴ درجه سانتیگراد است.[۹]
جمعیت اهواز
[ویرایش | ویرایش مبدأ]بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ش، جمعیت شهرستان اهواز ۱٬۳۰۲٬۵۹۱ نفر بوده است که از این تعداد ۱٬۱۹۲٬۴۳۹ نفر در نقاط شهری سکنی دارند و ۱۱۰٬۱۴۶ نفر در مناطق روستایی سکونت دارند.[۱۰] در اهواز اقوامی چون اعراب، بختیاریها، لرها، قشقاییها، صابئین مندایی و کولیها سکونت دارند، شهرنشینان اهواز شامل دزفولیها، شوشتریها، بهبهانیها، رامهرمزیها و درصد اندکی هم اصفهانیها هستند.[۱۱]
جاذبههای گردشگری
[ویرایش | ویرایش مبدأ]جاذبههای مذهبی اهواز
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- قدمگاه امام رضا؛ بنا بر گزارشهای تاریخی، امام رضا در سفر از حجاز به خراسان، روز ۱۶ صفر ۲۰۱ق وارد اهواز شد و چند روز در این شهر اقامت داشت. بعدها در محل اقامت امام، مسجدی به نام مسجد الرضا بنا گردید.[۱۲]
- آرامگاه علی بن مهزیار؛ علی بن مهزیار (سده ۳ق) از فقها و محدثان معروف شیعه و از اصحاب امام رضا، امام جواد، امام هادی و امام حسن عسکری بوده است. بنا بر وصیتش، او را در مسجد الرضا دفن کردهاند.[۱۳]
جاذبههای تاریخی اهواز
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- کاروانسرای معینالتجار؛ این بنا را حاج محمدتقی معینالتجار که اصالتاً بوشهری بوده با همکاری محمدحسن خان سعدالدوله در دوره قاجاریه، مشرف به ساحل رودخانه کارون بنا کرده است. کشتیها بار خود را در این کاروانسرا تخلیه میکردند.[۱۴]
- هتل قو؛ این هتل بهعنوان اولین هتل استان خوزستان شناخته میشود. این عمارت در اواخر دوره قاجار و اوائل دوره پهلوی، مشرف به رودخانه کارون ساخته شد. این ساختمان بعدها توسط بانک انگلیس از مالکینش خریداری شد.[۱۵]
- عمارت ماپار؛ قدمت این عمارت به دوره پهلوی اول بازمیگردد و در خیابان خوانساری جنوبی واقع است.[۱۶]
- پل سفید؛ این پل، چهارمین پل فلزی معلق در جهان است و توسط یک مهندس آلمانی و همسرش در ۱۳۱۵ش، ساخته شد.[۱۷]
- پل سیاه؛ در سال ۱۳۰۸ شمسی و همزمان با احداث راهآهن سراسری ایران، اولین پل راهآهنی در اهواز به طول ۱۰۵۰ متر و عرض ۶ متر بر روی کارون ساخته شد و بهدلیل رنگ سیاه بدنه و پایههایش به پل سیاه معروف گردید.[۱۸]
- سرای عجم؛ یکی از کاروانسراهای اهواز است[۱۹] که گفته میشود ساخت آن همزمان با رونق شهر اهواز به اتمام رسیده است.
- دانشکده سه گوش؛ معماری این دانشکده توسط یک طراح فرانسوی انجام شد و در ۱۳۱۳ش بهعنوان ساختمان سرپرستی بانک ملی و با الهام از معماری ایرانی، ساخته شد. از سال ۱۳۳۶ش عنوان دانشکده را به خود گرفت و اکنون دانشکده ادبیات و علوم انسانی است.[۲۰]
جاذبههای طبیعی اهواز
[ویرایش | ویرایش مبدأ]رودخانهٔ کارون، مهمترین جاذبه طبیعی اهواز است؛ کارون یکی از طولانیترین (۸۵۰ کیلومتر) و پرآبترین رودهای ایران است. سرچشمهٔ آن از ارتفاعات زردکوه بختیاری در جبال زاگرس است. کارون در مسیر خود پس از ورود به اهواز، شهر را به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم کرده است.[۲۱]
خوراکیهای اهواز
[ویرایش | ویرایش مبدأ]انواع ارده، حلوا ارده، شیرهٔ خرما، انواع خرما، انواع ماهی و میگو از خوردنیهای رایج و پرطرفدار در میان مردم اهواز است. «آو تفتالو»، «تلیکه»، «ماهی حشو»، «آش توله»، «او باقله»، «کپه»، «قلیه ماهی»، «ماهی صُبور»، «کُبّه»، «فلافل»، «حلیم»، «میگو پلو» و «ماهی شور» از غذاهای مخصوص اهوازیها است.[۲۲] انواع کلوچه شکری و خرمایی (کلیچه)[۲۳] و رنگینک، از شیرینیهای فارس-زبانهای اهواز است. «لیگمات»، «معسل»، «شعث»، «مهلبیه» و «شَعریَه» از شیرینیهای عربزبانان اهواز است.
صنایع دستی اهواز
[ویرایش | ویرایش مبدأ]گلیمبافی، بوریابافی، قلمزنی، عبابافی، خراطی، میناکاری روی طلا، کپوبافی و احرامیبافی، از جمله صنایع دستی است که میان اقوام مختلف ساکن در شهرستان اهواز، رایج است.[۲۴]
آداب و رسوم اهواز
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- گرگیعان؛ در شب پانزدهم رمضان کودکان اهواز با پوشیدن لباسهای عید وخواندن آوازهای محلی به درب خانه همسایهها میروند و طلب شیرینی وعیدی میکنند.[۲۵]
- قهوهخوری؛ قهوه در میان اعراب اهواز اهمیت زیادی دارد. مراسم قهوهخوری اعراب خوزستان در فهرست آثار ملی ثبت شده است. پذیرایی با قهوه در انواع مراسم رسمی و غیررسمی مثل میهمانیهای خاص، عید فطر، سوگواری و خواستگاری با آداب ویژه انجام میشود.[۲۶]
- عید فطر؛ عید فطر نزد اهالی خوزستان همانند عید نوروز، مهم است و آداب ویژهای دارد. اهوازیها یک روز پیش از عید فطر به خانهتکانی مشغول میشوند. هر خانواده با توجه به اوضاع مالی خودش، اجناس نو میخرد. در روز عید فطر، مردم لباسهای نو بر تن میکنند و به دیدار اقوام و بزرگان میروند؛ تعطیلات عید فطر در خوزستان، بیشتر از سایر مناطق ایران است.[۲۷]
نقش اهواز در جنگ ایران و عراق
[ویرایش | ویرایش مبدأ]اهواز از اولین روزهای جنگ تحمیلی (۱۳۵۹–۱۳۶۷ش)، هدف حملات ارتش بعثی عراق بود تا ادعای صدام برای فتح ۳ روزهٔ استان خوزستان، محقق شود. شهر اهواز به ایستادگی جوانانش معروف است.[۲۸]
پانویس
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- ↑ «خوزستان»، سایت مرکز آمار ایران، تاریخ بازید: 29 خرداد 1401ش.
- ↑ منصف و دیگران، «رتبهبندی هشت کلانشهر ایران از لحاظ سطح توسعه یافتگی به کمک روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی و روش تاکسونومی در سال 1390»، 1395ش، ص1.
- ↑ فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص10- 13.
- ↑ فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص14.
- ↑ فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص14.
- ↑ فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص18-19.
- ↑ تکمیلهمایون، «اهواز»، سایت دانشنامه ایرانزمین، تاریخ بازدید: 19 خرداد 1401ش.
- ↑ فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص10.
- ↑ فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص11.
- ↑ «خوزستان»، سایت مرکز آمار ایران، تاریخ بازدید: 29 خرداد 1401ش.
- ↑ فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص13-14.
- ↑ «اهواز»، ویکی شیعه، تاریخ بازدید: 18 خرداد 1401ش.
- ↑ فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص100.
- ↑ فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص92.
- ↑ فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص94.
- ↑ فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص95.
- ↑ فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص105.
- ↑ فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص104.
- ↑ «معرفی اماکن تاریخی اهواز و پیشینه هرکدام»، سایت همسفر گشت، تاریخ بازدید: 19 خرداد 1401ش.
- ↑ فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص97.
- ↑ فلاحی مقدم، اهواز: دیروز، امروز، فردا، 1389ش، ص12.
- ↑ «تاریخچه و فرهنگ بومی خوزستان»، سایت دانشچی، تاریخ بازدید: 19 خرداد 1401ش.
- ↑ مشرقی، «سوغات اهواز»، وبلاگ رهبال آسمان، 1400ش.
- ↑ مشرقی، «سوغات اهواز»، وبلاگ رهبال آسمان، 1400ش.
- ↑ تقیان، «شهر مردمان غیور و مهماننواز»، وبلاگ رهبال آسمان، 1400ش.
- ↑ تقیان، «شهر مردمان غیور و مهماننواز»، وبلاگ رهبال آسمان، 1400ش.
- ↑ تقیان، «شهر مردمان غیور و مهماننواز»، وبلاگ رهبال آسمان، 1400ش.
- ↑ خامنهای، «بیانات در دیدار جمعی از پیشکسوتان جهاد و شهادت و خاطرهگویان دفتر ادبیات و هنر مقاومت»، دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله العظمی خامنهای، تاریخ سخنرانی: 31 شهریور 1384ش.
منابع
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- «اهواز»، در وبسایت ویکیشیعه، تاریخ بازدید: ۱۹ خرداد ۱۴۰۱ش.
- «تاریخچه و فرهنگ بومی خوزستان»، وبسایت دانشچی، تاریخ بازدید: ۲۹ خرداد ۱۴۰۱ش.
- خامنهای، سیدعلی، «بیانات در دیدار جمعی از پیشکسوتان جهاد و شهادت و خاطرهگویان دفتر ادبیات و هنر مقاومت»، دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله العظمی خامنهای، تاریخ سخنرانی: ۳۱ شهریور ۱۳۸۴ش.
- «خوزستان»، وبسایت مرکز آمار ایران، تاریخ بازدید: ۳۰ خرداد ۱۴۰۱ش.
- تکمیلهمایون، غلامحسین، «اهواز»، سایت دانشنامه ایرانزمین، تاریخ درج مقاله: ۲ خرداد ۱۳۸۵ش.
- تقیان، بانو، «شهر مردمان غیور و مهماننواز»، وبلاگ رهبال آسمان، آخرین بهروز رسانی: ۱۳ آبان ۱۴۰۰ش.
- فلاحی مقدم، رضا، اهواز: دیروز، امروز، فردا، اهواز، معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری کلانشهر اهواز، چ۲، ۱۳۸۹ش.
- مشرقی، علیرضا، «سوغات اهواز»، وبلاگ رهبال آسمان، آخرین بهروزرسانی: ۶ مهر ۱۴۰۰ش.
- «معرفی اماکن تاریخی اهواز و پیشینه هرکدام»، وبسایت همسفر گشت، تاریخ بازدید: ۱۸ خرداد ۱۴۰۱ش.
- منصف، عبدالعلی و دیگران، «رتبهبندی هشت کلانشهر ایران از لحاظ سطح توسعه یافتگی به کمک روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی و روش تاکسونومی در سال ۱۳۹۰»، مجله اقتصاد توسعه و برنامهریزی، ۱۳۹۵ش.
- همدانی، علی و نظامی، مژگان، «اهواز»، وبسایت دائرة المعارف بزرگ اسلامی، آخرین بهروز رسانی: ۲۰ خرداد ۱۳۹۹ش.
| جاذبههای گردشگری | |||
|---|---|---|---|
| شهرها | |||
| سوغات | |||
| مشاهیر |
| ||
