پیشنویس:بادمجان: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:بادمجان.jpg|300px|thumb|left]] | [[پرونده:بادمجان.jpg|300px|thumb|left]] | ||
{{درشت|'''بادمجان'''}}؛ میوهای به رنگ سیاه یا بنفش و کلاهی سبز، با مصرف خوراکی | |||
بادمجان یا بادنجان، نوعی گیاه با میوهای دراز و سیاهرنگ است که در نظام آشپزی ایرانیان، کاربردی فراوان دارد. بادمجان، گیاهی یکساله از [[خانواده]] بادمجانیان است که بیش از | بادمجان یا بادنجان، نوعی گیاه با میوهای دراز و سیاهرنگ است که در نظام آشپزی ایرانیان، کاربردی فراوان دارد. بادمجان، گیاهی یکساله از [[خانواده]] بادمجانیان است که بیش از ۱۳۰۰ نوع مختلف دارد.<ref>مظفریان، فلور استان یزد، ۱۳۷۹ش، ص419؛{{سخ}} | ||
گلگلاب، | گلگلاب، گیاهشناسی، ۱۳۲۶ش، ص237.</ref> میوهٔ گیاه بادمجان بیضیشکل و میوهٔ خوراکی آن، رنگ بنفش مایل به سیاه دارد.<ref>گلگلاب، گیاهشناسی، ۱۳۲۶ش، ص238-239؛{{سخ}} | ||
بهرامی، فرهنگ روستایی، | بهرامی، فرهنگ روستایی، ۱۳۱۶–۱۳۱۷ش، ص231.</ref> | ||
==واژهشناسی بادمجان== | |||
واژه بادمجان، معرّب «بادگان» یا «بادنکان» در [[زبان فارسی]] است. این میوه در ایران، با نامهای دیگر «باتنگان» و «پاتشگا» نیز شناخته میشود. در زبان طبری به بادمجان «وینگوم»، در گیلکی «بادنجان»، در فریزندی «واجمجون»، در نطنزی «بانجون» و در گویش تهرانی نیز به آن «بادمجون» میگویند. در سمنان نیز به این میوه، «ونگون» گفته میشود.<ref>اعلم، «بادنجان»، ج1، ۱۳۷۵ش، ص164.</ref> بادمجان، در زبان عربی نیز به نامهای «حدق» و «کهکب» معروف است. | |||
==پیشینه بادمجان== | ==پیشینه بادمجان== | ||
اغلب پژوهشگران، خاستگاه این میوه را در [[هندوستان]] میدانند و اصلیترین دلیل خود را ریشه هندی نام بادمجان در زبان سنسکریت میدانند.<ref>Candolle, Origin of Cultivated Plants, 1989, P287; | اغلب پژوهشگران، خاستگاه این میوه را در [[هندوستان]] میدانند و اصلیترین دلیل خود را ریشه هندی نام بادمجان در زبان سنسکریت میدانند.<ref>Candolle, Origin of Cultivated Plants, 1989, P287;{{سخ}} | ||
Joret, Les Plantes dans l’antiquité et au moyen âge, 1904, P253.</ref> | Joret, Les Plantes dans l’antiquité et au moyen âge, 1904, P253.</ref> علاوهبر هند، این گیاه، در ایران، خاورمیانه و شمال آفریقا نیز رویش داشته است.<ref>Candolle, Origin of Cultivated Plants, 1989, P287-288.</ref> در منابع یونانی و رومی نیز، به میوهای مشابه با بادمجان، بارها اشاره شده که خاستگاهی هندی دارد.<ref>Pliny, Natural History, 1855, V.XII, P28;{{سخ}} | ||
Dioscorides, De Materia Medica, 2000, V.IV, P.616-620.</ref> | Dioscorides, De Materia Medica, 2000, V.IV, P.616-620.</ref> مورخان معتقدند که اروپاییها تا سده ۷م نسبت به گیاه بادمجان، هیچ شناختی نداشتند. | ||
از بادمجان، در مکتوبات کهن ایرانیان، بسیار یاد شده و در «الفلاحه النبطیه» به تفصیل از بادمجان و خواص آن سخن گفته و آن را گیاهی ایرانی دانسته که به نقاط دیگر جهان راه یافته است.<ref>ابنوحشیه، الفلاحة النبطیة، ج2، ۱۹۹۵م، ص875.</ref> همچنین، در احادیثی از امامان [[شیعه]]، به خوردن بادمجان سفارش شده است. برای مثال، از [[امام جعفر صادق]] نقل شده که بادنجان بیماری را از میان میبرد و بیماریزا نیست.<ref>برقی، المحاسن، ۱۳۷۰ق، ص۵۲۵–۵۲۶.</ref> برخی دیگر از مورخان نیز، به انواع کشت، نحوه پخت و طبع بادمجان در نوشتههای خود اشاره کردهاند. برای مثال، رشیدالدین فضلالله، از بادمجانهای هرمز، شوشتر و بغداد بسیار تعریف کرده و به توصیف بادمجانهای سایر شهرها و روشهای کشت آنها پرداخته است.<ref>رشیدالدین فضلالله، آثار و احیاء، ۱۳۶۸ش، ص185.</ref> | |||
==ارزش غذایی بادمجان== | ==ارزش غذایی بادمجان== | ||
[[پرونده:بادمجان1.jpg|300px|thumb|left|تصویری از گیاه بادمجان]] | [[پرونده:بادمجان1.jpg|300px|thumb|left|تصویری از گیاه بادمجان]] | ||
بادمجان، از ارزش غذایی بالایی برخوردار نیست و | بادمجان، از ارزش غذایی بالایی برخوردار نیست و ۹۲ درصد آن را آب تشکیل داده و در هر ۱۰۰ گرم از آن، ۲۹ کالری، ۱۵ میلیگرم فسفر، ۱۲ میلیگرم منیزیم، ۱۰ میلیگرم کلسیم و مقداری از ویتامینهای B1، C, A، B2 وجود دارد.<ref>زرگری، گیاهان دارویی، ۱۳۶۸ش، ص۶۱۹.</ref> | ||
==فواید و مضرات طبی بادمجان== | ==فواید و مضرات طبی بادمجان== | ||
طبیبان طب سنتی، برای بادمجان دو طبع متضاد را اعلام کردهاند. برخی، آن را گرم و خشک و گروهی دیگر، آن را سرد و تر میدانند.<ref>ابومنصور موفق هروی، الابنیة عن حقائق الادویة، ۱۳۴۶ش، ص۴۶.</ref> | طبیبان طب سنتی، برای بادمجان دو طبع متضاد را اعلام کردهاند. برخی، آن را گرم و خشک و گروهی دیگر، آن را سرد و تر میدانند.<ref>ابومنصور موفق هروی، الابنیة عن حقائق الادویة، ۱۳۴۶ش، ص۴۶.</ref> از مضرات بادمجان در طب سنتی میتوان به بدرنگ شدن پوست، عامل لکههای سیاه روی صورت، گرفتگی در کبد و طحال، جوش دهان، بواسیر و نیز قابض بودن سرخ شدهٔ آن اشاره کرد.<ref>ابومنصور موفق هروی، الابنیة عن حقائق الادویة، ۱۳۴۶ش، ص۴7.</ref> | ||
در طب سنتی و نیز طب گیاهی امروزی، بادمجان خام را برای درمان بیخوابی، بادمجان پخته همراه با نمک را برای کاهش خلط گلو، خاصیت پیشگیری بادمجان از لخته شدن خون، افزایش رشد مو، کنترل قند خون، پیشگیری از برخی از سرطانها، تقویت سیستم ایمنی بدن و نیز برای استحکام استخوانها مفید میدانند.<ref>[https://namnak.com/ | در طب سنتی و نیز طب گیاهی امروزی، بادمجان خام را برای درمان بیخوابی، بادمجان پخته همراه با نمک را برای کاهش خلط گلو، خاصیت پیشگیری بادمجان از لخته شدن خون، افزایش رشد مو، کنترل قند خون، پیشگیری از برخی از سرطانها، تقویت سیستم ایمنی بدن و نیز برای استحکام استخوانها مفید میدانند.<ref>[https://namnak.com/خواص-بادمجان.p13818 «خواص بادمجان و تمام فواید آن برای سلامتی»، سایت نمناک.]</ref> | ||
==بادمجان در باورهای مردمی== | ==بادمجان در باورهای مردمی== | ||
[[پرونده:کشک-بادمجان.jpg|300px|thumb|left|تصویری از کشک بادمجان]] | [[پرونده:کشک-بادمجان.jpg|300px|thumb|left|تصویری از کشک بادمجان]] | ||
مردم معتقدند که بادمجان، همان بیماریهایی را که خود، اغلب مولد آن است، درمان نیز میکند. برای مثال، دُم پخته و کوبیده | مردم معتقدند که بادمجان، همان بیماریهایی را که خود، اغلب مولد آن است، درمان نیز میکند. برای مثال، دُم پخته و کوبیده شدهٔ بادمجان همراه با بادام تلخ را برای درد ورم و بواسیر مفید میدانند. همچنین ترکیب بادمجان پختهشده با روغن زیتون در درمان لک و پیس صورت تأثیرگذار است.<ref>شهری، طهران قدیم، ج5، ۱۳۷۱ش، ص225-226.</ref> بادمجان پخته برای سیاه شدن موی سر نیز مفید است. غرغره جوشانده گیاه بادمجان در مناطقی از [[ایران]]، برای التیام درد دندان و زخمهای حلق و نیز برای رفع خارش و ناراحتیهای پوستی سفارش میشود.<ref>میرحیدر، معارف گیاهی، ج1، ۱۳۷۴ش، ص15.</ref> | ||
==بادمجان در نظام غذایی ایرانیا== | ==بادمجان در نظام غذایی ایرانیا== | ||
خوراکهای تهیه شده از بادمجان، مانند کشک_بادمجان و حلیم بادمجان از جمله غذاهای ویارانه برای زنان باردار محسوب میشود.<ref>کتیرایی، از خشت تا خشت، ۱۳۷۸ش، ص۳۲.</ref> | خوراکهای تهیه شده از بادمجان، مانند کشک_بادمجان و حلیم بادمجان از جمله غذاهای ویارانه برای زنان باردار محسوب میشود.<ref>کتیرایی، از خشت تا خشت، ۱۳۷۸ش، ص۳۲.</ref> در کازرون، برای زن تازه [[زایمان]] کرده درصورتیکه نوزاد دختر باشد، غذاهای گرم مانند خورش بادمجان کباب کرده میپزند.<ref>مظلومزاده، آشپزی در فرهنگ مردم کازرون، ۱۳۸۳ش، ص۲۷۴.</ref> علاوهبر آن، بادمجان، همواره حضوری پررنگ در فرهنگ غذایی ایرانیان داشته است. خوراکهایی همچون بورانی بادمجان، مربا و ترشی بادمجان،<ref>فاضل هروی، ارشاد الزراعة، ۱۳۴۶ش، ص۲۵۷ و ۲۶۹؛{{سخ}} | ||
بسحاق اطعمه، کلیات، ۱۳۸۲ش، | بسحاق اطعمه، کلیات، ۱۳۸۲ش، ص۱۹–۱۷۵.</ref> فسنجان بادنجان، مسمن (مسمای) بادمجان، کوکوی بادمجان، آش در هم جوش، یتیمچه و بادمجان سرخ شده<ref>آشپزباشی، سفرهٔ اطعمه، ۱۳۵۳ش، ص۲۰ و ۲۲ و ۳۰ و ۳۳ و ۴۶ و ۵۴ و ۵۷ و ۶۰ و ۶۶.</ref> از جمله غذاهای پر طرفدار ایرانی است. همچنین غذاهایی محلی مانند میرزاقاسمی، وَرَقا، نازخاتون در شمال ایران،<ref>حسنزاده، خوراک و فرهنگ، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹–۱۲۰؛{{سخ}} | ||
دریابندری، کتاب مستطاب آشپزی، ج1، ۱۳۸۰ش، ص924.</ref> | دریابندری، کتاب مستطاب آشپزی، ج1، ۱۳۸۰ش، ص924.</ref> آش نار بادنجون در کازرون،<ref>حاتمی، باورها و رفتارها، گذشته در کازرون، ۱۳۸۵ش، ص۲۰۶.</ref> خاگینه بادمجون در سروستان<ref>همایونی، فرهنگ مردم سروستان، ۱۳۷۱ش، ص۱۵۵.</ref> از بادمجان تهیه میشوند. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | |||
* آشپزباشی، علیاکبر، | ==منابع== | ||
* ابنوحشیه، احمد، الفلاحة النبطیة، بهتحقیق توفیق فهد، دمشق، ]بینا[، ۱۹۹۵م. | *آشپزباشی، علیاکبر، سفرهٔ اطعمه، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۳ش. | ||
* ابومنصور موفق هروی، الابنیة عن حقائق الادویة، بهتحقیق احمد بهمنیار و حسین محبوبی اردکانی، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۴۶ش. | *ابنوحشیه، احمد، الفلاحة النبطیة، بهتحقیق توفیق فهد، دمشق، ]بینا[، ۱۹۹۵م. | ||
* اعلم، هوشنگ، «بادنجان»، تهران، دانشنامۀ جهان اسلام، ۱۳۷۵ش. | *ابومنصور موفق هروی، الابنیة عن حقائق الادویة، بهتحقیق احمد بهمنیار و حسین محبوبی اردکانی، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۴۶ش. | ||
* برقی، احمد، المحاسن، بهتحقیق جلالالدین محدث ارموی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۰ق. | *اعلم، هوشنگ، «بادنجان»، تهران، دانشنامۀ جهان اسلام، ۱۳۷۵ش. | ||
* بسحاق اطعمه، احمد، کلیات، بهتحقیق منصور رستگار فسایی، تهران، میراث مکتوب، ۱۳۸۲ش. | *برقی، احمد، المحاسن، بهتحقیق جلالالدین محدث ارموی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۰ق. | ||
* بهرامی، تقی، فرهنگ روستایی، تهران، شرکت چاپ خودکار، ۱۳۱۶-۱۳۱۷ش. | *بسحاق اطعمه، احمد، کلیات، بهتحقیق منصور رستگار فسایی، تهران، میراث مکتوب، ۱۳۸۲ش. | ||
* «خواص بادمجان و تمام فواید آن برای سلامتی»، سایت نمناک، تاریخ بازدید: | *بهرامی، تقی، فرهنگ روستایی، تهران، شرکت چاپ خودکار، ۱۳۱۶-۱۳۱۷ش. | ||
* حاتمی، حسن، باورها و رفتارها، گذشته در کازرون، تهران، کازرونیه، ۱۳۸۵ش. | *«خواص بادمجان و تمام فواید آن برای سلامتی»، سایت نمناک، تاریخ بازدید: ۱۳ بهمن ۱۴۰۰ش. | ||
* حسنزاده، علیرضا، خوراک و فرهنگ، تهران، مرکز مردمشناسی، ۱۳۸۷ش. | *حاتمی، حسن، باورها و رفتارها، گذشته در کازرون، تهران، کازرونیه، ۱۳۸۵ش. | ||
* دریابندری، نجف، کتاب مستطاب آشپزی، تهران، کارنامه، ۱۳۸۰ش. | *حسنزاده، علیرضا، خوراک و فرهنگ، تهران، مرکز مردمشناسی، ۱۳۸۷ش. | ||
* رشیدالدین فضلالله، آثار و احیاء، بهتحقیق منوچهر ستوده و ایرج افشار، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۶۸ش. | *دریابندری، نجف، کتاب مستطاب آشپزی، تهران، کارنامه، ۱۳۸۰ش. | ||
* زرگری، علی، گیاهان دارویی، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۶۸ش. | *رشیدالدین فضلالله، آثار و احیاء، بهتحقیق منوچهر ستوده و ایرج افشار، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۶۸ش. | ||
* شهری، جعفر، طهران قدیم، تهران، معین، ۱۳۷۱ش. | *زرگری، علی، گیاهان دارویی، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۶۸ش. | ||
* کتیرایی، محمود، از خشت تا خشت، تهران، ثالث، ۱۳۷۸ش. | *شهری، جعفر، طهران قدیم، تهران، معین، ۱۳۷۱ش. | ||
* گلگلاب، حسین، | *کتیرایی، محمود، از خشت تا خشت، تهران، ثالث، ۱۳۷۸ش. | ||
* فاضل هروی، ارشاد الزراعة، بهتحقیق محمد شیری، تهران، امیرکبیر، ۱۳۴۶ش. | *گلگلاب، حسین، گیاهشناسی، تهران، ]بینا[، ۱۳۲۶ش. | ||
* مظفریان، ولیالله، فلور استان یزد، تهران، انتشارات یزد، ۱۳۷۹ش. | *فاضل هروی، ارشاد الزراعة، بهتحقیق محمد شیری، تهران، امیرکبیر، ۱۳۴۶ش. | ||
* مظلومزاده، محمدمهدی، آشپزی در فرهنگ مردم کازرون، | *مظفریان، ولیالله، فلور استان یزد، تهران، انتشارات یزد، ۱۳۷۹ش. | ||
* میرحیدر، حسین، معارف گیاهی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۴ش. | *مظلومزاده، محمدمهدی، آشپزی در فرهنگ مردم کازرون، تهران، کازرونیه، ۱۳۸۳ش. | ||
* همایونی، صادق، فرهنگ مردم سروستان، تهران، به نشر، ۱۳۷۱ش. | *میرحیدر، حسین، معارف گیاهی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۴ش. | ||
* Candolle, Alphonse de, Origin of Cultivated Plants, New York, 1989. | *همایونی، صادق، فرهنگ مردم سروستان، تهران، به نشر، ۱۳۷۱ش. | ||
* Dioscorides, De Materia Medica, Johannesburg, 2000. | *Candolle, Alphonse de, Origin of Cultivated Plants, New York, 1989. | ||
* Joret, Ch., Les Plantes dans l’antiquité et au moyen âge, Paris, 1904. | *Dioscorides, De Materia Medica, Johannesburg, 2000. | ||
* Pliny, Natural History, ed. J. Bostock, London, 1855. | *Joret, Ch., Les Plantes dans l’antiquité et au moyen âge, Paris, 1904. | ||
*Pliny, Natural History, ed. J. Bostock, London, 1855. | |||
{{خوراکی-افقی}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۷ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۴۳
بادمجان؛ میوهای به رنگ سیاه یا بنفش و کلاهی سبز، با مصرف خوراکی
بادمجان یا بادنجان، نوعی گیاه با میوهای دراز و سیاهرنگ است که در نظام آشپزی ایرانیان، کاربردی فراوان دارد. بادمجان، گیاهی یکساله از خانواده بادمجانیان است که بیش از ۱۳۰۰ نوع مختلف دارد.[۱] میوهٔ گیاه بادمجان بیضیشکل و میوهٔ خوراکی آن، رنگ بنفش مایل به سیاه دارد.[۲]
واژهشناسی بادمجان
[ویرایش | ویرایش مبدأ]واژه بادمجان، معرّب «بادگان» یا «بادنکان» در زبان فارسی است. این میوه در ایران، با نامهای دیگر «باتنگان» و «پاتشگا» نیز شناخته میشود. در زبان طبری به بادمجان «وینگوم»، در گیلکی «بادنجان»، در فریزندی «واجمجون»، در نطنزی «بانجون» و در گویش تهرانی نیز به آن «بادمجون» میگویند. در سمنان نیز به این میوه، «ونگون» گفته میشود.[۳] بادمجان، در زبان عربی نیز به نامهای «حدق» و «کهکب» معروف است.
پیشینه بادمجان
[ویرایش | ویرایش مبدأ]اغلب پژوهشگران، خاستگاه این میوه را در هندوستان میدانند و اصلیترین دلیل خود را ریشه هندی نام بادمجان در زبان سنسکریت میدانند.[۴] علاوهبر هند، این گیاه، در ایران، خاورمیانه و شمال آفریقا نیز رویش داشته است.[۵] در منابع یونانی و رومی نیز، به میوهای مشابه با بادمجان، بارها اشاره شده که خاستگاهی هندی دارد.[۶] مورخان معتقدند که اروپاییها تا سده ۷م نسبت به گیاه بادمجان، هیچ شناختی نداشتند.
از بادمجان، در مکتوبات کهن ایرانیان، بسیار یاد شده و در «الفلاحه النبطیه» به تفصیل از بادمجان و خواص آن سخن گفته و آن را گیاهی ایرانی دانسته که به نقاط دیگر جهان راه یافته است.[۷] همچنین، در احادیثی از امامان شیعه، به خوردن بادمجان سفارش شده است. برای مثال، از امام جعفر صادق نقل شده که بادنجان بیماری را از میان میبرد و بیماریزا نیست.[۸] برخی دیگر از مورخان نیز، به انواع کشت، نحوه پخت و طبع بادمجان در نوشتههای خود اشاره کردهاند. برای مثال، رشیدالدین فضلالله، از بادمجانهای هرمز، شوشتر و بغداد بسیار تعریف کرده و به توصیف بادمجانهای سایر شهرها و روشهای کشت آنها پرداخته است.[۹]
ارزش غذایی بادمجان
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
بادمجان، از ارزش غذایی بالایی برخوردار نیست و ۹۲ درصد آن را آب تشکیل داده و در هر ۱۰۰ گرم از آن، ۲۹ کالری، ۱۵ میلیگرم فسفر، ۱۲ میلیگرم منیزیم، ۱۰ میلیگرم کلسیم و مقداری از ویتامینهای B1، C, A، B2 وجود دارد.[۱۰]
فواید و مضرات طبی بادمجان
[ویرایش | ویرایش مبدأ]طبیبان طب سنتی، برای بادمجان دو طبع متضاد را اعلام کردهاند. برخی، آن را گرم و خشک و گروهی دیگر، آن را سرد و تر میدانند.[۱۱] از مضرات بادمجان در طب سنتی میتوان به بدرنگ شدن پوست، عامل لکههای سیاه روی صورت، گرفتگی در کبد و طحال، جوش دهان، بواسیر و نیز قابض بودن سرخ شدهٔ آن اشاره کرد.[۱۲]
در طب سنتی و نیز طب گیاهی امروزی، بادمجان خام را برای درمان بیخوابی، بادمجان پخته همراه با نمک را برای کاهش خلط گلو، خاصیت پیشگیری بادمجان از لخته شدن خون، افزایش رشد مو، کنترل قند خون، پیشگیری از برخی از سرطانها، تقویت سیستم ایمنی بدن و نیز برای استحکام استخوانها مفید میدانند.[۱۳]
بادمجان در باورهای مردمی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مردم معتقدند که بادمجان، همان بیماریهایی را که خود، اغلب مولد آن است، درمان نیز میکند. برای مثال، دُم پخته و کوبیده شدهٔ بادمجان همراه با بادام تلخ را برای درد ورم و بواسیر مفید میدانند. همچنین ترکیب بادمجان پختهشده با روغن زیتون در درمان لک و پیس صورت تأثیرگذار است.[۱۴] بادمجان پخته برای سیاه شدن موی سر نیز مفید است. غرغره جوشانده گیاه بادمجان در مناطقی از ایران، برای التیام درد دندان و زخمهای حلق و نیز برای رفع خارش و ناراحتیهای پوستی سفارش میشود.[۱۵]
بادمجان در نظام غذایی ایرانیا
[ویرایش | ویرایش مبدأ]خوراکهای تهیه شده از بادمجان، مانند کشک_بادمجان و حلیم بادمجان از جمله غذاهای ویارانه برای زنان باردار محسوب میشود.[۱۶] در کازرون، برای زن تازه زایمان کرده درصورتیکه نوزاد دختر باشد، غذاهای گرم مانند خورش بادمجان کباب کرده میپزند.[۱۷] علاوهبر آن، بادمجان، همواره حضوری پررنگ در فرهنگ غذایی ایرانیان داشته است. خوراکهایی همچون بورانی بادمجان، مربا و ترشی بادمجان،[۱۸] فسنجان بادنجان، مسمن (مسمای) بادمجان، کوکوی بادمجان، آش در هم جوش، یتیمچه و بادمجان سرخ شده[۱۹] از جمله غذاهای پر طرفدار ایرانی است. همچنین غذاهایی محلی مانند میرزاقاسمی، وَرَقا، نازخاتون در شمال ایران،[۲۰] آش نار بادنجون در کازرون،[۲۱] خاگینه بادمجون در سروستان[۲۲] از بادمجان تهیه میشوند.
پانویس
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- ↑ مظفریان، فلور استان یزد، ۱۳۷۹ش، ص419؛
گلگلاب، گیاهشناسی، ۱۳۲۶ش، ص237. - ↑ گلگلاب، گیاهشناسی، ۱۳۲۶ش، ص238-239؛
بهرامی، فرهنگ روستایی، ۱۳۱۶–۱۳۱۷ش، ص231. - ↑ اعلم، «بادنجان»، ج1، ۱۳۷۵ش، ص164.
- ↑ Candolle, Origin of Cultivated Plants, 1989, P287;
Joret, Les Plantes dans l’antiquité et au moyen âge, 1904, P253. - ↑ Candolle, Origin of Cultivated Plants, 1989, P287-288.
- ↑ Pliny, Natural History, 1855, V.XII, P28;
Dioscorides, De Materia Medica, 2000, V.IV, P.616-620. - ↑ ابنوحشیه، الفلاحة النبطیة، ج2، ۱۹۹۵م، ص875.
- ↑ برقی، المحاسن، ۱۳۷۰ق، ص۵۲۵–۵۲۶.
- ↑ رشیدالدین فضلالله، آثار و احیاء، ۱۳۶۸ش، ص185.
- ↑ زرگری، گیاهان دارویی، ۱۳۶۸ش، ص۶۱۹.
- ↑ ابومنصور موفق هروی، الابنیة عن حقائق الادویة، ۱۳۴۶ش، ص۴۶.
- ↑ ابومنصور موفق هروی، الابنیة عن حقائق الادویة، ۱۳۴۶ش، ص۴7.
- ↑ «خواص بادمجان و تمام فواید آن برای سلامتی»، سایت نمناک.
- ↑ شهری، طهران قدیم، ج5، ۱۳۷۱ش، ص225-226.
- ↑ میرحیدر، معارف گیاهی، ج1، ۱۳۷۴ش، ص15.
- ↑ کتیرایی، از خشت تا خشت، ۱۳۷۸ش، ص۳۲.
- ↑ مظلومزاده، آشپزی در فرهنگ مردم کازرون، ۱۳۸۳ش، ص۲۷۴.
- ↑ فاضل هروی، ارشاد الزراعة، ۱۳۴۶ش، ص۲۵۷ و ۲۶۹؛
بسحاق اطعمه، کلیات، ۱۳۸۲ش، ص۱۹–۱۷۵. - ↑ آشپزباشی، سفرهٔ اطعمه، ۱۳۵۳ش، ص۲۰ و ۲۲ و ۳۰ و ۳۳ و ۴۶ و ۵۴ و ۵۷ و ۶۰ و ۶۶.
- ↑ حسنزاده، خوراک و فرهنگ، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹–۱۲۰؛
دریابندری، کتاب مستطاب آشپزی، ج1، ۱۳۸۰ش، ص924. - ↑ حاتمی، باورها و رفتارها، گذشته در کازرون، ۱۳۸۵ش، ص۲۰۶.
- ↑ همایونی، فرهنگ مردم سروستان، ۱۳۷۱ش، ص۱۵۵.
منابع
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- آشپزباشی، علیاکبر، سفرهٔ اطعمه، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۳ش.
- ابنوحشیه، احمد، الفلاحة النبطیة، بهتحقیق توفیق فهد، دمشق، ]بینا[، ۱۹۹۵م.
- ابومنصور موفق هروی، الابنیة عن حقائق الادویة، بهتحقیق احمد بهمنیار و حسین محبوبی اردکانی، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۴۶ش.
- اعلم، هوشنگ، «بادنجان»، تهران، دانشنامۀ جهان اسلام، ۱۳۷۵ش.
- برقی، احمد، المحاسن، بهتحقیق جلالالدین محدث ارموی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۰ق.
- بسحاق اطعمه، احمد، کلیات، بهتحقیق منصور رستگار فسایی، تهران، میراث مکتوب، ۱۳۸۲ش.
- بهرامی، تقی، فرهنگ روستایی، تهران، شرکت چاپ خودکار، ۱۳۱۶-۱۳۱۷ش.
- «خواص بادمجان و تمام فواید آن برای سلامتی»، سایت نمناک، تاریخ بازدید: ۱۳ بهمن ۱۴۰۰ش.
- حاتمی، حسن، باورها و رفتارها، گذشته در کازرون، تهران، کازرونیه، ۱۳۸۵ش.
- حسنزاده، علیرضا، خوراک و فرهنگ، تهران، مرکز مردمشناسی، ۱۳۸۷ش.
- دریابندری، نجف، کتاب مستطاب آشپزی، تهران، کارنامه، ۱۳۸۰ش.
- رشیدالدین فضلالله، آثار و احیاء، بهتحقیق منوچهر ستوده و ایرج افشار، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۶۸ش.
- زرگری، علی، گیاهان دارویی، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۶۸ش.
- شهری، جعفر، طهران قدیم، تهران، معین، ۱۳۷۱ش.
- کتیرایی، محمود، از خشت تا خشت، تهران، ثالث، ۱۳۷۸ش.
- گلگلاب، حسین، گیاهشناسی، تهران، ]بینا[، ۱۳۲۶ش.
- فاضل هروی، ارشاد الزراعة، بهتحقیق محمد شیری، تهران، امیرکبیر، ۱۳۴۶ش.
- مظفریان، ولیالله، فلور استان یزد، تهران، انتشارات یزد، ۱۳۷۹ش.
- مظلومزاده، محمدمهدی، آشپزی در فرهنگ مردم کازرون، تهران، کازرونیه، ۱۳۸۳ش.
- میرحیدر، حسین، معارف گیاهی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۴ش.
- همایونی، صادق، فرهنگ مردم سروستان، تهران، به نشر، ۱۳۷۱ش.
- Candolle, Alphonse de, Origin of Cultivated Plants, New York, 1989.
- Dioscorides, De Materia Medica, Johannesburg, 2000.
- Joret, Ch., Les Plantes dans l’antiquité et au moyen âge, Paris, 1904.
- Pliny, Natural History, ed. J. Bostock, London, 1855.
خوراکیها | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| میوهها | |||||||
| صیفیجات | |||||||
| غلات | |||||||
| تنقلات | |||||||
| سبزیجات | |||||||
| ادویهجات | |||||||
| نوشیدنیها | |||||||
| فرآوردهها |
| ||||||
| آثار مرتبط | |||||||
| انواع خوراکی | |||||||
| موارد مرتبط | |||||||
