در حال ویرایش پیش‌نویس:زن در اندیشه افلاطون

'''<big>زن و خانواده در اندیشۀ افلاطون</big>'''
افلاطون در 427 قبل از میلاد مسیح به دنیا آمد و پس از هشتاد سال زندگی در 347ق.م درگذشت. از او به‌عنوان فردی تیزهوش، سخت‌کوش و دانش‌طلب یاد کرده‌اند. ورزش، نقاشی، سرود، شعر و موسیقی از جمله فعالیت‌های او بوده است. وی هشت سال شاگرد سقراط بوده که بیشترین تأثیر را نیز از وی گرفته است.<ref>گاتری، تاریخ فلسفه‌ی یونان، 1377ش، ص29-66.</ref> وی خارج از آتن، مدرسه‌ای به نام آکادمی تأسیس کرد و حاصل کوشش‌های علمی او حدود سی رساله، به شیوۀ دیالوگ است.<ref>بخشایشی اردستانی، سیر تاریخی اندیشه‌های سیاسی در غرب (از افلاطون تا نیچه)، 1384ش، ص30-31.</ref> 
==دیدگاه‌های افلاطون در مورد زنان==
دیدگاه‌های افلاطون پیرامون زنان موجب تفاوت تفسیرهای فمینیستی از سخنان وی شده است؛ به‌گونه‌ای که برخی فمینیست‌ها، وی را مدافع حقوق زنان دانسته و برخی دیگر او را همانند ارسطو به‌عنوان یک ضد زن معرفی می‌کنند.<ref>عظیم‌زاده اردبیلی و ذبیحی بیگدلی، مبانی حقوق خانواده در اسلام و غرب، 1396ش، ص27.</ref> آرای او به‌قرار زیر قابل‌بررسی است: 
==برابری زن و مرد==
افلاطون در توصیف برابری زن و مرد چنین بیان می‌کند؛ همچنان که سگ‌هاى ماده، همراه با سگ‌هاى نر نگهبان، شب تا صبح از گله مواظبت مى‌کنند یا همراه سگ‌هاى شکارى صید مى‌کنند و کاری که سگ‌هاى نر انجام مى‌دهند، اینان نیز انجام مى‌دهند، زنان هم باید همان کارهاى مردان را انجام دهند؛ اما با در نظر داشتن دو شرط مهم؛ نخست اگر قرار است مذکر و مؤنث، یک کار را انجام دهند، نباید فراموش کنیم یکی ضعیف و دیگری توانمند است. مراد از این مطلب ضعف جنس مؤنث در دنیاى حیوانات و آدمیان در مقایسه با زورمندى جنس مذکر است. اما دومین شرط این است که بدانیم اگر بر زنان، انجام کارهای مردان را واجب دانستیم، باید آنها نیز همان آموزش‌هایی را که مردان می‌بینند، یاد گیرند.<ref>النشار، مکانة المرأة في فلسفة افلاطون: قراءة فى محاوراتي الجمهورية والقوانين، 1997م، ص42.</ref> وی به لزوم آموزش تعلیمات جنگی به زنان همانند مردان و شرکت ایشان در مسابقات ورزشی نیز تصریح می‌کند.<ref>افلاطون، جمهور، 1368ش، ص282.</ref> از نظر او هیچ حرفۀ اجتماعی نیست که خاص جنس زن یا خاص جنس مرد باشد. استعداد پرداختن به کارها و فنون گوناگون در مرد و زن برابر است و از این نظر فرقی میان طبیعت آنها نیست، منتهی زن در هر مورد ضعیف‌تر از مرد است؛ به عبارتی، وی تفاوت زن و مرد را از نظر کمی می‌پذیرد، هر چند مخالف تفاوت کیفی آنها از لحاظ استعدادها است.<ref>آکین، زن در دیدگاه فلسفۀ سیاسی غرب، 1383ش، ص75-106.</ref>
==اشتراک در زنان و کودکان==
وی برای جلوگیری از فساد قدرت، شهوت‌پرستی و جاه‌طلبی رهبران و عقلای حاکم، اشتراک در زنان و نداشتن فرزند را پیشنهاد می‌دهد. به عقیدۀ او مردان بر سر زن به ستیزه و رقابت می‌پردازند و با داشتن فرزند، حکومت را موروثی خواهند کرد؛<ref>بخشایشی اردستانی، سیر تاریخی اندیشه‌های سیاسی در غرب (از افلاطون تا نیچه)، 1384ش، ص31.</ref> بنابراین پیشنهاد می‌دهد که مردان باید دارای زن‌های مشترک باشند و فرزندانی که این زن‌ها به وجود می‌آورند، باید به‌عنوان اولاد مشترک نظامیان و رهبران نگریسته شوند و هیچ یک از والدین نباید قادر به شناختن فرزند خود و هیچ یک از فرزندان نیز نباید قادر به شناختن والدینش باشد.<ref>فاستر، خداوندان اندیشۀ سیاسی، 1382ش، ص134.</ref> به تعبیر نویسنده‌ای، در چنین جامعه‌ای فضای سنتی نقش زنان و نیز نقش خانواده و خانه‌داری سنتی نابود خواهد شد، از طرفی با رشد و تربیت اشتراکی کودکان، درصد بارداری کاهش یافته و مادر نقش سنتی خود را از دست می‌دهد.<ref>آکین، زن از دیدگاه فلسفۀ سیاسی غرب، 1383ش، ص56-102.</ref>
==اهانت به زنان==
افلاطون در جایی زنان را هم‌ردیف با کودکان، بیماران، ضعیفان، افراد رشدنیافته و حیوانات قرار می‌دهد.<ref>افلاطون، قوانین، 1354ش، ص17.</ref> او دلیل منع همجنس‌بازی را چنین بیان می‌کند که یکی از دو جنس (مرد) مجبور است، نقش نفرت‌انگیز زن در امور جنسی را ایفا کند.<ref>افلاطون، قوانین، 1354ش، ص836.</ref> همچنین افلاطون زنان را ستیزه‌گر، گرفتار رنج و بدبختی، عزادار، عاشق، بیمار و دچار درد زایمان توصیف می‌کند.<ref>افلاطون، قوانین، 1354ش، ص639.</ref>
{{پانویس}}
==منابع==
==منابع==
* آکین، سوزان مولیر، زن در دیدگاه فلسفۀ سیاسی غرب، ترجمۀ ن.نوری زاده، تهران، قصیده‌سرا و روشنگران و مطالعات زنان، 1383ش.
* افلاطون، جمهور، ترجمۀ فؤاد روحانی، تهران، علمی و فرهنگی، 1368ش.
* افلاطون، قوانین، ترجمۀ محمدحسن لطفی، تهران، صفی‌علیشاه، 1354ش.
* بخشایشی اردستانی، احمد، سیر تاریخی اندیشه‌های سیاسی در غرب (از افلاطون تا نیچه)، تهران، آوای نور، 1384ش.
* عظیم‌زاده اردبیلی، فائزه و ذبیحی بیگدلی، عاطفه، مبانی حقوق خانواده در اسلام و غرب، تهران، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، 1396ش.
* فاستر، مایکل، خداوندان اندیشۀ سیاسی، تهران، علمی و فرهنگی، 1382ش.
* گاتری، دبلیو، کی.تی.سی، تاریخ فلسفه‌ی یونان، ترجمۀ حسن فتحی، تهران، فکر روز، 1377ش.
* النشار، مصطفی، مکانة المرأة في فلسفة افلاطون: قراءة فى محاوراتي الجمهورية والقوانين، قاهره، دارالقباء، 1997م.