پرش به محتوا

پیش‌نویس:لهجه مشهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۹ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''<big>لهجه مشهدی؛</big>''' سبکِ سخن گفتنِ مردمِ مشهد به زبان فارسی.
[[پرونده:لهجه مشهدی (1).jpg|جایگزین=علی مسعودی-علی مشهدی|بندانگشتی|اجرای لهجهٔ مشهدی توسط کمدین علی مسعودی در برنامه تلویزیونی خندوانه]]
'''{{درشت|لهجه مشهدی؛}}''' سبکِ سخن گفتنِ مردمِ مشهد به زبان فارسی.


زبان مردم مشهد، فارسی با لهجه مشهدی است. لهجه مشهدی، سرشار از واژه‌های کهن و ریشه‌دار زبان پارسی است. برخی از اساتید حوزه زبان‌شناسی، گویش مشهدی را نزدیک‌‌ترین گویش به زبان فارسی معیار می‌دانند، زیرا فارسی دری اصیل، از توس قدیم، نیشابور و مشهد کنونی انتشار یافته است.<ref>[http://%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF «مشهد»، در ویکی زندگی]</ref>
لهجه مشهدی، گویشی از [[زبان فارسی]] است که با واژه‌ها و ساختارهای کهن پارسی پیوند دارد و بسیاری آن را نزدیک‌ترین گویش به فارسی معیار می‌دانند. این لهجه، بازمانده گویش توسی و [[فارسی دری]] است و به دلیل سادگی و وضوح آواها، درک اشعار کهن را برای مردم منطقه آسان می‌کند. لهجه مشهدی تفاوت‌های اندکی با فارسی معیار در آوا و تکیه دارد و ویژگی‌های واجی آن شامل همگون‌سازی، ناهمگونی، قلب، خنثی شدگی و حذف برخی صداهاست. شاعران و ادبای مشهدی مانند عماد خراسانی، احمد شهنا راد و اصغر میرخدیوی، با به‌کارگیری این لهجه، نقش مهمی در حفظ و انتقال آن ایفا کرده‌اند.
 
==معرفی لهجه مشهدی==
زبان مردم [[مشهد]]، فارسی با لهجه مشهدی است. لهجه مشهدی، سرشار از واژه‌های کهن و ریشه‌دار زبان پارسی است. برخی از اساتید حوزه زبان‌شناسی، گویش مشهدی را نزدیک‌ترین گویش به زبان فارسی معیار می‌دانند، زیرا فارسی دری اصیل، از [[توس]] قدیم، [[نیشابور]] و مشهد کنونی انتشار یافته است.<ref>[http://مشهد «مشهد»، در ویکی زندگی]</ref>
 
معمولاً دو اصطلاح گویش و لهجه، همسان انگاشته می‌شوند و در تعریف این دو اصطلاح نیز بین متخصصان، اتفاق‌نظر مشاهده نمی‌شود. از این‌رو برخی به علت مشخص نبودن تفاوت لهجه و گویش، از عبارت «فارسیِ مشهدی» برای این گونه کلامی مردم مشهد، استفاده می‌کنند.<ref>[https://poretoos.blogsky.com/print/post-260 «در غروب لهجه مشهدی»، روزنامه شهرآرا.]</ref>
 
==نقش لهجه‌ها در زبان==
لهجه‌ها، جلوه‌های شکوه، غنا و قدرت [[زبان فارسی]] هستند و مردمی که گاه حرف یکدیگر را به‌راحتی نمی‌فهمند، یادمی‌گیرند که تفاوت‌ها را درک کنند و بپذیرند.<ref>. «لهجه من کجاست؟»، وب‌سایت شهروند آنلاین.</ref> نابودی لهجه‌ها و گویش‌ها، آغاز از بین رفتن زبان است.


==مفهوم‌شناسی==
معمولاً دو اصطلاح گویش و لهجه، همسان انگاشته می‌شوند و در تعریف این دو اصطلاح نیز بین متخصصان، اتفاق‌نظر مشاهده نمی‌شود. از این‌رو برخی به علت مشخص نبودن تفاوت لهجه و گویش، از عبارت «فارسیِ مشهدی» برای این گونه کلامی مردم مشهد، استفاده می‌کنند.<ref>[https://poretoos.blogsky.com/print/post-260 «در غروب لهجه مشهدی»، روزنامه شهرآرا.]</ref> 
==نقش لهجه‌ها در زبان ==
لهجه‌ها، جلوه‌های شکوه، غنا و قدرت زبان فارسی هستند و مردمی که گاه حرف یکدیگر را به‌راحتی نمی‌فهمند، یاد می‌گیرند که تفاوت‌ها را درک کنند و بپذیرند.<ref>.«لهجه من کجاست؟»، وب‌سایت شهروند آنلاین.</ref>  نابودی لهجه‌ها و گویش‌ها،آغاز از بین‌ رفتن زبان است.
==رابطه لهجه مشهدی و لهجه هراتی==
==رابطه لهجه مشهدی و لهجه هراتی==
لهجه هراتی شباهت بسیار زیادی به سایر لهجه‌های خراسان به‌ویژه لهجه تایبادی و تربتی و تا حدودی مشهدی دارد. یکی از مهم‌ترین شاخص‌های لهجه هراتی، تبدیل فتحه به کسره است؛ زمانی که واژه‌ها دوبخشی یا بیشتر باشد، لهجه هراتی، فتحه حرف اول را، نه کاملاً تبدیل به کسره، بلکه به صورت آوایی مابین فتحه و کسره تلفظ می‌کند: مَتین ← مِتین
لهجه هراتی شباهت بسیار زیادی به سایر لهجه‌های [[خراسان]] به‌ویژه لهجه تایبادی و تربتی و تا حدودی مشهدی دارد. یکی از مهم‌ترین شاخص‌های لهجه هراتی، تبدیل فتحه به کسره است؛ زمانی که واژه‌ها دوبخشی یا بیشتر باشد، لهجه هراتی، فتحه حرف اول را، نه کاملاً تبدیل به کسره، بلکه به صورت آوایی مابین فتحه و کسره تلفظ می‌کند: مَتین ← مِتین


درهرحال واژگان زیادی در لهجه هراتی وجود دارد که معمولاً در فارسی معیار مرسوم نیست و لهجه مشهدی بسیار قابل فهم‌تر از این لهجه است.
درهرحال واژگان زیادی در لهجه هراتی وجود دارد که معمولاً در فارسی معیار مرسوم نیست و لهجه مشهدی بسیار قابل فهم‌تر از این لهجه است.
==ریشه لهجه مشهدی==
==ریشه لهجه مشهدی==
زبان‌شناسان لهجه‌ی مشهدی را بعد از لهجه‌ی سبزواری، عصاره‌ای از فارسی دری می‌دانند. فارسی‌ دری از دوره اشکانیان تا پس از ورود اسلام به ایران، رواج داشته و در میان شاعران پارسی‌گو تا قرن ششم مورد توجه بوده است. اسدی ‌توسی، نخستین واژه‌نامه پارسی را گردآوری کرد. با توجه به نقش مردم توس قدیم در پیدایش و حفظ زبان پارسی دری، لهجه‌ی ‌مشهدی، بازمانده  گویش توسی به‌شمار می‌رود. هرچند امروزه به علت مهاجرپذیر بودن کلان‌شهر مشهد، تنها لحنی از این لهجه در میان مردم مشاهده می‌شود.
زبان‌شناسان لهجهٔ مشهدی را بعد از لهجهٔ سبزواری، عصاره‌ای از فارسی دری می‌دانند. فارسی دری از دوره [[اشکانیان]] تا پس از ورود [[اسلام]] به [[ایران]]، رواج داشته و در میان شاعران پارسی‌گو تا قرن ششم مورد توجه بوده است. اسدی توسی، نخستین واژه‌نامه پارسی را گردآوری کرد. با توجه به نقش مردم توس قدیم در پیدایش و حفظ زبان پارسی دری، لهجهٔ مشهدی، بازمانده گویش توسی به‌شمار می‌رود. هرچند امروزه به علت مهاجرپذیر بودن کلان‌شهر مشهد، تنها لحنی از این لهجه در میان مردم مشاهده می‌شود.
 
لغات و کلمات لهجه مشهدی به ساکنان این خطه، امکان درک بهتری از اشعار کهن فارسی را می‌دهد. چنان‌که برخی معتقدند لهجه‌های اصفهانی، یزدی، شیرازی و دیگر لهجه‌های فارسی، تفاوت‌های بنیادینی با فارسی معیار دارند، ولی لهجه مشهدی فقط در برخی آواها و تکیه‌ها با این فارسی متفاوت است.<ref>[https://poretoos.blogsky.com/print/post-260 «در غروب لهجه مشهدی»، روزنامه شهرآرا.]</ref>


لغات و کلمات لهجه مشهدی به ساکنان این خطه، امکان درک بهتری از اشعار کهن فارسی را می‌دهد. چنان‌که برخی معتقدند لهجه‌های اصفهانی، یزدی، شیرازی و دیگر لهجه‌های فارسی، تفاوت‌های بنیادینی با فارسی معیار دارند، ولی لهجه مشهدی فقط در برخی آوا‌ها و تکیه‌ها با این فارسی متفاوت است.<ref>[https://poretoos.blogsky.com/print/post-260 «در غروب لهجه مشهدی»، روزنامه شهرآرا.]</ref>
==ویژگی‌های بیان==
==ویژگی‌های بیان==
لهجه مشهدی در ساختار و ساختمان واجی، تفاوت‌های زیادی با فارسی معیار ندارد، بخشی از فرایندهای واجی شایع در لهجه مشهدی به قرار ذیل است:  
لهجه مشهدی در ساختار و ساختمان واجی، تفاوت‌های زیادی با فارسی معیار ندارد، بخشی از فرایندهای واجی شایع در لهجه مشهدی به قرار ذیل است:
# همگون‌سازی؛ برای مثال: می‌روم (morom)؛ بنشین (bišin)؛ صاحب (morom).  
#همگون‌سازی؛ برای مثال: می‌روم (morom)؛ بنشین (bišin)؛ صاحب (morom).
# ناهمگونی؛ برای مثال: مسخره (mesqera)؛ لگد (leqad).  
#ناهمگونی؛ برای مثال: مسخره (mesqera)؛ لگد (leqad).
# قلب یا جابجایی؛ برای مثال: قلیان (qeylun)؛ قفل (qolf).  
#قلب یا جابجایی؛ برای مثال: قلیان (qeylun)؛ قفل (qolf).
# خنثی شدگی؛ برای مثال، جابجایی «د» و «ت»: سفت (sefd)؛ نمد (nemat).
#خنثی شدگی؛ برای مثال، جابجایی «د» و «ت»: سفت (sefd)؛ نمد (nemat).
# حذف؛ برای مثال: شمع (š:am)؛ صبح (so:b).<ref>[http://adabemahali.iauyasooj.ac.ir/article_514021.html پهلوا‌ن‌نژاد و نجاتیان، «بررسی و توصیف نظام آوایی گویش مشهدی»، 1390ش، ص42 و 54.]</ref>  
#حذف؛ برای مثال: شمع (š:am)؛ صبح (so:b).<ref>[http://adabemahali.iauyasooj.ac.ir/article_514021.html پهلوان‌نژاد و نجاتیان، «بررسی و توصیف نظام آوایی گویش مشهدی»، 1390ش، ص42 و 54.]</ref>
 
==طلایه‌داران لهجه مشهدی==
==طلایه‌داران لهجه مشهدی==
از شاعران معروف که به لهجه مشهدی شعر گفته‌اند می‌توان به اصغر میرخدیوی،<ref>[http://mashhadenc.ir/%D8%A7%D8%B5%D8%BA%D8%B1-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%AE%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C/ «اصغر میرخدیوی»، در دانشنامه مشهد.]</ref> عماد خراسانی<ref>[http://mashhadenc.ir/%d8%b9%d9%85%d8%a7%d8%af%d8%a7%d9%84%d8%af%db%8c%d9%86-%d8%ad%d8%b3%d9%86%db%8c-%d8%a8%d8%b1%d9%82%d8%b9%db%8c/ «عمادالدین حسنی برقعی»، در دانشنامه مشهد]</ref> و همچنین احمد شهنا راد،<ref>[http://mashhadenc.ir/%d8%a7%d8%ad%d9%85%d8%af-%d8%b4%d9%87%d9%86%d8%a7-%d8%b1%d8%a7%d8%af/ «احمد شهنا راد»، در دانشنامه مشهد.]</ref> اشاره کرد.
[[پرونده:لهجه مشهدی (2).jpg|جایگزین=عماد خراسانی|بندانگشتی|مرحوم عماد خراسانی]]
از شاعران معروف که به لهجه مشهدی شعر گفته‌اند می‌توان به اصغر میرخدیوی،<ref>[http://mashhadenc.ir/اصغر-میرخدیوی/ «اصغر میرخدیوی»، در دانشنامه مشهد.]</ref> عماد خراسانی<ref>[http://mashhadenc.ir/عمادالدین-حسنی-برقعی/ «عمادالدین حسنی برقعی»، در دانشنامه مشهد]</ref> و همچنین احمد شهنا راد،<ref>[http://mashhadenc.ir/احمد-شهنا-راد/ «احمد شهنا راد»، در دانشنامه مشهد.]</ref> اشاره کرد.


یکی از نمونه‌های شعر عامیانه که کاربرد لهجه مشهدی را نشان می‌دهد ترانه «چولی قزک» است که در دیگر نقاط خراسان هم با لهجه همان منطقه، رایج است. شاید اولین نمونه مکتوب شعر به لهجه مشهدی شعری باشد که شیخ احمد بهار متخلص به «داش غُلُم» در سال ۱۲۹۱ش سروده است؛ شاعران دیگری همچون ملک‌الشعرای بهار، اخوان ثالث و یوسف ازغدی نیز اشعاری به لهجه مشهدی دارند. از میان اساتید زبان فارسی نیز می‌توان به نام دکتر تقی وحیدیان کامیار اشاره نمود.
یکی از نمونه‌های شعر عامیانه که کاربرد لهجه مشهدی را نشان می‌دهد ترانه «چولی قزک» است که در دیگر نقاط خراسان هم با لهجه همان منطقه، رایج است. شاید اولین نمونه مکتوب شعر به لهجه مشهدی شعری باشد که شیخ احمد بهار متخلص به «داش غُلُم» در سال ۱۲۹۱ش سروده است؛ شاعران دیگری همچون [[ملک‌الشعرای بهار]]، [[اخوان ثالث]] و یوسف ازغدی نیز اشعاری به لهجه مشهدی دارند. از میان اساتید [[زبان فارسی]] نیز می‌توان به نام دکتر تقی وحیدیان کامیار اشاره نمود.


==پانویس==
==پانویس==
خط ۳۱: خط ۴۰:


==منابع==
==منابع==
* «احمد شهنا راد»، در دانشنامه مشهد، تاریخ درج مطلب: 7 اردیبهشت 1395ش.  
{{آغاز منابع}}
* «اصغر میرخدیوی»، در دانشنامه مشهد، تاریخ درج مطلب: 25 آذر 1394ش.  
* «احمد شهنا راد»، در دانشنامه مشهد، تاریخ درج مطلب: ۷ اردیبهشت ۱۳۹۵ش.
* پهلوان‌نژاد، محمدرضا و نجاتیان، حسین، «بررسی و توصیف نظام آوایی گویش مشهدی»، فصلنامه ادبيات و زبان‌های محلی ایران زمين، ش1، پاییز 1390ش.  
* «اصغر میرخدیوی»، در دانشنامه مشهد، تاریخ درج مطلب: ۲۵ آذر ۱۳۹۴ش.
* «در غروب لهجه مشهدی»، روزنامه شهرآرا، تاریخ درج مطلب: 10 آبان 1388ش.  
* پهلوان‌نژاد، محمدرضا و نجاتیان، حسین، «بررسی و توصیف نظام آوایی گویش مشهدی»، فصلنامه ادبیات و زبان‌های محلی ایران زمین، ش۱، پاییز ۱۳۹۰ش.
* «عمادالدین حسنی برقعی»، در دانشنامه مشهد، تاریخ درج مطلب: 6 آبان 1393ش.  
* «در غروب لهجه مشهدی»، روزنامه شهرآرا، تاریخ درج مطلب: ۱۰ آبان ۱۳۸۸ش.
* «لهجه من کجاست؟»، وب‌سایت شهروند آنلاین، تاریخ درج مطلب: 19 بهمن1400ش.  
* «عمادالدین حسنی برقعی»، در دانشنامه مشهد، تاریخ درج مطلب: ۶ آبان ۱۳۹۳ش.
* «مشهد» در ویکی‌زندگی، تاریخ بازدید: 16 خرداد 1401ش.  
* «لهجه من کجاست؟»، وب‌سایت شهروند آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۹ بهمن۱۴۰۰ش.
* «مشهد» در ویکی‌زندگی، تاریخ بازدید: ۱۶ خرداد ۱۴۰۱ش.
{{پایان منابع}}
{{ادبیات فارسی-افقی}}
 
[[رده:گویش‌های فارسی]]
 


[[رده: ویکی‌زندگی]]
{{#seo:
|title=لهجه مشهدی؛ آشنایی با ویژگی‌ها، واژگان و تاریخچه - ویکی زندگی
|title_mode=Replaced Title
|keywords=لهجه مشهدی, گویش مشهدی, کلمات مشهدی, اصطلاحات مشهدی, زبان فارسی دری, لهجه های ایرانی
|description=لهجه مشهدی گویشی از فارسی با پیوند به پارسی کهن و دری است که به فارسی معیار شباهت زیادی دارد. با ویژگی‌های آوایی، واژگان و تاریخچه این لهجه شیرین آشنا شوید - ویکی زندگی
}}

نسخهٔ کنونی تا ۱ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۹:۴۹

علی مسعودی-علی مشهدی
اجرای لهجهٔ مشهدی توسط کمدین علی مسعودی در برنامه تلویزیونی خندوانه

لهجه مشهدی؛ سبکِ سخن گفتنِ مردمِ مشهد به زبان فارسی.

لهجه مشهدی، گویشی از زبان فارسی است که با واژه‌ها و ساختارهای کهن پارسی پیوند دارد و بسیاری آن را نزدیک‌ترین گویش به فارسی معیار می‌دانند. این لهجه، بازمانده گویش توسی و فارسی دری است و به دلیل سادگی و وضوح آواها، درک اشعار کهن را برای مردم منطقه آسان می‌کند. لهجه مشهدی تفاوت‌های اندکی با فارسی معیار در آوا و تکیه دارد و ویژگی‌های واجی آن شامل همگون‌سازی، ناهمگونی، قلب، خنثی شدگی و حذف برخی صداهاست. شاعران و ادبای مشهدی مانند عماد خراسانی، احمد شهنا راد و اصغر میرخدیوی، با به‌کارگیری این لهجه، نقش مهمی در حفظ و انتقال آن ایفا کرده‌اند.

معرفی لهجه مشهدی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

زبان مردم مشهد، فارسی با لهجه مشهدی است. لهجه مشهدی، سرشار از واژه‌های کهن و ریشه‌دار زبان پارسی است. برخی از اساتید حوزه زبان‌شناسی، گویش مشهدی را نزدیک‌ترین گویش به زبان فارسی معیار می‌دانند، زیرا فارسی دری اصیل، از توس قدیم، نیشابور و مشهد کنونی انتشار یافته است.[۱]

معمولاً دو اصطلاح گویش و لهجه، همسان انگاشته می‌شوند و در تعریف این دو اصطلاح نیز بین متخصصان، اتفاق‌نظر مشاهده نمی‌شود. از این‌رو برخی به علت مشخص نبودن تفاوت لهجه و گویش، از عبارت «فارسیِ مشهدی» برای این گونه کلامی مردم مشهد، استفاده می‌کنند.[۲]

نقش لهجه‌ها در زبان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

لهجه‌ها، جلوه‌های شکوه، غنا و قدرت زبان فارسی هستند و مردمی که گاه حرف یکدیگر را به‌راحتی نمی‌فهمند، یادمی‌گیرند که تفاوت‌ها را درک کنند و بپذیرند.[۳] نابودی لهجه‌ها و گویش‌ها، آغاز از بین رفتن زبان است.

رابطه لهجه مشهدی و لهجه هراتی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

لهجه هراتی شباهت بسیار زیادی به سایر لهجه‌های خراسان به‌ویژه لهجه تایبادی و تربتی و تا حدودی مشهدی دارد. یکی از مهم‌ترین شاخص‌های لهجه هراتی، تبدیل فتحه به کسره است؛ زمانی که واژه‌ها دوبخشی یا بیشتر باشد، لهجه هراتی، فتحه حرف اول را، نه کاملاً تبدیل به کسره، بلکه به صورت آوایی مابین فتحه و کسره تلفظ می‌کند: مَتین ← مِتین

درهرحال واژگان زیادی در لهجه هراتی وجود دارد که معمولاً در فارسی معیار مرسوم نیست و لهجه مشهدی بسیار قابل فهم‌تر از این لهجه است.

ریشه لهجه مشهدی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

زبان‌شناسان لهجهٔ مشهدی را بعد از لهجهٔ سبزواری، عصاره‌ای از فارسی دری می‌دانند. فارسی دری از دوره اشکانیان تا پس از ورود اسلام به ایران، رواج داشته و در میان شاعران پارسی‌گو تا قرن ششم مورد توجه بوده است. اسدی توسی، نخستین واژه‌نامه پارسی را گردآوری کرد. با توجه به نقش مردم توس قدیم در پیدایش و حفظ زبان پارسی دری، لهجهٔ مشهدی، بازمانده گویش توسی به‌شمار می‌رود. هرچند امروزه به علت مهاجرپذیر بودن کلان‌شهر مشهد، تنها لحنی از این لهجه در میان مردم مشاهده می‌شود.

لغات و کلمات لهجه مشهدی به ساکنان این خطه، امکان درک بهتری از اشعار کهن فارسی را می‌دهد. چنان‌که برخی معتقدند لهجه‌های اصفهانی، یزدی، شیرازی و دیگر لهجه‌های فارسی، تفاوت‌های بنیادینی با فارسی معیار دارند، ولی لهجه مشهدی فقط در برخی آواها و تکیه‌ها با این فارسی متفاوت است.[۴]

ویژگی‌های بیان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

لهجه مشهدی در ساختار و ساختمان واجی، تفاوت‌های زیادی با فارسی معیار ندارد، بخشی از فرایندهای واجی شایع در لهجه مشهدی به قرار ذیل است:

  1. همگون‌سازی؛ برای مثال: می‌روم (morom)؛ بنشین (bišin)؛ صاحب (morom).
  2. ناهمگونی؛ برای مثال: مسخره (mesqera)؛ لگد (leqad).
  3. قلب یا جابجایی؛ برای مثال: قلیان (qeylun)؛ قفل (qolf).
  4. خنثی شدگی؛ برای مثال، جابجایی «د» و «ت»: سفت (sefd)؛ نمد (nemat).
  5. حذف؛ برای مثال: شمع (š:am)؛ صبح (so:b).[۵]

طلایه‌داران لهجه مشهدی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
عماد خراسانی
مرحوم عماد خراسانی

از شاعران معروف که به لهجه مشهدی شعر گفته‌اند می‌توان به اصغر میرخدیوی،[۶] عماد خراسانی[۷] و همچنین احمد شهنا راد،[۸] اشاره کرد.

یکی از نمونه‌های شعر عامیانه که کاربرد لهجه مشهدی را نشان می‌دهد ترانه «چولی قزک» است که در دیگر نقاط خراسان هم با لهجه همان منطقه، رایج است. شاید اولین نمونه مکتوب شعر به لهجه مشهدی شعری باشد که شیخ احمد بهار متخلص به «داش غُلُم» در سال ۱۲۹۱ش سروده است؛ شاعران دیگری همچون ملک‌الشعرای بهار، اخوان ثالث و یوسف ازغدی نیز اشعاری به لهجه مشهدی دارند. از میان اساتید زبان فارسی نیز می‌توان به نام دکتر تقی وحیدیان کامیار اشاره نمود.

  • «احمد شهنا راد»، در دانشنامه مشهد، تاریخ درج مطلب: ۷ اردیبهشت ۱۳۹۵ش.
  • «اصغر میرخدیوی»، در دانشنامه مشهد، تاریخ درج مطلب: ۲۵ آذر ۱۳۹۴ش.
  • پهلوان‌نژاد، محمدرضا و نجاتیان، حسین، «بررسی و توصیف نظام آوایی گویش مشهدی»، فصلنامه ادبیات و زبان‌های محلی ایران زمین، ش۱، پاییز ۱۳۹۰ش.
  • «در غروب لهجه مشهدی»، روزنامه شهرآرا، تاریخ درج مطلب: ۱۰ آبان ۱۳۸۸ش.
  • «عمادالدین حسنی برقعی»، در دانشنامه مشهد، تاریخ درج مطلب: ۶ آبان ۱۳۹۳ش.
  • «لهجه من کجاست؟»، وب‌سایت شهروند آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۹ بهمن۱۴۰۰ش.
  • «مشهد» در ویکی‌زندگی، تاریخ بازدید: ۱۶ خرداد ۱۴۰۱ش.