در حال ویرایش پیش‌نویس:بانک اسپرم

'''<big>بانک اسپرم</big>'''؛ محلی آزمایشگاهی جهت نگهداری و ذخیره‌سازی اسپرم به‌صورت منجمد برای مدت طولانی.<br>

بانک اسپرم و لقاح مصنوعی پدیدۀ جدیدی است که می‌تواند موانع بارداری را از سر راه زوج‌های جوان برداشته و آنها را در تولید نسل کمک کند. امروزه فن‌آوری‌های به‌روز پزشکی به‌منظور فرزند‌آوری زوج‌ها، وجود بانک اسپرم فریز شده را به امری ضروری تبدیل کرده است. مشروعیت استفاده از اسپرم‌های موجود در این بانک‌ها به‌منظور استفاده در روش‌های نوپدید فرزندآوری، نیازمند تعریف اصول و قوانینی است که با آن بتوان زندگی زوج‌های نابارور را از فروپاشی نجات داد و از گسستن رابطۀ عاطفی آنها جلوگیری کرد.  
==مفهوم‌شناسی==
بانک اسپرم یا سایرو بانک به مؤسسات یا مراکزی گفته می‌شود<ref>[https://www.sid.ir/paper/395982/fa مرتضوی و نوروزی، «نگهداری اسپرم و بهره‌برداری از آن در فقه امامیه»، 1398ش، ص9.]</ref>  که دارای تجهیزات لازم برای نگهداری و ذخیرۀ اسپرم‌های فریزشده برای مدت طولانی، به‌منظور اهدا به زوجین نابارور یا استفادۀ خود فرد از آن در آینده برای لقاح مصنوعی یا روش ivf  است.<ref>[https://www.beytoote.com/wedlock/learn/sperm02-bank.html «بانک اسپرم: جمع‌آوری، انجماد، ذخیره‌سازی، مزایا و خطرات»، وب‌سایت بیتوته.]</ref> 
==تاریخچه==
اولین نوزاد از طریق اسپرم منجمدشده در سال 1953م<ref>[https://www.sid.ir/paper/28386/fa#pointx طالبیان و همکاران، «ارزیابی و مقایسه محیط‌ها و روش‌های مختلف انجماد و نگهداری اسپرم (بانک اسپرم)»، 1384ش، ص141.]</ref>  در آمریکا به دنیا آمد.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/520335/%D8%AA%D8%B9%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%B9%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85-%D8%A8%D8%B1-%D9%85%D8%A8% مرتاضی، «تعیین حدود شرعی کاربری بانک‌های اسپرم بر مبنای اندیشه‌های فقهی امام خمینی»، 1401ش، ص137.]</ref>  اولین بانک اسپرم در ایران در سال 1383ش در مرکز تخصصی ناباروری ابن‌سینا وابسته به جهاد دانشگاهی<ref>[https://www.sid.ir/paper/395982/fa مرتضوی و نوروزی، «نگهداری اسپرم و بهره‌برداری از آن در فقه امامیه»، 1398ش، ص9.]</ref>  دانشگاه شهید بهشتی،<ref>[https://www.irna.ir/news/6390728/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%A «نخستین بانک اسپرم در کشور توسط دانشگاه شهید بهشتی راه‌اندازی شد»، خبرگزاری ایرنا.]</ref>  به‌منظور کمک به زوجین نابارور و به‌طور ویژه برای بیماران سرطانی تأسیس شد.<ref>[https://www.irna.ir/news/5537419/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3-%D8%B4%D8%AF «نخستین بانک اسپرم، در ایران تاسیس شد»، خبرگزاری ایرنا.]</ref>  
==شیوه کار در بانک اسپرم==
نگهداری و ذخیرۀ اسپرم در بانک به شیوۀ فریزکردن است. فریزکردن اسپرم بهترین روش برای نگهداری طولانی‌مدت آن است.<ref>[https://ivfsari.com/%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%AA/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%B5%DB%8C-%D8%AA%D8%AE%D9%85%DA%A9-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85-%D9%88-%D8%AC%D9%86%DB%8C%D9%86/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B «بانک اختصاصی اسپرم چیست؟»، وب‌سایت مرکز درمان ناباروری حضرت مریم.]</ref>  برای این منظور، فرد نباید از 3 الی 4 روز، قبل از نمونه‌گیری رابطه جنسی یا خودارضایی داشته باشد، زیرا در این شرایط بیشترین میزان تعداد اسپرم مطلوب، برای بهره‌گیری به‌دست می‌آید. فرد با حضور در اتاق مخصوص نمونه‌گیری، نمونه به‌دست آمده را به پرستار تحویل می‌دهد. نمونۀ مورد نظر از لحاظ تعداد اسپرم، شکل طبیعی و حرکت آن بررسی می‌شود. پس از تأیید نمونه، آن را در نیتروژن مایع<ref>[https://www.sid.ir/paper/28386/fa#pointx طالبیان و همکاران، «ارزیابی و مقایسه محیط‌ها و روش‌های مختلف انجماد و نگهداری اسپرم (بانک اسپرم)»، 1384ش، ص143.]</ref>  و در دمای منفی 196 درجه سانتی‌گراد منجمد می‌کنند. در این دما تمام فعالیت‌های زیست-شیمیایی سلول‌های اسپرم متوقف می‌شود. با این روش می‌توان اسپرم‌ها را برای مدت طولانی نگهداری کرد<ref>[https://www.uroteb.com/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%B2-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85-%D8%B0%D8%AE%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85/ «فریز اسپرم (ذخیره اسپرم)»، وب‌سایت کلینیک اورولوژی و ناباروری یوروطب.]</ref>  و با ثبت نام و مشخصات فرد در صورت نیاز و زمان مناسب از آن برای خود فرد یا زوجین نابارور استفاده می‌شود.<ref>[https://pezeshket.com/salamat_jesm/urology/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ «بانک اسپرم چیست؟»، وب‌سایت پزشکت.]</ref>  
==زمان نگهداری از اسپرم==
مدت زمان نگهداری اسپرم و انجماد آن به‌طور معمول 10 سال است،<ref>[https://pezeshket.com/salamat_jesm/urology/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ «بانک اسپرم چیست؟»، وب‌سایت پزشکت.]</ref>  اما از نظر کارشناسان پزشکی محدودیتی در نگهداری آن وجود ندارد و انجماد، سلامت اسپرم را حفظ می‌کند.<ref>[https://mag.arshidateb.com/sperm-bank/ «بانک اسپرم»، وب‌سایت آرشیدا طب.]</ref>  اگر فردی اسپرم‌های خود را در این مراکز نگه داشته باشد و در شرایطی ناباروری او ادامه داشته باشد، می‌تواند این مدت را تمدید کند.<ref>[https://pezeshket.com/salamat_jesm/urology/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ «بانک اسپرم چیست؟»، وب‌سایت پزشکت.]</ref>   
در صورت انصراف از نگهداری اسپرم‌های منجمد در بانک اسپرم، می‌توان اسپرم‌ها را از بین برد یا برای پروژه‌های تحقیقاتی آنها را اهدا کرد.
==میزان موفقیت==
 در سال‌های اخیر نوزادان بسیاری از طریق بانک اسپرم متولد شده‌اند و تاکنون هیچ خطر یا آسیبی برای نوزادانی که از این روش به‌وجود آمده‌اند، ثبت نشده است.<ref>[https://pezeshket.com/salamat_jesm/urology/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ «بانک اسپرم چیست؟»، وب‌سایت پزشکت.]</ref>  فریزکردن موجب از بین رفتن اثر اسپرم نمی‌شود<ref>[https://fertilityclinic.ir/fa/page/7111/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%B5%DB%8C-%D8%AA%D8%AE%D9%85%DA%A9-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85-%D9%88-%D8%AC%D9%86%DB%8C%D9%86 «بانک اختصاصی تخمک، اسپرم و جنین»، وب‌سایت مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی آذربایجان شرقی.]</ref>  و از نظر پزشکی بین لقاح با اسپرم تازه و لقاح با اسپرم منجمد، هیچ تفاوتی وجود ندارد.<ref>[https://mag.arshidateb.com/sperm-bank/ «بانک اسپرم»، وب‌سایت آرشیدا طب.]</ref>   
==اهداف و مزایای بانک اسپرم==
حفظ باروری به معنی داشتن فرصت باروری در آینده است. کاهش توان باروری در مردان علل مختلفی دارد که موجب می‌شود نیاز به ذخیرۀ اسپرم را برای آنها به امری اجتناب‌ناپذیر تبدیل کند، از جمله موارد نیاز به ذخیرۀ اسپرم برای مردان عبارتند از:    
•	بیماران سرطانی، قبل از شروع درمان‌های سنگینی مانند شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی (که موجب کاهش کیفیت اسپرم می‌شود)، اسپرم خود را در این مراکز جهت استفاده از باروری در آینده، منجمد می‌کنند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/873747/fa#pointx بنی نعمه و حیدری خوئی، «حفظ باروری در بیماران جوان مبتلا به سرطان: انتخاب‌ها قبل از شروع درمان»، 1395ش، ص1.]</ref> 
•	نگهداری اسپرم مردانی که به‌دلیل شرایط کاری مانند سروکار داشتن با مواد شیمیایی و سموم سبب ضرر رساندن به دستگاه تناسلی آنها می‌شود.<ref>[https://ivfsari.com/%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%AA/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%B5%DB%8C-%D8%AA%D8%AE%D9%85%DA%A9-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85-%D9%88-%D8%AC%D9%86%DB%8C%D9%86 «بانک اختصاصی تخمک، اسپرم و جنین»، وب‌سایت مرکز درمان ناباروری حضرت مریم.]</ref> 
•	نگهداری و ذخیرۀ اسپرم جهت پیش‌بینی هرگونه بیماری مقاربتی مانند ایدز،<ref>[https://ensani.ir/fa/article/520335/%D8%AA%D8%B9%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%B9%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85-%D8%A8%D8%B1-%D9%85%D8%A8% مرتاضی، «تعیین حدود شرعی کاربری بانک‌های اسپرم بر مبنای اندیشه‌های فقهی امام خمینی»، 1401ش، ص137.]</ref>  عمل جراحی دستگاه تناسلی و بیماری‌هایی که در انزال و تولید اسپرم اختلال ایجاد کند.<ref>[https://www.irna.ir/news/5537419/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3-%D8%B4%D8%AF «نخستین بانک اسپرم، در ایران تاسیس شد»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> 
•	بالارفتن سن موجب کاهش کیفیت اسپرم می‌شود، به همین دلیل برخی مردان اسپرم خود را در جوانی ذخیره می‌کنند تا در صورت لزوم در سنین بالاتر از اسپرم‌های سالم استفاده کنند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/395982/fa مرتضوی و نوروزی، «نگهداری اسپرم و بهره‌برداری از آن در فقه امامیه»، 1398ش، ص9.]</ref> 
•	نگهداری و ذخیرۀ اسپرم منجمدشده برای زوجینی که قصد بارداری با روش‌های درمان ناباروری دارند و شوهر نتواند در تمام جلسات درمان حضور داشته باشد.<ref>[http://www.drdabirashrafi.ir/index.php/hatching «بانک اختصاصی تخمک، اسپرم و جنین»، وب‌سایت مرکز جراحی محدود دبیر اشرفی.]</ref>  
•	ذخیره و استفادۀ اسپرم برای مردانی که عمل وازکتومی انجام می‌دهند، برای زمانی که در آینده قصد بچه‌دارشدن داشته باشند.<ref>[https://www.beytoote.com/wedlock/learn/sperm02-bank.html «بانک اسپرم: جمع‌آوری، انجماد، ذخیره‌سازی، مزایا و خطرات»، وب‌سایت بیتوته.]</ref> 
==اهدای اسپرم در دیگر کشورها==
در اروپا زنان بسیاری از طریق اهدای اسپرم یک فرد ناشناس از بانک‌های اسپرم بچه‌دار شده‌اند و دانمارکی‌ها در این زمینه در اروپا پیشرو بوده‌اند. این مراکز در خدمات خود گزینه‌های متنوعی از شکل ظاهری مانند رنگ مو و چشم، چهرۀ کودک، دست‌خط و حتی نوع صدا را در اختیار مادران آینده قرار می‌دهند. همچنین در کشور دانمارک در سال 2006م به زنان مجرد، اجازۀ فرزنددار شدن از این طریق داده شد. امروزه حدود یک درصد از کودکان متولدشده در این کشور از طریق اسپرم‌های اهدایی به‌وجود آمده‌اند که در کشورهای اروپایی بالاترین رتبه را دارد.<ref> [https://parsi.euronews.com/health/2023/04/03/across-europe-a-lot-of-women-turn-to-danish-sperm-to-get-pregnant مظلوم‌فرد، «چرا زنان اروپایی برای باردار شدن اسپرم مردان دانمارکی‌ را انتخاب می‌کنند؟»، وب‌سایت یورو نیوز.]</ref> 
==اسپرم اهدایی از منظر قانونی در ایران==
مجلس شورای اسلامی ایران در سال 1381ش برای جنین اهدایی قوانینی را تصویب کرده است، اما تا سال 1402ش هیچ قانونی برای اسپرم اهدایی یا تخمک اهدایی یا رحم اجاره‌ای قانونی به تصویب نرسیده است. عدم تصویب قانون در این زمینه دلیل بر غیرقانونی بودن آن نیست، زیرا عمل غیرقانونی عملی است که قانون، افراد را از انجام آن کار منع کرده و پیگرد قانونی دارد. در مورد اسپرم اهدایی و موارد این‌چنینی همانگونه که قانونی وجود ندارد، منعی هم وجود ندارد.<ref>[https://www.izadidr.ir/article/11241/%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85 ایزدی، «بارداری با اسپرم اهدایی چگونه است؟»، وب‌سایت دکتر عنایت‌الله ایزدی.]</ref>  
==مراکز فعال در ایران==
در ایران شهرهای تهران، اصفهان، مشهد، یزد و قم<ref>[https://jd-qom.ac.ir/fa/page/305/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2-%D9%81%D9%88%D9%82-%D8%AA%D8%AE%D8%B5%D8%B5%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87% «مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری جهاددانشگاهی واحد استان قم (رویا)»، وب‌سایت جهاد دانشگاهی واحد استان قم.]</ref>  دارای بالاترین رتبه در ارائه خدمات به زوجین نابارور هستند که بانک‌های اسپرم نیز در مراکز درمانی این شهرها مشغول به فعالیت هستند؛<ref>[https://www.isna.ir/news/99032113696/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D «معرفی بهترین مراکز درمان ناباروری در ایران»، خبرگزاری ایسنا.]</ref>  ولی نحوۀ خدمات‌دهی در این شهرها در مورد اهدای اسپرم به زوجین نابارور، به‌صورت محدود و مخفیانه انجام می‌پذیرد. در شهر اصفهان اهدای اسپرم، به دو دلیل متداول‌تر است؛ دلیل اول این‌که رئیس حوزۀ علمیه اصفهان، آیت‌الله مظاهری، لقاح با اسپرم اهدایی را جایز دانسته است و دلیل دیگر قانع‌کردن سازمان نظام پزشکی این شهر به این‌که این کار موجب جلوگیری از گسستن پیوند عاطفی بین‌ زوج‌ها شده و موجب آرامش خاطر آنها می‌شود و این‌که لقاح با اهدای اسپرم با قانون یا آیین‌نامه‌های سازمان نظام پزشکی مخالف نبوده و در تمام کشورهای پیشرفتۀ دنیا در حال اجرا است.<ref>[https://www.izadidr.ir/article/11241/%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85 ایزدی، «بارداری با اسپرم اهدایی چگونه است؟»، وب‌سایت دکتر عنایت‌الله ایزدی.]</ref>     
==شرایط دریافت اسپرم اهدایی در ایران==
در ایران شرایط بسیار سخت‌گیرانه‌ای در مورد دریافت اسپرم اهدایی برای زوجین وجود دارد. مواردی که پزشک پس از انجام تمام روش‌های درمانی و عدم جواب از این روش‌ها، استفاده از اسپرم اهدایی را به زوجین پیشنهاد می‌کند عبارتند از: 
* عدم کیفیت و کمیت اسپرم مرد برای بارور کردن تخمک همسرش؛  
* مبتلا بودن مرد به آزوسپرمی (اسپرم صفر)؛  
* عدم موفقیت تمام روش‌های درمانی برای به‌دست آوردن اسپرم از مرد؛  
* ابتلای شوهر به بیماری ارثی صعب‌العلاج؛  
* ابتلای شوهر به بیماری ناهنجاری کروموزومی.<ref>[https://www.isna.ir/news/1400092922978/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85-%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B7-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%A2%D9%86-%DA%86%DA%AF%D9% «اسپرم اهدایی چیست و شرایط بارداری با آن چگونه است؟»، خبرگزاری ایسنا.]</ref>  
==احکام شرعی استفاده از اسپرم فریز شده==
احکام تکلیفی استفاده از اسپرم‌های موجود در بانک اسپرم و جواز یا عدم جواز آن برای خود فرد و دیگران به‌طور خلاصه این‌گونه است:
===برای خود شخص===
# استفاده از اسپرم ذخیره شدۀ فرد برای باروری همسر خود در زمان حیات: این حالت جایز بوده و منع شرعی ندارد، زیرا اسپرم مرد با تخمک همسر خود لقاح می‌یابد.
# استفاده از اسپرم ذخیره شدۀ فرد برای باروری همسر بعد از زمان فوت وی: در این حالت بین فقهای امامیه دو دیدگاه وجود دارد و اختلاف دیدگاه‌ها به مسأله زوال زوجیت پس از مرگ، بازمی‌گردد. از نظر فقهای معتقد به زوال عُلقۀ زوجیت بین زن و شوهر بعد از مرگ، بارداری همسر بعد از فوت شوهر، اشکال شرعی دارد؛ اما از نظر فقیهان معتقد به بقای علقۀ زوجیت بعد از مرگ شوهر، بارداری زن بعد از فوت همسرش، جایز است.<ref>[https://www.sid.ir/paper/395982/fa مرتضوی و نوروزی، «نگهداری اسپرم و بهره‌برداری از آن در فقه امامیه»، 1398ش، ص10-11.]</ref>  دیدگاه اول نزد فقیهان شیعه، پسندیده‌تر است؛<ref>[https://www.sid.ir/paper/395982/fa مرتضوی و نوروزی، «نگهداری اسپرم و بهره‌برداری از آن در فقه امامیه»، 1398ش، ص11.]</ref>  این نظر بر اساس عُرف بنا نهاده شده که زوجیت را در علقه بین افراد زنده شناخته‌اند و تولید نسل را بر وجود رابطه زوجیت دانسته‌اند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/395982/fa مرتضوی و نوروزی، «نگهداری اسپرم و بهره‌برداری از آن در فقه امامیه»، 1398ش، ص18.]</ref> 
===برای دیگری===
# استفاده از اسپرم ذخیره شدۀ فرد برای استفادۀ سایر زنان: به نظر بسیاری از فقهای شیعه، جایز نیست. همچنین به نظر بسیاری از فقها استفاده از اسپرم‌های مجهول، موجب ناشناخته ماندن هویت کودک می‌شود که خود، اشکال شرعی دارد.<ref>[https://www.sid.ir/paper/395982/fa مرتضوی و نوروزی، «نگهداری اسپرم و بهره‌برداری از آن در فقه امامیه»، 1398ش، ص18.]</ref>  
# خرید و فروش اسپرم‌های موجود در بانک‌های اسپرم جایز نیست مگر در موارد اضطرار یا انجام امور پژوهشی و تحقیقاتی و فرد اهداکنندۀ اسپرم می‌تواند در برابر اسپرم اهدایی مبلغی دریافت کند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/520335/%D8%AA%D8%B9%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%B9%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85-%D8%A8%D8%B1-%D9%85%D8%A8% مرتاضی، «تعیین حدود شرعی کاربری بانک‌های اسپرم بر مبنای اندیشه‌های فقهی امام خمینی»، 1401ش، ص133.]</ref>   
# در صورت استفاده از اسپرم ذخیره شده در بانک اسپرم، کودک متولد شده عرفا و شرعا به صاحب اسپرم تعلق دارد<ref>[https://www.sid.ir/paper/395982/fa مرتضوی و نوروزی، «نگهداری اسپرم و بهره‌برداری از آن در فقه امامیه»، 1398ش، ص18.]</ref>  و از حقوقی مانند ارث بهره می‌برد. <ref>[https://borna.news/fa/news/1170311/%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%87-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D9%88-%D9%86%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%B9% «اهدای اسپرم در ایران نه قانونی دارد و نه منعی/ عدم ثبت نامِ مادر بیولوژیک در شناسنامه فرزند متولدشده از طریق اهدای تخمک»، خبرگزاری برنا.]</ref>  
# از نظر آیت‌الله خامنه‌ای و برخی دیگر از فقها، فروش و اهدای اسپرم به زوجین نابارور با رعایت مسائل اسلامی مانع شرعی ندارد.<ref>[https://goums.ac.ir/content/3578/163-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D8%B2-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D9%80%EF%BA%94-%D8%A7...-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86 «استفتائات فقهی: 163 استفتاء از آیـﺔ‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای»، وب‌سایت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گلستان.]</ref> 
==پانویس==
{{پانویس}}
==منابع==
* «اسپرم اهدایی چیست و شرایط بارداری با آن چگونه است؟»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 29 آذر 1400ش.
* «استفتائات فقهی: 163 استفتاء از آیـﺔ‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای»، وب‌سایت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گلستان، تاریخ بازدید: 10 فروردین 1403ش.
*  «اهدای اسپرم در ایران نه قانونی دارد و نه منعی/ عدم ثبت نامِ مادر بیولوژیک در شناسنامه فرزند متولدشده از طریق اهدای تخمک»، خبرگزاری برنا، تاریخ درج مطلب: 6 اردیبهشت 1400ش.
* ایزدی، عنایت‌الله، «بارداری با اسپرم اهدایی چگونه است؟»، وب‌سایت دکتر عنایت‌الله ایزدی، تاریخ به‌روزرسانی: 29 بهمن 1402ش.
* «بانک اختصاصی اسپرم چیست؟»، وب‌سایت مرکز درمان ناباروری حضرت مریم، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1402ش.
* «بانک اختصاصی تخمک، اسپرم و جنین»، وب‌سایت مرکز جراحی محدود دبیر اشرفی، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1402ش.
* «بانک اختصاصی تخمک، اسپرم و جنین»، وب‌سایت مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی آذربایجان شرقی، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1402ش.
* «بانک اختصاصی تخمک، اسپرم و جنین»، وب‌سایت مرکز درمان ناباروری حضرت مریم، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1402ش.
* «بانک اسپرم»، وب‌سایت آرشیدا طب، تاریخ درج مطلب: 15 اردیبهشت 1400ش.
* «بانک اسپرم: جمع‌آوری، انجماد، ذخیره‌سازی، مزایا و خطرات»، وب‌سایت بیتوته، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1402ش.
* «بانک اسپرم چیست؟»، وب‌سایت پزشکت، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1402ش.
* بنی نعمه، زهرا و حیدری خوئی، حیدر، «حفظ باروری در بیماران جوان مبتلا به سرطان: انتخاب‌ها قبل از شروع درمان»، کنگره مرکز تحقیقات بهداشت باروری و ناباروری، 1395ش.
* «چرا زنان اروپایی برای باردار شدن اسپرم مردان دانمارکی‌ را انتخاب می‌کنند؟»، وب‌سایت یورو نیوز، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1402ش.
* طالبیان، اصغر و همکاران، «ارزیابی و مقایسه محیط‌ها و روش‌های مختلف انجماد و نگهداری اسپرم (بانک اسپرم)»، فصلنامه باروری و ناباروری، دوره 6، شماره 2، 1384ش.
* مرتاضی، احمد، «تعیین حدود شرعی کاربری بانک‌های اسپرم بر مبنای اندیشه‌های فقهی امام خمینی»، پژوهش‌نامه متین، شماره 95، 1401ش.
* مرتضوی، سیدمحسن و نوروزی، مجتبی، «نگهداری اسپرم و بهره‌برداری از آن در فقه امامیه»، نشریه فقه پزشکی، دوره 11، شماره 38-39، 1398ش.
* «مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری جهاددانشگاهی واحد استان قم (رویا)»، وب‌سایت جهاد دانشگاهی واحد استان قم، تاریخ به‌روزرسانی: 19 فروردین 1402ش.
* مظلوم‌فرد، محمدمحسن، «فریز اسپرم (ذخیره اسپرم)»، وب‌سایت کلینیک اورولوژی و ناباروری یوروطب، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1402ش.
* «معرفی بهترین مراکز درمان ناباروری در ایران»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 21 خرداد 1399ش.
* «نخستین بانک اسپرم، در ایران تاسیس شد»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: 23 دی 1382ش.
* «نخستین بانک اسپرم در کشور توسط دانشگاه شهید بهشتی راه‌اندازی شد»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: 6 آبان 1383ش.
[[رده: ویکی‌زندگی]] [[رده: دارو و درمان]] [[رده: بهداشت روان]] [[رده: ازدواج]] [[رده: فرزندآوری]] [[رده: آموزه‌های دینی]] [[رده: آسیب‌های اجتماعی]] [[رده: هویت]] [[رده: دانشمندان]] [[رده: جمعیت]] [[رده: جوانان]] [[رده: زنان]] [[رده: روابط اجتماعی]]