در حال ویرایش پیش‌نویس:محمدحسن خسروی

'''<big>محمدحسن خسروی</big>'''؛ از بنیان‌گذاران حوزۀ علمیه در مناطق مرکزی افغانستان. 

محمدحسن خسروی، از اساتید حوزه‌های علمیه، دانش‌آموختۀ مکتب اجتهادی سید ابوالقاسم خویی و از بنیان‌گذاران مدارس دینی در مناطق مرکزی افغانستان بوده است. او شماری از علمای شیعه را تربیت کرد.
==کودکی و نوجوانی==
محمدحسن خسروی در سال 1308ش در ولایت دایکندی، ولسوالی (شهرستان) سنگتخت قریۀ قُول‌دستَک، چشم به جهان گشود.<ref> . ناصری، مشاهیر تشیع افغانستان، ج2، ص45.</ref>  او تحصیلات ابتدائی و دروس حوزه را از هفت‌سالگی نزد عموی خود که از علمای تحصیل‌کردۀ نجف بود، فراگرفت.<ref> . موحدی، ناگفته‌های سیمای مرجعیت، یادنامۀ مرجع فقید آیت‌اللّه محقق کابلی، ج3، ص204.</ref>  
==جوانی==
خسروی در 1325ش برای ادامۀ تحصیل علوم دینی به شهر مشهد رفت. او در حوزۀ علمیۀ مشهد با رتبۀ عالی پذیرفته شد و بسیاری از دروس حوزوی را در آن‌جا آموخت.<ref> [https://af.shafaqna.com/FA/420786 . شریفی، «مرحوم آیت‌‌اللّه محمدحسن خسروی؛ تلاقی فقه و ادب»، وب‌سایت شفقنا.]</ref>  وی در سال 1333ش راهی عراق و حوره علمیه نجف شد و بیش از شش سال در آن‌جا به تحصیل علوم حوزوی پرداخت. محمدحسن خسروی، سطوح عالی دانش فقه و اصول‌فقه را نزد سیدابوالقاسم خویی، سیدمحسن حکیم، موسوی خمینی، سید محمدباقر صدر و شاهرودی، فراگرفت. در سال 1338ش پس از برگشت به وطن، ازدواج کرد و به فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی پرداخت.<ref> . موحدی، ناگفته‌های سیمای مرجعیت، یادنامۀ مرجع فقید آیت‌اللّه محقق کابلی، ج3، ص204؛ ناصری داوودی، مشاهیر تشیع افغانستان، ج2، ص45.</ref>  
==سیرۀ عملی¬ و اخلاقی==
خسروی در تحصیل و کسب علم سخت‌کوش و در زندگی ساده‌زیست بود. وی هیچ‌گاه برای تأمین نیازهای زندگی، از کسی درخواستی نداشت و بسیاری اوقات با کارگری، هزینۀ تحصیل و زندگی خود را تأمین می¬کرد. او در زهد و پارسایی، زبانزد بود و همگان از او به نیکی یاد می‌کردند.<ref> [https://af.shafaqna.com/FA/420786 . شریفی، «مرحوم آیت‌‌اللّه محمدحسن خسروی؛ تلاقی فقه و ادب»، وب‌سایت شفقنا.]</ref>  
==جایگاه علمی و اجتماعی==
خسروی علاوه بر فقه و اصول، در ادبیات عرب تبحر داشت. او را در ادبیات عرب هم‌سطح «مدرس افغانی» دانسته‌اند.<ref> [https://af.shafaqna.com/FA/420786 . شریفی، «مرحوم آیت‌‌اللّه محمدحسن خسروی؛ تلاقی فقه و ادب»، وب‌سایت شفقنا.]</ref>  وی با تأسیس مدرسۀ دینی در زادگاه خود، تربیت عالمان دینی و انجام خدمات اجتماعی فراوان، جایگاه ممتازی در جامعه به‌دست آورد. او را از افتخارات حوزۀ علمیه در مناطق مرکزی افغانستان، دانسته‌اند.<ref> [https://ofoghandisha.com/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1/%D9%87%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%AF-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%87/ . «همایش مدیران و اساتید حوزه‌های علمیه افغانستان تحت عنوان راهکار‌ها و بررسی چالش‌ها» وب‌سایت افق اندیشه.]</ref> 
==فعالیت‌ها==
===علمی و فرهنگی===
====تدریس====
خسروی پس از فراگیری علوم دینی در مشهد و نجف، حدود دو دهه به کرسی استادی تکیه زد. وی زمانی که در نجف بود هم‌زمان با تحصیل، کتاب‌های سطوح عالی حوزه را در مسجد هندی تدریس می‌کرد.<ref> [https://daikondi.blog.ir/1398/03/29/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%AE%D8%B3%D8%B1%D9%88%DB%8C . «زندگی‌نامۀ آیت‌‌اللّه محمدحسن خسروی»، پایگاه اطلاع‌رسانی ولایت دایکندی.] </ref>  او در دروس عالی حوزه علمیه، سبک نوین تدریس را در پیش گرفته بود و طلاب زیادی در حلقۀ درس وی حضور می‌یافتند.<ref> . ضیایی، تاریخ حوزه‌های علمیه شیعه در افغانستان، ۱۳۹۶ش، ص471-۴۷۸.</ref>  
====تبلیغ====
خسروی با تبلیغ معارف اسلامی، شخصیت‌های علمی و فرهنگی بسیاری را تربیت کرد. او علاوه بر ایام محرم و مناسبت‌های خاص، در روزهای پنجشنبه و جمعه نیز به وظیفۀ تبلیغی خود عمل می‌کرد.<ref> [https://af.shafaqna.com/FA/420786 . شریفی، «مرحوم آیت‌‌اللّه محمدحسن خسروی؛ تلاقی فقه و ادب»، وب‌سایت شفقنا.]</ref>  
===اجتماعی و سیاسی===
خسروی، از تشکیل حزب وحدت اسلامی افغانستان بزرگ‌ترین حزب شیعی آن کشور و مقاومت مردم هزاره و شیعه در غرب کابل حمایت کرد.<ref> [https://fa.wikishia.net/view/%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%86%D8%AF%DB%8C#cite_note-54 . «دایکندی»، ویکی شیعه.]</ref>  همچنین او با جمعی از اساتید شورای مدرسین حوزۀ علمیه خراسان ازجمله محقق خراسانی، از مرجعیت قربان‌علی محقق کابلی حمایت کردند.<ref> . جعفری، «آیندۀ مرجعیت در افغانستان»، 1399ش ص264.</ref> 
==درگذشت==
خسروی در 17 قوس/ آذر 1394ش در سن 86 سالگی، در شهر مشهد درگذشت. <ref> [https://af.shafaqna.com/FA/420786 . شریفی، «مرحوم آیت‌‌اللّه محمدحسن خسروی؛ تلاقی فقه و ادب»، وب‌سایت شفقنا.]</ref> 
==پانویس==
{{پانویس}}

==منابع==
جعفری، عبداللّه، «آیندۀ مرجعیت در افغانستان»، مجلۀ عدالت و امید، شمارۀ 6، ویژه‌نامۀ مرجعیت و هویت، 1399ش.
«دایکندی»، ویکی شیعه، تاریخ بازدید: 19 اسفند 1401ش. 
«زندگی‌نامۀ محمدحسن خسروی»، پایگاه اطلاع‌رسانی ولایت دایکندی، تاریخ درج مطلب: 29، خرداد، 1398ش. 
شریفی، علی‌اکبر، «مرحوم محمدحسن خسروی؛ تلاقی فقه و ادب»، وب‌سایت شفقنا، تاریخ درج مطلب: 17 آذر 1399ش.
ضیایی، محمدرضا، تاریخ حوزه‌های علمیه شیعه در افغانستان، قم، پژوهشگاه المصطفی، ۱۳۹۶ش.
موحدی، غلام‌حسین، ناگفته‌های سیمای مرجعیت¬، یادنامۀ مرجع فقید محقق کابلی، 1402ش.
ناصری، عبدالمجید، مشاهیر تشیع در افغانستان، قم، نشر المصطفی، چاپ اول، ۱۳۹۰ش.
«همایش مدیران و اساتید حوزه‌های علمیه افغانستان تحت عنوان راهکار‌ها و بررسی چالش‌ها»، وب‌سایت افق اندیشه، تاریخ درج مطلب: 7 اردیبهشت 1402ش. 
[[رده: ویکی‌زندگی]] [[رده: افغانستان]]